Lạc Sơn – Hòa Bình: Hệ lụy từ việc khai thác vàng trái phép

Đào vàng trên đất…phát triển trang trại

Theo phản ánh của người dân xóm Khướng, xã Tự Do, huyện Lạc Sơn tỉnh Hòa Bình, bắt đầu từ tháng 7 năm 2010, gia đình ông Bùi Chí Hưởng, trú tại thị trấn Vụ Bản, huyện Lạc Sơn lên xã Tự Do đề xuất với UBND xã xin được thuê khu vực hợp lưu ba dòng suối tại khu vực xóm Khướng để phát triển trang trại gồm chăn nuôi gia súc gia cầm và nuôi trồng thủy sản.

Xét thấy đơn đề nghị của ông Bùi Chí Hưởng có thể thúc đẩy phát triển kinh tế gia đình cũng như kinh tế địa phương nên UBND xã đã đồng ý để ông Hưởng tự thỏa thuận với những hộ dân có đất ở khu vực trên. Tuy nhiên, sau khi được sự đồng thuận của chính quyền địa phương và người dân, ông Hưởng đã không phát triển trang trại và nuôi trồng thủy sản như cam kết mà đã huy động nhận lực và phương tiện đến để tiến hành đào đãi vàng một cách trái phép trên nền diện tích lớn bất chấp ngày đêm.

Việc khai thác trực tiếp làm ảnh hưởng đến dòng chảy, gây nguy cơ sạt lở cao

Một thời gian sau, nắm bắt được việc làm trái phép, đi ngược cam kết ban đầu, UBND xã Tự Do đã lập tổ công tác xác minh và Chủ tịch UBND xã thời điểm đó là ông Bùi Tiến Nhinh đã có văn bản kết luận: “Vị trí đào bới thuộc thửa đất số 96, tờ bản đồ 318 diện tích khoảng 5000m2. Đây là khu vực hợp lưu của ba con suối (suối cạn), mùa mưa có lưu lượng nước chảy qua cao, dòng chảy xiết, việc khai thác trực tiếp làm ảnh hưởng đến dòng chảy, nguy cơ làm biến đổi dòng, gây nguy cơ sạt lở cao. Qua xác minh cho thấy mục đích đào ao của ông Hưởng là không có cơ sở, mục đích chính là đào đãi vàng. UBND xã Tự Do đã yêu cầu dừng việc khai thác nhưng ông Bùi Chí Hưởng không chấp hành mà còn mở rộng diện tích, gây xôn xao dư luận, làm ảnh hưởng đến tài nguyên đất của xã.”

Tiếp đó, UBND xã Tự Do cũng đã có văn bản báo cáo gửi lên UBND huyện Lạc Sơn, Phòng Tài nguyên và Môi trường. Đáng nói là sau kết luận của UBND xã, ông Hưởng vẫn huy động nhân lực và phương tiện tiếp tục việc khai thác vàng và ngày một mở rộng diện tích. Vụ việc ngang nhiên này diễn ra trong 6 năm tiếp theo khiến không ít tài nguyên khoáng sản bị đánh cắp, đồng thời sau nhiều năm cày xới bằng máy móc, môi trường sống của người dân, đất hoa màu canh tác, hoàn lưu dòng chảy đã bị ảnh hưởng nghiêm trọng.

Hậu quả nặng nề

Ông Bùi Ngọc Thiên, Chủ tịch UBND xã Tự Do cho biết: “Suối Khướng có chiều dài 12km chạy qua 3 thôn của xã Tự Do. Giữa năm 2010 ông Bùi Chí Hưởng có lên đề xuất với xã muốn thuê để phát triển du lịch, trang trại, nuôi trồng thủy sản”.

Ông Thiên cũng xác nhận: “Sau khi nhân dân có ý kiến phản ánh, chúng tôi xác minh thì được biết việc khai thác vàng là có thật. Ông Hưởng sử dụng 6,7 công nhân có máy xúc, máy bơm hút và các phương tiện để đào đãi vàng. Chúng tôi đã báo cáo lên Ủy ban huyện, huyện cũng đã về xác minh lập biên bản yêu cầu ông Hưởng dừng ngay việc khai thác nhưng không hiệu quả. Hàng chục biên bản yêu cầu dừng ngay việc khai thác trái phép nhưng với mức độ lớn, phương tiện nhiều nên với chức năng quyền hạn của mình chúng tôi cũng chỉ làm được đến như vậy.”

Phải đến năm 2016 thì công việc khai thác trái phép của ông Hưởng mới dừng lại nhưng cảnh quan môi trường đã bị xâm hại nghiêm trọng, hệ lụy nặng nề về môi trường đến nay chưa được khắc phục.

Việc khai thác trái phép đã dừng lại nhưng cảnh quan môi trường bị xâm hại nghiêm trọng

“Đúng là việc khai thác đã tác động đến cảnh quan và môi trường. Trước dòng suối vốn đẹp nay đã có dấu hiệu sụt lở, dòng chảy bị mở rộng xâm hại vào đất hoa màu của người dân. Nguy cơ sẽ sạt lở và ảnh hưởng tới đất canh tác. Trước nghề nuôi và đánh bắt cá của người dân rất phát triển giờ không làm được nữa do dầu luyn thải ra gây ô nhiễm.”- Ông Bùi Văn Tuấn – cán bộ địa chính xã Tự Do cho biết.

Vì sao hàng chục văn bản của chính quyền yêu cầu ông Hưởng dừng khai thác vàng trái phép vào thời điểm đó không có tác dụng? Liệu có điều gì bất thường? Ai là người phải chịu trách nhiệm và khắc phục những hậu quả gây ra cho môi trường, điều kiện canh tác của người dân? Đó là những bức xúc, những câu khắc khoải của người dân xóm Khướng suốt nhiều năm nay nhưng chưa có câu trả lời.

Chúng tôi sẽ tiếp tục thông tin về việc này.