Trước tình trạng trẻ em trên địa bàn tỉnh Quảng Ngãi bị xâm hại tình dục có xu hướng gia tăng cả về số lượng cũng như tính chất, mức độ ngày càng nguy hiểm hơn, chính quyền tỉnh này đã ban hành văn bản yêu cầu các Sở ngành, cơ quan liên quan tăng cường công tác phòng ngừa loại tội phạm này.
Thời gian qua, tình hình tội phạm liên quan đến xâm hại tình dục trẻ em ở Quảng Ngãi đang có xu hướng gia tăng cả về số lượng và tính chất, mức độ nguy hiểm. Trong 11 tháng đầu năm 2024, Cơ quan CSĐT Công an tỉnh Quảng Ngãi phát hiện 32 vụ về các tội phạm xâm hại tình dục trẻ em.
Trong đó, đã khởi tố điều tra 17 vụ/18 bị can, các đối tượng thực hiện hành vi phạm tội xâm hại tình dục trẻ em đa phần đều là người đã trưởng thành, có đầy đủ khả năng nhận thức và điều khiển hành vi. Nạn nhân bị xâm hại tình dục phần lớn là trẻ em trong độ tuổi từ 13 đến dưới 16 tuổi, đều bị ảnh hưởng nghiêm trọng đến tâm lý sau khi bị xâm hại, thường xuyên có thái độ lo sợ, tự ti, làm suy giảm năng lực giao tiếp xã hội, gây ảnh hưởng đến sự phát triển bình thường của các em (25 trường hợp trẻ em đã mang thai).
Nguyên nhân chủ yếu là do nạn nhân có sự nhận thức không đúng hoặc chưa đầy đủ về những nguy hiểm tiềm ẩn từ mối quan hệ tình cảm qua mạng internet, nhất là lợi dụng tình cảm quan hệ nam nữ, quan hệ gia đình, họ hàng để dụ dỗ, lôi kéo nạn nhân, lợi dụng tục tảo hôn,... để thực hiện hành vi phạm tội.
Ngoài ra, còn do một số nguyên nhân khác như: Thiếu sự chăm sóc, giám sát của gia đình, có trường hợp do cha mẹ đi làm ăn xa gửi con cho người thân nuôi dưỡng, thiếu sự quan tâm, chăm sóc; công tác phối hợp giữa nhà trường và gia đình chưa chặt chẽ; công tác tuyên truyền, giáo dục ý thức chấp hành pháp luật, giáo dục giới tính của nhà trường, cũng như các hội, đoàn thể chính trị - xã hội có lúc, có nơi chưa được chú trọng đúng mức nên chưa trang bị đầy đủ cho các em kiến thức, kỹ năng sống để có thể tự phòng ngừa, bảo vệ trước nguy cơ bị xâm hại.
Trước thực trạng trên, Chủ tịch UBND tỉnh Quảng Ngãi Nguyễn Hoàng Giang yêu cầu các cơ quan, đơn vị, địa phương tăng cường tuyên truyền, phổ biến, giáo dục pháp luật về công tác phòng, chống tội phạm xâm hại tình dục trẻ em; phương thức, thủ đoạn của tội phạm, cũng như trang bị kiến thức, kỹ năng tự bảo vệ, phòng ngừa cho trẻ em trước nguy cơ bị xâm hại. Đẩy mạnh tuyên truyền, nâng cao hiệu quả công tác phòng ngừa tội phạm xâm hại tình dục, lên án các hành vi bạo lực, xâm hại, kịp thời hỗ trợ, can thiệp khi có vụ việc xâm hại xảy ra.
Chủ tịch UBND tỉnh Quảng Ngãi giao Công an tỉnh chủ trì, phối hợp với các Sở, ban ngành, hội, đoàn thể và UBND các huyện, thị xã, thành phố tham mưu UBND tỉnh sơ kết 05 năm thực hiện Chỉ thị số 02/CT-UBND ngày 19/02/2020 của Chủ tịch UBND tỉnh về nâng cao hiệu quả công tác phòng, chống tội phạm xâm hại tình dục trên địa bàn tỉnh để đánh giá các kết quả đạt được; đồng thời, đề ra các giải pháp thực hiện trong thời gian tới.
