"Công lý đã hồi sinh niềm tin pháp luật trong tôi!"

Tội phạm có thể sẽ “lọt lưới” nếu Công lý không vào cuộc…

Tôi vẫn nhớ như in thời điểm đầu năm 2008, Báo Công lý tiếp nhận lá đơn từ ông Nguyễn Hoàng Long (SN 1953, ngụ xã Vĩnh Mỹ A, huyện Vĩnh Lợi, tỉnh Bạc Liêu) kêu cứu về những uẩn khúc trong vụ con trai ông là anh Nguyễn Văn Út (SN 1984, sinh viên năm cuối Trường Đại học Nông lâm) lâm cảnh tàn phế sau tai nạn thương tâm, nhưng kẻ gây tai nạn lại ung dung ngoài vòng pháp luật.

Khoảng 3 giờ sáng 26/9/2007, tài xế Triệu Ngọc Thới (SN 1978, ngụ tại Giá Rai, Bạc Liêu) điều khiển xe ô tô BKS 94A-0263 của Bệnh viện huyện Đông Hải. Khi đến đoạn cầu Cái Tràm (ấp Cái Tràm A1, Long Thạnh, Vĩnh Lợi, Bạc Liêu), xe ô tô của Thới tông vào anh Nguyễn Văn Út khiến anh Út bị dập não xuất huyết hai bên bán cầu, gãy chân, hôn mê sâu. Sau nhiều tháng điều trị, anh Út tuy thoát chết nhưng trở thành người tàn phế, mất nhận thức. Sau khi gây tai nạn, Triệu Ngọc Thới bỏ mặc nạn nhân trong cơn nguy kịch.

Ngày 09/01/2008, Cơ quan Cảnh sát điều tra (CSĐT) Công an huyện Vĩnh Lợi ra Thông báo số 04 gửi gia đình ông Long, cho biết đã ký Quyết định không khởi tố vụ án hình sự số 04 vì hành vi của tài xế Triệu Ngọc Thới “không cấu thành tội phạm”.

Từ lời kêu cứu của bạn đọc, qua xem xét các hồ sơ, lần theo các manh mối, chúng tôi nhận thấy: Hiện trường vụ tai nạn là khu vực đông dân cư, đường hơi cong hình cung; Thời điểm xảy ra tai nạn, thời tiết bình thường; Biên bản khám nghiệm hiện trường ghi rõ vết phanh có chiều dài đến 33,50m tại nơi xảy ra va chạm. Thế nhưng, các dấu hiệu phạm tội “Vi phạm các quy định về điều khiển phương tiện giao thông đường bộ” không được Cơ quan CSĐT làm rõ.

Tại một biên bản ghi lời khai của Triệu Ngọc Thới, tài xế này cho rằng vào thời điểm gây tai nạn, Thới lái xe tốc độ xe khoảng 70km/giờ. Khi đến đoạn co quẹo cầu Cái Tràm (cách cầu khoảng 50m), Thới phát hiện anh Út chạy từ hướng bên phải của xe qua đường, còn cách xe 30m. Khi chạy đến cách anh Út khoảng 10 m thì Thới bấm còi, đạp thắng (phanh) và đánh xe vào lề phải để tránh Út nhưng không kịp.

Thế nhưng, khi xem xét biên bản lấy lời khai do một điều tra viên lập, chúng tôi phát hiện nhiều bất thường. Điều tra viên ghi “việc lấy lời khai kết thúc hồi 11 giờ ngày 26/7/2007”, tức là việc lời khai kết thúc lúc… chưa xảy ra tai nạn. Đáng nói hơn, lời khai của Thới rất mâu thuẫn về việc bấm còi khi điều khiển phương tiện, thể hiện nhiều tình tiết bất thường.

Chúng tôi tìm ra một người biết việc là chị Nguyễn Thị Diễm (ngụ tại ấp B, thị trấn Hoà Bình). Chị kể lại không hề nghe thấy tiếng còi. Thới khai cách Út 10m mới đạp thắng vậy nhưng tại biên bản hiện trường cho thấy vết phanh dài đến 33,50m. Tốc độ phương tiện như thế nào để phải phanh “cháy đường” hàng chục mét mà vẫn gây ra tai nạn? Nhiều mâu thuẫn, nghi vấn thể hiện rất rõ nhưng điều tra viên đã không xác minh làm rõ diễn biến khách quan của vụ việc.

