Đề xuất nhiều biện pháp hỗ trợ đầu tư "đột phá"

Hàng loạt biện pháp hỗ trợ đầu tư hấp dẫn đã được Bộ Kế hoạch và Đầu tư đề xuất trong Dự thảo Nghị định về thành lập, quản lý và sử dụng Quỹ Hỗ trợ đầu tư, đang được đưa ra lấy ý kiến công luận.

Dự thảo nghị định này được xây dựng đồng thời với Dự thảo Báo cáo rà soát tổng thể về chính sách khuyến khích đầu tư, mà Báo Đầu tư đã đề cập.

Cả 2 văn bản quan trọng trên đang được Bộ Kế hoạch và Đầu tư dự thảo, sau khi Quốc hội đồng ý về chủ trương, giao Chính phủ trong năm 2024 xây dựng Dự thảo Nghị định quy định về thành lập, quản lý và sử dụng Quỹ Hỗ trợ đầu tư từ nguồn thu thuế thu nhập doanh nghiệp bổ sung theo quy định chống xói mòn cơ sở thuế toàn cầu và các nguồn hợp pháp khác, để ổn định môi trường đầu tư, khuyến khích, thu hút các nhà đầu tư chiến lược, các tập đoàn đa quốc gia và hỗ trợ các doanh nghiệp trong nước với một số lĩnh vực cần khuyến khích đầu tư.

Cùng đó, là rà soát tổng thể để hoàn thiện đồng bộ hệ thống chính sách, pháp luật về khuyến khích đầu tư, đáp ứng yêu cầu phát triển đất nước trong tình hình mới.

Nếu Dự thảo Nghị định được thông qua, có thể nói, nhiều chính sách hỗ trợ đầu tư “chưa từng có” sẽ được Việt Nam áp dụng, bao gồm cả việc hỗ trợ bằng tiền cho một số hoạt động, như hỗ trợ chi phí đào tạo, phát triển nguồn nhân lực; hỗ trợ chi phí đầu tư tạo tài sản cố định và chi phí đầu tư hệ thống công trình hạ tầng xã hội; hỗ trợ chi phí sản xuất sản phẩm công nghệ cao; hỗ trợ chi phí R&D…

Cụ thể, nhà đầu tư có thể được hỗ trợ tối đa 50% chi phí thực tế đã chi trong năm cho hoạt động đào tạo phát triển nguồn nhân lực; hay được hỗ trợ tối đa lên tới 1,5% giá trị gia tăng của sản phẩm công nghệ cao có giá thành từ 4 triệu đồng trở lên…

Chi phí mà nhà đầu tư bỏ ra để thực hiện các hoạt động R&D, tùy quy mô, cũng sẽ nhận được hỗ trợ từ Quỹ Hỗ trợ đầu tư.

Tất nhiên, để được hưởng các biện pháp hỗ trợ đầu tư trên, các nhà đầu tư phải đáp ứng được các điều kiện nhất định.

Đó phải là các dự án quy mô lớn, công nghệ cao, có trung tâm R&D… Một ví dụ cụ thể, muốn nhận được hỗ trợ chi phí sản xuất sản phẩm công nghệ cao ở mức cao nhất, nhà đầu tư phải có doanh thu trên 200.000 tỷ đồng, nhân lực trên 10.000 người, tỷ lệ giá trị gia tăng trên 30%...

Trên thực tế, theo thông tin từ GS-TSKH. Nguyễn Mại, Chủ tịch Hiệp hội Doanh nghiệp đầu tư nước ngoài, trong hành trình 35 năm thu hút đầu tư nước ngoài của Việt Nam, mới chỉ có Intel nhận được sự hỗ trợ về tài chính của Chính phủ Việt Nam.

Tuy vậy, khoản hỗ trợ này không hoàn toàn bằng tiền, mà thông qua sự hỗ trợ cho kinh phí đầu tư đào tạo nhân lực công nghệ cao.

Ở góc độ này, có thể thấy, việc Bộ Kế hoạch và Đầu tư đề xuất nhiều biện pháp hỗ trợ đầu tư mới là mang tính “đột phá” để thu hút được các nhà đầu tư chiến lược.

Cạnh tranh thu hút đầu tư nước ngoài ngày càng gay gắt. Việc thuế suất thuế tối thiểu toàn cầu 15% được áp dụng từ năm 2024 cũng gây áp lực cho Việt Nam trong việc đón bắt cơ hội của dòng vốn đầu tư đang dịch chuyển.

Trong thực tế không phải đến bây giờ, mà những năm gần đây, trong bối cảnh cạnh tranh thu hút đầu tư nước ngoài ngày càng gay gắt, nhiều quốc gia đã ban hành các chính sách ưu đãi đầu tư rất cạnh tranh và hấp dẫn.

Trong bối cảnh ấy, việc Việt Nam nghiên cứu và ban hành các chính sách hỗ trợ đầu tư mới là cần thiết. Trong suốt gần 2 năm qua, khi thảo luận về các chính sách thu hút đầu tư trong bối cảnh mới, các chuyên gia cả trong và ngoài nước đều cho rằng, Việt Nam cần thiết kế các chính sách ưu đãi, hỗ trợ đầu tư theo hướng đột phá, cạnh tranh hơn.

Dù mới chỉ là đề xuất, song việc đồng thời rà soát, nghiên cứu tổng thể các chính sách khuyến khích đầu tư để cải cách cho phù hợp với tình hình mới, cộng thêm việc ban hành các chính sách hỗ trợ đầu tư mới, là bước đi quan trọng và cần thiết của Việt Nam, để có thể đón được các nhà đầu tư chiến lược.