Hà Tĩnh: Xem xét trách nhiệm hình sự của một công ty khai thác khoáng sản

Theo báo cáo của Sở Tài nguyên & Môi trường Hà Tĩnh, Công ty Hòa Bình được UBND tỉnh Hà Tĩnh cấp Giấy phép khai thác khoáng sản số 4230/GP-UBND, ngày 27/12/2019, để khai thác mỏ đất san lấp núi Động Ván (phường Hưng Trí, thị xã Kỳ Anh) với diện tích 10ha, mức sâu khai thác thấp nhất +75m, trữ lượng khoáng sản đưa vào thiết kế khai thác 1.658.850m³, công suất khai thác 95.000m³ nguyên khai/năm, thời hạn 18 năm.

Qua kết quả kiểm tra ngày 04/3/2024, tại mỏ đất san lấp núi Động Ván và kết quả làm việc ngày 20/3/2024 của các cơ quan hữu quan gồm: Tài nguyên và Môi trường, Xây dựng, Nông nghiệp và Phát triên nông thôn, Tư pháp, Công an tỉnh, UBND thị xã Kỳ Anh, UBND phường Hưng Trí và Công ty Cổ phần Khảo sát và Tư vân xây dựng D&M cho thấy, Công ty Hòa Bình đã thực hiện khai thác khoáng sản sai với giấy phép được cấp.

Cụ thể, Công ty Hòa Bình đã khai thác vượt ra ngoài ranh giới khu vực được phép khai thác (theo bề mặt) với tổng diện tích khoảng 16.897m², khối lượng đất đào ở khu vực ngoài ranh giới mỏ được cấp khoảng 142.558m³ ở thể tự nhiên (tương đương: 142.558m³ x 1,15 = 163.942m³ đất nguyên khai; 1,15 là hệ số nở rời của đất tại khu vực mỏ đã được áp dụng tính tiền cấp quyền khai thác khoáng sản).

Với khối lượng đất đào nguyên khai ngoài ranh giới mỏ, nhân với giá tính thuế tài nguyên đối với đất san lấp (quy định tại Quyết định số 26/2020/QĐ-UBND ngày 30/9/2020 của UBND tỉnh Hà Tĩnh là 38.000 đồng/m3) thì ước tính giá trị khoáng sản gần 6,3 tỷ đồng, có dấu hiệu vi phạm theo quy định tại Điều 227, Bộ luật Hình sự.

Năm 2022, Sở Tài nguyên và Môi trường tỉnh Hà Tĩnh đã có văn bản số 202/STNMT-KS, ngày 12/01/2024 báo cáo, đề nghị Chủ tịch UBND tỉnh xử phạt vi phạm hành chính theo Nghị định Số 36/2020/ND-CP ngày 24/3/2020 của Chính phủ quy định về xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực tài nguyên nước và khoáng sản bởi hành vi khai thác quá trữ lượng cho phép.

Tuy nhiên, sau khi rà soát, Sở Tư pháp đã có Văn bản Số 125/STP-TTr, ngày 22/01/2024, đề nghị "UBND tỉnh Hà Tĩnh giao Sở Tài nguyên và Môi trường tham mưu chuyền hồ sơ vụ vi phạm có dấu hiệu cấu thành tội phạm hình sự đối với Công ty Hòa Bình cho cơ quan có thẩm quyền tiến hành tố tụng, để điều tra về hành vi khai thác khoáng sản không đúng với nội dung giấy phép theo quy định tại Điều 227, Bộ luật Hình sự 2015. Trong trường hợp không đủ yếu tố cấu thành tội phạm nêu trên thì mới tiến hành xử phạt vi phạm hành chính”.

Sau khi xem xét, UBND tỉnh Hà Tĩnh đã ban hành Quyết định số 2368/QĐ-UBND, về việc chuyển hồ sơ vụ vi phạm hành chính trong khai thác khoáng sản tới Cơ quan CSĐT Công an tỉnh Hà Tĩnh để truy cứu trách nhiệm hình sự đối với Công ty Cổ phần Thương mại tổng hợp Xây dựng Hòa Bình.