Từ đó, Báo Công lý số 18, ngày 2/3/2008 khởi đăng bài “Vụ tai nạn giao thông nghiêm trọng tại huyện Vĩnh Lợi, Bạc Liêu: Những uẩn khúc cần làm rõ”. Việc Cơ quan CSĐT chưa xác định tốc độ phương tiện tại thời điểm gây ra tai nạn nhưng vẫn ra Quyết định không khởi tố vụ án là có dấu hiệu bỏ lọt hành vi phạm tội.

Sau khi báo phát hành, ngày 06/3/2008, Thượng tá Ngô Thành Thật, Phó thủ trưởng Cơ quan CSĐT Công an tỉnh Bạc Liêu đã ký Văn bản số 03 yêu cầu Công an huyện Vĩnh Lợi báo cáo toàn bộ nội dung vụ tai nạn. Công an tỉnh đã chỉ đạo Công an huyện phải tiến hành trưng cầu giám định tốc độ của xe 94A-0233 tại thời điểm gây tai nạn để phục vụ việc xác định nguyên nhân gây tai nạn thật khách quan, chính xác.

Báo Công lý tiếp tục theo sát, phản ánh thêm các dấu hiệu vi phạm pháp luật liên quan. Đến ngày 21/5/2008, VKSND huyện Vĩnh Lợi đã ra Quyết định số 01 hủy bỏ “Quyết định không khởi tố vụ án hình sự” của CQĐT, Công an huyện Vĩnh Lợi. Đồng thời, ra quyết định khởi tố vụ án hình sự về tội “Vi phạm quy định về điều khiển phương tiện giao thông đường bộ”. Sau đó, TAND huyện Vĩnh Lợi xét xử sơ thẩm, làm rõ bị cáo Triệu Ngọc Thới thực hiện hành vi điều kiển ô tô chạy quá tốc độ gây tai nạn giao thông. HĐXX tuyên phạt Thới 9 tháng tù, bị cáo bồi thường cho bị hại Nguyễn Văn Út 136 triệu đồng.

Phán quyết của Tòa án khiến gia đình nạn nhân rưng rưng xúc động: “Nếu báo Công lý không đồng hành với nỗi đau của gia đình chúng tôi, không kịp thời xác minh, phản ánh, chắc chắn vụ án đã “chìm xuồng”. Cảm ơn quý báo đã hồi sinh niềm tin công lý cho gia đình tôi”.

“Tửu xế” được tha bổng bất thường

Một trong những loạt bài khiến tôi nhớ mãi, làm động lực cho tôi phấn đấu, dùng ngòi bút chống tiêu cực là vụ tai nạn giao thông xảy ra tại An Giang. Cuối năm 2016, ông Trịnh Công Tùng Lĩnh (ngụ xã Vĩnh Thạnh Trung, Châu Phú, tỉnh An Giang) vượt đường đến Báo Công lý kêu cứu về việc cha ông là cụ Trịnh Công Thanh Văn (SN 1945) qua đời sau vụ tai nạn thương tâm.

Kẻ gây ra bi kịch là Lê Trọng Nhân (SN 1971, ngụ xã Vĩnh Thạnh Trung) vẫn nhởn nhơ ngoài vòng pháp luật vì Công an huyện Châu Phú ra quyết định cho rằng hành vi của Nhân “không cấu thành tội phạm”. Những dấu hiệu tha bổng tội phạm khiến gia đình ông Lĩnh tổn thương, mất niềm tin vào công lý.

Qua tiếp xúc, thu thập lời khai từ những người biết việc, nhặt nhạnh những tình tiết xâu chuỗi phóng viên thấy rằng: Khoảng 10 giờ ngày 19/12/2015, Lê Trọng Nhân điều khiển xe mô tô BKS 67K2 - 6203 đến nhà chú ruột để dự đám giỗ ông nội. Sau khi uống rượu, đến khoảng 13 giờ cùng ngày, ông Nhân điều khiển xe về nhà theo hướng Dinh Ông Thẻ 1- Quốc lộ 91. Trên đường về ông Nhân bị choáng do rượu.

Ông Nhân phát hiện xe mô tô BKS 67D1 - 038.93 do cụ Trịnh Công Thanh Văn điều khiển lưu thông ở phần đường bên phải hướng Quốc lộ 91 - Dinh Ông Thẻ. Ông Nhân đã tông vào xe mô tô của cụ Văn gây tai nạn khiến cả hai ngã xuống đường. Cú va chạm khiến cụ Văn chấn thương sọ não quá nặng, được đưa đi cấp cứu nhưng không qua khỏi.

