OCOP tại Quảng Ninh: Khởi nghiệp từ giá trị bản địa, vươn xa thị trường quốc tế

Sản phẩm OCOP mang đậm bản sắc văn hóa

Chương trình Mỗi xã một sản phẩm (OCOP) tại Quảng Ninh đang tạo ra những thay đổi mạnh mẽ trong phát triển kinh tế nông thôn, đặc biệt ở các vùng đồng bào dân tộc thiểu số.

Các sản phẩm nông sản mang đậm bản sắc văn hóa, như gà Tiên Yên, trà hoa vàng Ba Chẽ và ớt chào mào, đang từng bước khẳng định vị thế trên thị trường, mở ra cơ hội phát triển bền vững cho người dân, giúp họ không chỉ thoát nghèo mà còn vươn lên làm giàu ngay trên mảnh đất quê hương.

Một trong những điển hình tiêu biểu trong việc ứng dụng chương trình OCOP tại Quảng Ninh là mô hình nuôi gà Tiên Yên của anh Bế Văn Lỵ, người dân tộc Tày (xã Tiên Yên).

Từ một hộ chăn nuôi nhỏ lẻ, anh Lỵ đã mạnh dạn áp dụng mô hình chăn nuôi theo hướng VietGAP, đầu tư chuồng trại kiên cố và phối hợp với cán bộ kỹ thuật địa phương để nâng cao chất lượng đàn gà.

Mô hình của anh Ly đã giúp gia đình thu về hàng trăm triệu đồng mỗi năm và tạo việc làm ổn định cho nhiều lao động tại địa phương.

Không chỉ là nguồn thu nhập, mô hình này còn góp phần bảo tồn giống gà Tiên Yên, giúp sản phẩm này trở thành đặc sản được thị trường biết đến rộng rãi.

Một câu chuyện thành công khác là của ông Nịnh Văn Trắng, người Sán Chỉ, Giám đốc Công ty CP Kinh doanh lâm sản Đạp Thanh.

Ông Trắng đã tiên phong xây dựng vùng nguyên liệu trà hoa vàng ở các xã miền núi, với hơn 30 hecta cây trà được trồng theo tiêu chuẩn hữu cơ.

Không chỉ chế biến trà hoa vàng thành các sản phẩm như trà túi lọc, tinh chất hay viên nang, ông còn tích cực kết nối du lịch trải nghiệm, đưa du khách đến tham quan vườn trà và tìm hiểu quy trình sản xuất. Hệ thống sản phẩm trà hoa vàng của ông đã đạt OCOP 5 sao và xuất khẩu sang nhiều quốc gia.

Chương trình OCOP tại Quảng Ninh không chỉ giúp người dân phát triển kinh tế, mà còn giúp họ thay đổi tư duy sản xuất, kết nối với thị trường và ứng dụng công nghệ hiện đại. Mỗi sản phẩm OCOP không chỉ là hàng hóa, mà còn là câu chuyện về vùng đất, con người và bản sắc của từng dân tộc.

Những sản phẩm như gà Tiên Yên, trà hoa vàng, miến dong Bình Liêu và dầu sở Bình Liêu đều mang dấu ấn riêng, là kết quả của sự sáng tạo và nỗ lực của người dân Quảng Ninh.

Miến dong Bình Liêu, một sản phẩm OCOP 5 sao quốc gia là minh chứng rõ nét cho sự phát triển mạnh mẽ của chương trình tại các huyện miền núi.

Những HTX tại Bình Liêu đã mạnh dạn đầu tư công nghệ chế biến miến sạch, sấy khô bằng năng lượng mặt trời, tạo ra sản phẩm không chỉ an toàn mà còn đạt tiêu chuẩn xuất khẩu.

Nhờ vào sự phát triển này, miến dong đã trở thành sản phẩm không chỉ nổi bật trong nước mà còn có mặt tại các siêu thị lớn và trên các sàn thương mại điện tử.

Sản phẩm dầu sở Bình Liêu cũng là một điểm sáng trong việc phát triển tài nguyên bản địa. Dầu sở, chiết xuất từ hạt cây sở, là một sản phẩm có giá trị cao trong ngành y học và công nghiệp mỹ phẩm.

Cùng với các sản phẩm OCOP khác như chè hoa vàng, bánh coóc mò, rượu men lá, dầu sở đang từng bước khẳng định giá trị của mình trên thị trường.

Trong khi đó, tại xã Quảng Tân, đồng bào dân tộc thiểu số đã biết tận dụng lợi thế từ rừng quế để sản xuất tinh dầu quế.

Nhờ sự hỗ trợ của địa phương và chương trình OCOP, một số hộ dân đã đầu tư dây chuyền chưng cất tinh dầu, xây dựng cơ sở đóng gói và tem nhãn, nâng cao giá trị sản phẩm quế.

Chú trọng xây dựng hệ sinh thái khởi nghiệp

Chương trình OCOP tại Quảng Ninh không chỉ phát triển các sản phẩm từ tài nguyên bản địa mà còn chú trọng xây dựng hệ sinh thái khởi nghiệp, hỗ trợ người dân dân tộc thiểu số phát triển sản xuất theo hướng bền vững.

Các lớp tập huấn về marketing, thương mại điện tử và quản lý chất lượng sản phẩm đã giúp nhiều chủ thể OCOP, đặc biệt là các doanh nhân trẻ người dân tộc, trở thành hạt nhân phát triển kinh tế cộng đồng.

Quảng Ninh cũng đang đẩy mạnh việc mở rộng không gian phát triển chương trình tại các huyện miền núi, với mục tiêu khai thác tài nguyên bản địa, phát triển sản phẩm OCOP theo hướng bền vững và hiện đại.

Các cơ sở sản xuất được hỗ trợ đầu tư dây chuyền công nghệ hiện đại, áp dụng quy trình khép kín, thân thiện môi trường, giúp nâng cao giá trị sản phẩm.

Để tiếp tục thúc đẩy hiệu quả chương trình OCOP, tỉnh Quảng Ninh tập trung vào ba đột phá: phát triển sản phẩm OCOP đặc trưng vùng miền, xây dựng hệ sinh thái khởi nghiệp OCOP cho vùng dân tộc thiểu số và nâng cao năng lực quản trị cho các chủ thể OCOP.

Chính sách hỗ trợ vốn, xúc tiến thương mại và đầu tư hạ tầng phục vụ OCOP cũng được chú trọng để tạo điều kiện cho các doanh nghiệp tiếp cận nguồn nguyên liệu chất lượng cao và nâng cao năng lực sản xuất.

Tính đến nay, Quảng Ninh đã có 435 sản phẩm OCOP đạt từ 3 sao trở lên, trong đó có 8 sản phẩm đạt chuẩn OCOP 5 sao quốc gia.

Những thành quả này chứng tỏ rằng chương trình OCOP không chỉ là “mỗi xã một sản phẩm”, mà còn là biểu tượng cho khát vọng tự lực vươn lên của người dân miền núi, giúp họ làm giàu từ chính nội lực của cộng đồng.

Những sản phẩm OCOP của Quảng Ninh đang ngày càng vươn xa, không chỉ mang lại giá trị kinh tế cho cộng đồng mà còn góp phần làm mới diện mạo các vùng cao của tỉnh, nơi bản sắc truyền thống được phát huy và phát triển trong môi trường hiện đại.