Không chỉ là một khẩu hiệu, “Trường học không khói thuốc” đang trở thành hành động cụ thể trong nhiều nhà trường. Khi thầy cô, học sinh và phụ huynh cùng chung tay, mỗi mái trường sẽ là điểm khởi đầu cho một thế hệ khỏe mạnh, văn minh và hạnh phúc hơn.
Chiều ngày 11/11, tại Trường THCS Ngô Sĩ Liên (Hà Nội), Báo Giáo dục và Thời đại phối hợp Quỹ Phòng, chống tác hại thuốc lá (Bộ Y tế) tổ chức hội thảo “Xây dựng trường học không khói thuốc - Bắt đầu từ nhà trường”.
Chương trình trở thành diễn đàn ý nghĩa, quy tụ đại diện Bộ Giáo dục và Đào tạo, Bộ Y tế, các trường học, cơ quan báo chí, cùng đông đảo thầy cô, phụ huynh và học sinh để cùng bàn về giải pháp xây dựng môi trường giáo dục an toàn, lành mạnh và không khói thuốc.

Báo chí đồng hành cùng hành động
Phát biểu khai mạc, Nhà báo Nguyễn Đức Tuân - Phó Tổng Biên tập Báo Giáo dục và Thời đại, khẳng định hội thảo là một hoạt động thiết thực trong chuỗi chương trình tuyên truyền vì sức khỏe học đường, góp phần nâng cao nhận thức cộng đồng về tác hại của thuốc lá và thúc đẩy hành động cụ thể hướng tới mục tiêu “Trường học không khói thuốc”.
Theo thống kê của Bộ Y tế, mỗi năm Việt Nam có khoảng 40.000 người tử vong vì các bệnh liên quan đến thuốc lá. Đáng lo ngại hơn, tỷ lệ học sinh, sinh viên sử dụng thuốc lá điện tử đang tăng nhanh, trở thành thách thức mới trong công tác bảo vệ sức khỏe học đường.

“Xây dựng trường học không khói thuốc không chỉ là một phong trào mang tính tuyên truyền, mà phải là cam kết hành động của toàn ngành giáo dục - từ cơ quan quản lý, thầy cô giáo đến từng học sinh, sinh viên. Nếu không bắt đầu từ chính nhà trường, sẽ khó tạo ra thay đổi bền vững trong nhận thức và hành vi xã hội”, ông Tuân nhấn mạnh.
Ông cũng khẳng định vai trò của báo chí không chỉ dừng ở việc phản ánh thông tin mà còn là lực lượng đồng hành, cổ vũ và lan tỏa những giá trị nhân văn. Báo Giáo dục và Thời đại cam kết tiếp tục là cầu nối giữa cơ quan quản lý, chuyên gia và thầy cô để thông điệp “Trường học không khói thuốc - Bắt đầu từ nhà trường” đi vào đời sống, trở thành hành động cụ thể trong từng lớp học.
Khi nhà trường là điểm khởi đầu của thay đổi
Phát biểu tại chương trình, bà Phạm Thu Hà - Hiệu trưởng Trường THCS Ngô Sĩ Liên, chia sẻ rằng việc xây dựng môi trường học đường không khói thuốc phải bắt đầu bằng giáo dục nhận thức cho học sinh.

“Các em cần hiểu rõ rằng thuốc lá điện tử chứa nhiều chất độc hại, trong đó có nicotine - một chất gây nghiện mạnh. Khi học sinh hiểu được tác hại thực sự, các em sẽ tự biết nói không”, cô nói.
Theo bà Hà, những học sinh sử dụng thuốc lá điện tử thường có biểu hiện thay đổi tâm tính, dễ cáu gắt, nói dối, thậm chí bỏ học để có tiền mua thuốc. “Đó là hồi chuông cảnh báo. Nhà trường không chỉ tuyên truyền mà còn cần biện pháp kiểm tra, nhắc nhở, và xử lý nghiêm các trường hợp vi phạm”, cô nhấn mạnh.
Cùng với đó, vai trò của gia đình được coi là yếu tố không thể thiếu. Cha mẹ cần quan tâm, lắng nghe, giám sát con cái một cách tôn trọng, phối hợp cùng nhà trường để ngăn chặn thuốc lá xâm nhập môi trường học đường.
“Tập thể cán bộ, giáo viên và học sinh trường Ngô Sĩ Liên đã tổ chức nhiều hoạt động thiết thực, sáng tạo để tuyên truyền về phòng, chống tác hại thuốc lá trong trường học”, bà Hà khẳng định.
Theo ThS. Nguyễn Thị Thu Hương - Phụ trách Phòng Nghiệp vụ, Quỹ Phòng, chống tác hại thuốc lá (Bộ Y tế), trong suốt 10 năm qua, Quỹ đã đồng hành cùng Bộ GD&ĐT triển khai nhiều chương trình, tài liệu và mô hình phòng, chống thuốc lá trong học đường.

Các hoạt động như thi tìm hiểu, vẽ tranh, tiểu phẩm, góc truyền thông học đường… được tổ chức thường xuyên, giúp học sinh hiểu rõ hơn về tác hại của thuốc lá và hình thành kỹ năng từ chối khi bị rủ rê.
“Chúng tôi không chỉ tuyên truyền mà còn hướng đến việc thay đổi hành vi. Học sinh cần được trao công cụ để tự bảo vệ mình trước những cám dỗ”, bà Hương nhấn mạnh.

Theo bà, Quỹ Phòng, chống tác hại thuốc lá sẽ tiếp tục phối hợp với 34 tỉnh, thành phố trên cả nước, tăng cường truyền thông, đặc biệt về thuốc lá điện tử và thuốc lá nung nóng - những hình thức mới đang len lỏi trong giới trẻ.
“Giáo dục không chỉ là dạy chữ, mà là dạy cách sống lành mạnh, biết trân trọng sức khỏe của bản thân và cộng đồng”, bà nói.
Hội thảo không chỉ là nơi chia sẻ giải pháp, mà còn là lời kêu gọi hành động. Nhà báo Nguyễn Đức Tuân nhấn mạnh:“Chúng ta không chỉ nói không với thuốc lá, mà đang cùng nhau xây dựng một văn hóa học đường tích cực - nơi thầy cô và học sinh cùng giữ gìn môi trường học tập an toàn, nhân ái và văn minh”.
Ông tin tưởng rằng với tâm huyết của những người làm giáo dục và sự đồng hành của toàn xã hội, phong trào “Trường học không khói thuốc” sẽ lan tỏa mạnh mẽ hơn nữa, tạo nền tảng cho một thế hệ học sinh khỏe mạnh, tự tin và giàu khát vọng.