Trương Mỹ Lan khai chỉ đạo phát hành trái phiếu tại giai đoạn II ra sao?

Lập nhóm phát hành trái phiếu chiếm đoạt hơn 30.000 tỷ đồng

Tại giai đoạn II của vụ án xảy ra tại Tập đoàn Vạn Thịnh Phát, Ngân hàng TMCP Sài Gòn (SCB) và các đơn vị, tổ chức có liên quan, Cục Cảnh sát điều tra tội phạm về tham nhũng, kinh tế, buôn lậu (C03) - Bộ Công an đề nghị truy tố 34 bị can thuộc 3 nhóm tội là “Lừa đảo chiếm đoạt tài sản”, “Rửa tiền” và “Vận chuyển trái phép tiền tệ qua biên giới”.

Đối với nhóm “Lừa đảo chiếm đoạt tài sản” trong việc phát hành 25 gói trái phiếu khống với hơn 308 triệu trái phiếu không có tài sản đảm bảo, mất khả năng thanh toán của 4 pháp nhân như: Công ty An Đông, Công ty Quang Thuận, Công ty Sunny World và Công ty Setra. Với tổng giá trị 30.869 tỷ đồng, dư nợ 30.081 tỷ đồng của 35.824 nhà đầu tư.

Trong giai đoạn I, Trương Mỹ Lan (68 tuổi, cựu Chủ tịch HĐQT Tập đoàn Vạn Thịnh Phát) bị TAND TP.HCM tuyên phạt 20 năm tù về tội “Vi phạm quy định về cho vay”, tử hình về tội “Tham ô tài sản”, 20 năm tù tội “Đưa hối lộ”. Tổng hợp mức án là tử hình.

Theo Kết luận điều tra của C03 – Bộ Công an ngày 29/5/2024, Trương Mỹ Lan khai năm 2018 được Nguyễn Phương Hồng (cựu Phó Tổng Giám đốc SCB) báo cáo SCB phải chịu áp lực trả lãi cho dân, trả nợ nhiều khoản còn tồn tại (133.000 tỷ đồng) từ khi hợp nhất 3 ngân hàng để lại từ năm 2012.

Mặt khác năm 2017, Cơ quan Thanh tra giám sát ngân hàng, Ngân hàng Nhà nước đã thanh tra SCB. Kết quả thanh tra đã đưa SCB từ 1 ngân hàng cần được hỗ trợ để tái cơ cấu thành một ngân hàng hoạt động bình thường nhưng bị hạn chế về hạn mức tín dụng và nhiều hoạt động khác.

Do đó, Nguyễn Phương Hồng nhiều lần đề xuất Trương Mỹ Lan cho sử dụng Công ty An Đông và các Công ty khác thuộc Vạn Thịnh Phát, phát hành trái phiếu để có nguồn xử lý các khoản nợ, thoát khỏi cảnh bế tắc.

Trương Mỹ Lan khai nhận việc này cũng có sự báo cáo, đề xuất của Võ Tấn Hoàng Văn (cựu Tổng Giám đốc Ngân hàng SCB). Vì vậy, Trương Mỹ Lan đã đồng ý chủ trương cho sử dụng Công ty An Đông để phát hành trái phiếu.

Ban đầu, Nguyễn Phương Hồng đề xuất phát hành khoản trái phiếu Công ty An Đông từ 10.000 tỷ đồng đến 15.000 tỷ đồng. Nhưng sau đó, do tình hình thực tế phát sinh nhiều áp lực tài chính nên đã phát hành lên tới 25.000 tỷ đồng.

Theo lời khai của Trương Mỹ Lan, tranh thủ bữa cơm trưa tại trụ sở Tập đoàn Vạn Thịnh Phát, Lan mời Đinh Văn Thành (cựu Chủ tịch HĐQT Ngân hàng SCB), Võ Tấn Hoàng Văn, Nguyễn Phương Hồng, Nguyễn Tiến Thành (cựu Tổng Giám đốc Công ty Chứng khoán TVSI) và Hồ Bửu Phương (cựu Phó Tổng Giám đốc phụ trách tài chính Tập Đoàn Vạn Thịnh Phát) đến ăn cơm.

Trong bữa cơm, Lan ra chủ trương đồng ý cho mượn Công ty An Đông để phát hành trái phiếu, nhằm huy động nguồn tiền cho hoạt động của SCB. Đồng thời Trương Mỹ Lan giao cho các cá nhân này chủ động nghiên cứu thực hiện.

Cụ thể, Võ Tấn Hoàng Văn có vai trò chỉ đạo, điều hành SCB triển khai thực hiện việc giới thiệu, tư vấn, bán trái phiếu do các công ty thuộc Tập đoàn Vạn Thịnh Phát phát hành cho người dân. Nguyễn Phương Hồng có vai trò chủ trì, phối hợp với các bên liên quan (SCB, TVSI, Tổ phát hành) để lên phương án thực hiện việc phát hành trái phiếu; quản lý theo dõi việc sử dụng tiền.

Nguyễn Tiến Thành có vai trò điều hành Công ty Chứng khoán TVSI lập hồ sơ tư vấn, phát hành trái phiếu, thực hiện các trình tự, thủ tục, hồ sơ phát hành trái phiếu của Tập đoàn Vạn Thịnh Phát. Hồ Bửu Phương có vai trò làm đầu mối hướng dẫn bộ phận kế toán của Vạn Thịnh Phát chuẩn bị hồ sơ pháp lý, báo cáo tài chính và thực hiện các giao dịch chuyển tiền theo phương án dòng tiền của Nguyễn Phương Hồng.

Ưu tiên thanh toán nợ và lãi trái phiếu cho các trái chủ

Kết luận điều tra nhận định, xuyên suốt vụ án từ giai đoạn I tới giai đoạn II, Trương Mỹ Lan đã có sự chuyển biến về nhận thức. Thừa nhận việc Lan ra chủ trương phát hành trái phiếu của các công ty thuộc Vạn Thịnh Phát là trái quy định pháp luật.

Vì không dùng tiền phát hành trái phiếu vào việc đầu tư, sản xuất kinh doanh, tạo nguồn thu thực tế để đảm bảo cho việc trả nợ trái phiếu mà dùng để xử lý các khoản tài chính cho SCB, dẫn tới không có khả năng chi trả.

Trương Mỹ Lan xin chịu trách nhiệm về sai phạm của mình và việc trả nợ trái phiếu cho các trái chủ bằng hình thức sử dụng toàn bộ khoản tiền, tài sản mà TAND TP.HCM đã tuyên các cá nhân, tổ chức phải trả lại hoặc bồi thường cho Lan để ưu tiên thanh toán nợ và lãi trái phiếu cho các trái chủ.

Ngoài ra, Trương Mỹ Lan mong muốn những cá nhân, tổ chức có liên quan đến việc sử dụng tiền huy động được từ trái phiếu của các công ty này cũng phải cùng có trách nhiệm để đảm bảo việc trả hết nợ và lãi trái phiếu cho người dân.

Đối với các bị can khác trong vụ án là người nhà, nhân viên dưới quyền đã tham gia vào việc tạo lập, phát hành trái phiếu. Lan xác nhận họ không được biết về mục đích phát hành trái phiếu, không được Lan bàn bạc, trao đổi, không được sử dụng tiền từ phát hành trái phiếu mà chỉ được biết về việc Lan đồng ý cho phát hành trái phiếu, tin tưởng và chấp hành thực hiện các công việc theo chức danh hiện tại của mình.

Minh Đức