Điều rất lạ là ngày 22/8/2016, CQĐT, Công an huyện Châu Phú ra Quyết định không khởi tố vụ án hình sự số 48 với lý do hành vi của Nhân “không cấu thành tội phạm”. Quá trình xác minh vụ việc, chúng tôi đã liên hệ công tác với Công an huyện Châu Phú để thu thập thông tin, đồng thời nêu vấn đề: Khi chưa giám định tốc độ xe, chưa làm rõ điểm va chạm, chưa xác định Nhân có vi phạm làn đường hay không đã kết luận không khởi tố vụ án là có dấu hiệu không khách quan, bỏ sót người lọt tội phạm.

Sau đó, Báo Công lý số 88 ngày 2/11/2016 khởi đăng bài “Vụ tai nạn giao thông chết người tại huyện Châu Phú, An Giang: Nhiều uẩn khúc cần làm rõ”. Ngay sau khi báo phản ánh, Văn phòng Cơ quan CSĐT Bộ Công an có văn bản số 735/C44B-P1 ngày 7/11/2016, đề nghị Thủ trưởng Cơ quan CSĐT Công an tỉnh An Giang chỉ đạo giải quyết.

Sức lan tỏa từ Báo Công lý đã thu hút sự quan tâm của dư luận, tập thể 60 hộ dân ngụ tại xã Vĩnh Thanh Trung có “Đơn kiến nghị” đề nghị báo tiếp tục phản ánh, các cơ quan bảo vệ pháp luật “phúc tra lại vụ án”.

Báo Công lý tiếp tục trao đổi với một số chuyên gia pháp lý công tác ở các cơ quan bảo vệ pháp luật về vụ án. Những “điểm mờ” trong vụ án được báo “mổ xẻ”, trong đó có dấu hiệu Cơ quan CSĐT “thu thập chứng cứ không đầy đủ nên không thể khởi tố”.

Từ đó, Ban Nội chính Tỉnh ủy An Giang có văn bản số 69-PCBNCTU gửi Bí thư Huyện ủy Châu Phú “đề nghị chỉ đạo VKSND huyện kiểm sát việc giải quyết đối với quyết định không khởi tố vụ án hình sự theo đúng trình tự pháp luật, thông báo kết quả cho Ban Nội chính Tỉnh ủy để báo cáo Thường trực Tỉnh ủy”.

Ngày 24/3/2017, VKSND huyện Châu Phú có công văn số 76/CV-VKS đề nghị hủy Quyết định không khởi tố vụ án hình sự số 48 của CQĐT, Công an huyện Châu Phú, chuyển hồ sơ đến Cơ quan CSĐT Công an tỉnh An Giang để tiến hành giải quyết theo quy định pháp luật. Trên cơ sở đó, ngày 5/4/2017, Thủ trưởng Cơ quan CSĐT Công an huyện Châu Phú ra Quyết định số 02/QĐ hủy bỏ Quyết định không khởi tố vụ án hình sự số 48.

Báo Công lý theo sát diễn biến vụ án, đến ngày 31/5/2017, Cơ quan CSĐT Công an tỉnh An Giang ra quyết định khởi tố vụ án, khởi tố bị can Lê Trọng Nhân về tội “Vi phạm quy định về điều khiển phương tiện giao thông đường bộ”. Các hoạt động truy tố, xét xử đã diễn ra nghiêm minh.

Tại phiên tòa, Lê Trọng Nhân thừa nhận hành vi uống rượu, điều khiển phương tiện không làm chủ tay lái, đi không đúng phần đường, lấn trái gây tai nạn khiến cụ Văn qua đời.

HĐXX tuyên phạt Nhân 2 năm tù về tội “Vi phạm quy định về điều khiển phương tiện giao thông đường bộ”, có trách nhiệm bồi thường cho gia đình bị hại 150 triệu đồng.

Sau phiên tòa, ông Trịnh Công Tùng Lĩnh, con trai cụ Văn gửi đơn đến Báo Công lý cảm ơn về loạt bài điều tra, phản ánh để những sai lầm của một số cán bộ được sửa chữa kịp thời, pháp luật được thực thi. Ngoài ra, báo còn góp phần cảnh báo, ngăn chặn tình trạng uống rượu phóng nhanh vượt ẩu, gây tai nạn chết người đang ở mức báo động tại nhiều vùng quê An Giang, đặc biệt đã “củng cố niềm tin vào công lý cho gia đình”.

Những lời cảm ơn gửi đến Báo Công lý của gia đình người bị hại trong các vụ án trên là kỷ niệm xúc động, là một trong những phần thưởng đáng quý trong cuộc đời người cầm bút của tôi.