“

Tội khai thác khoáng sản trái phép theo Điều 227, Bộ luật Hình sự
Khi đủ các yếu tố cấu thành tội phạm khai thác khoáng sản trái phép, cá nhân, tổ chức sẽ bị truy cứu trách nhiệm hình sự về Tội vi phạm quy định về nghiên cứu, thăm dò, khai thác tài nguyên được quy định tại Điều 227 Bộ luật Hình sự 2015 (sửa đổi 2017), cụ thể như sau:
* Đối với cá nhân
Khung 1:
- Người nào vi phạm quy định về khai thác khoáng sảni của Việt Nam mà không có giấy phép hoặc không đúng với nội dung giấy phép thuộc một trong các trường hợp sau đây, thì bị phạt tiền từ 300.000.000 đồng đến 1.500.000.000 đồng hoặc phạt tù từ 06 tháng đến 03 năm:
+ Thu lợi bất chính từ nghiên cứu, thăm dò, khai thác tài nguyên nước, dầu khí hoặc khoáng sản khác từ 100.000.000 đồng đến dưới 500.000.000 đồng;
+ Khoáng sản trị giá từ 500.000.000 đồng đến dưới 1.000.000.000 đồng;
+ Gây thương tích hoặc gây tổn hại cho sức khỏe của người khác mà tỷ lệ tổn thương cơ thể 61% trở lên;
+ Gây thương tích hoặc gây tổn hại cho sức khỏe của 02 người trở lên mà tổng tỷ lệ tổn thương cơ thể của những người này từ 61% đến 121%;
+ Đã bị xử phạt vi phạm hành chính về một trong các hành vi quy định tại Điều 227 Bộ luật Hình sự 2015 (sửa đổi 2017) hoặc đã bị kết án về tội này, chưa được xóa án tích mà còn vi phạm.
Khung 2:
- Phạm tội thuộc một trong các trường hợp sau đây, thì bị phạt tiền từ 1.500.000.000 đồng đến 5.000.000.000 đồng hoặc phạt tù từ 02 năm đến 07 năm:
+ Thu lợi bất chính từ nghiên cứu, thăm dò, khai thác tài nguyên nước, dầu khí hoặc khoáng sản khác 500.000.000 đồng trở lên;
+ Khoáng sản trị giá 1.000.000.000 đồng trở lên;
+ Có tổ chức;
+ Gây sự cố môi trường;
+ Làm chết người;
+ Gây thương tích hoặc gây tổn hại cho sức khỏe của 02 người trở lên mà tổng tỷ lệ tổn thương cơ thể của những người này 122% trở lên.
Hình phạt bổ sung:
Người phạm tội còn có thể bị phạt tiền từ 50.000.000 đồng đến 500.000.000 đồng.
* Đối với pháp nhân thương mại
Pháp nhân thương mại phạm tội quy định tại Khoản 4 Điều 227 Bộ luật Hình sự 2015 (sửa đổi 2017), thì bị phạt như sau:
- Thực hiện một trong các hành vi quy định tại khung 1 (đối với cá nhân), thu lợi bất chính từ nghiên cứu, thăm dò, khai thác tài nguyên nước, dầu khí hoặc khoáng sản khác từ 300.000.000 đồng đến dưới 500.000.000 đồng hoặc khoáng sản trị giá từ 700.000.000 đồng đến dưới 1.000.000.000 đồng hoặc gây thương tích hoặc gây tổn hại cho sức khỏe của người khác mà tỷ lệ tổn thương cơ thể 61% trở lên hoặc gây thương tích hoặc gây tổn hại cho sức khỏe của 02 người trở lên mà tổng tỷ lệ tổn thương cơ thể của những người này từ 61% đến 121%; thu lợi bất chính từ nghiên cứu, thăm dò, khai thác tài nguyên nước, dầu khí hoặc khoáng sản khác từ 100.000.000 đồng đến dưới 300.000.000 đồng hoặc khoáng sản trị giá từ 500.000.000 đồng đến dưới 700.000.000 đồng nhưng đã bị xử phạt vi phạm hành chính về một trong các hành vi quy định tại Điều này hoặc đã bị kết án về tội này, chưa được xóa án tích mà còn vi phạm, thì bị phạt tiền từ 1.500.000.000 đồng đến 3.000.000.000 đồng;
- Phạm tội thuộc trường hợp quy định tại khung 2 (đối với cá nhân), thì bị phạt tiền từ 3.000.000.000 đồng đến 7.000.000.000 đồng hoặc đình chỉ hoạt động có thời hạn từ 06 tháng đến 03 năm;
Ngoài ra, pháp nhân thương mại còn có thể bị phạt tiền từ 100.000.000 đồng đến 500.000.000 đồng, cấm kinh doanh, cấm hoạt động trong một số lĩnh vực nhất định hoặc cấm huy động vốn từ 01 năm đến 03 năm".