Tăng cường công tác nắm tình hình, chú trọng phát động phong trào toàn dân bảo vệ an ninh Tổ quốc, phối hợp với các cơ sở giáo dục tổ chức tuyên truyền, nói chuyện nhằm nâng cao kiến thức về pháp luật và kỹ năng tự phòng ngừa, tự bảo vệ cho các em gái; vận động nhân dân phát hiện, tố giác tội phạm nói chung và tội phạm xâm hại tình dục trẻ em nói riêng.
Triển khai hiệu quả, đồng bộ các biện pháp phòng ngừa nghiệp vụ, quản lý chặt chẽ các đối tượng đã có tiền án, tiền sự, thanh, thiếu niên có biểu hiện tiêu cực, nghiện ma túy... có nguy cơ phạm tội xâm hại tình dục. Tăng cường công tác nắm tình hình, diễn biến hoạt động của các loại tội phạm, kịp thời triển khai các biện pháp đấu tranh, xử lý, hạn chế đến mức thấp nhất hậu quả của tội phạm xâm hại tình dục nói chung và xâm hại tình dục trẻ em nói riêng.
Phối hợp với cơ quan tiến hành tố tụng đẩy nhanh tiến độ điều tra, truy tố, xét xử nghiêm minh những đối tượng xâm hại tình dục trẻ em nhằm răn đe, phòng ngừa tội phạm; triển khai hiệu quả mô hình “Phòng điều tra thân thiện”.
Viện Kiểm sát nhân dân tỉnh thực hành quyền công tố, kiểm sát các hoạt động điều tra của Cơ quan điều tra, bảo đảm việc điều tra được thực hiện theo đúng trình tự, thủ tục theo quy định của pháp luật; tiếp nhận hồ sơ các vụ án để truy tố. Đảm bảo việc truy tố đúng người, đúng tội, đúng pháp luật, không để xảy ra oan, sai hoặc bỏ lọt tội phạm đối với các vụ án xâm hại tình dục trẻ em.
Chỉ đạo Viện Kiểm sát nhân dân các huyện, thị xã, thành phố tiếp nhận, giải quyết kịp thời, xử lý nghiêm các vụ xâm hại tình dục trẻ em; rà soát hồ sơ các vụ xâm hại tình dục trẻ em để xử lý dứt điểm, không để tồn đọng, kéo dài.
Kịp thời kháng nghị theo thủ tục phúc thẩm hoặc kiến nghị cơ quan có thẩm quyền kháng nghị theo thủ tục giám đốc thẩm hoặc tái thẩm đối với bản án, quyết định giải quyết vụ án của Tòa án khi có căn cứ theo quy định của pháp luật.
Cùng với đó, TAND tỉnh thường xuyên nhận diện các khó khăn, vướng mắc trong việc xử lý các loại tội phạm về tình dục xâm hại trẻ em; chỉ đạo TAND các huyện, thị xã, thành phố thực hiện tốt chức năng xét xử và thực hiện quyền tư pháp trong quá trình giải quyết, xét xử các loại tội phạm về xâm hại tình dục trẻ em, đảm bảo yêu cầu xử lý nghiêm minh, đúng người, đúng tội, không để oan, sai, bỏ lọt tội phạm và người phạm tội.
Bên cạnh đó, Chủ tịch UBND tỉnh Quảng Ngãi yêu cầu các Sở: LĐTB&XH, Tư Pháp, Giáo dục & Đào tạo, Y tế, Sở VHTT&DL, TT&TT; cùng với Hội Liên hiệp phụ nữ tỉnh, Tỉnh đoàn Quảng Ngãi, Ban dân tộc cũng như UBND các huyện, thị xã, thành phố theo chức năng và nhiệm vụ tiếp tục công tác tuyên truyền, giáo dục, phổ biến pháp luật để nâng cao nhận thức cho người dân, nhất là lứa tuổi trẻ em.