Bệnh viện không khói thuốc: Bảo vệ sự sống từ mỗi hơi thở

Luật Phòng, chống tác hại của thuốc lá được Quốc hội thông qua năm 2012, quy định cấm hút thuốc hoàn toàn trong nhà và trong phạm vi khuôn viên cơ sở y tế. Đây là bước đi quan trọng nhằm bảo vệ sức khỏe người bệnh, thân nhân và nhân viên y tế, đồng thời nâng cao hình ảnh của ngành y. Với sự chỉ đạo quyết liệt của Bộ Y tế và Quỹ Phòng, chống tác hại thuốc lá, nhiều bệnh viện đã nghiêm túc triển khai và từng bước xây dựng môi trường khám chữa bệnh trong lành, an toàn.

TS.BS Hà Anh Đức - Phó Chủ tịch Hội đồng Y khoa Quốc gia, Cục trưởng Cục quản lý khám, chữa bệnh, Giám đốc Quỹ Phòng chống tác hại của thuốc lá (Bộ Y tế), đồng Trưởng Ban Tổ chức Cuộc thi "Cơ sở y tế không khói thuốc lá" lần thứ I nhấn mạnh: “Việc xây dựng cơ sở y tế không khói thuốc không chỉ là trách nhiệm của các cơ sở y tế trong thực hiện Luật Phòng chống tác hại của thuốc lá mà còn góp phần quan trọng trong việc bảo vệ sức khỏe cho người bệnh, người nhà, nhân viên y tế, đồng thời nâng cao chất lượng dịch vụ và hình ảnh của ngành y tế".

Thực tế cho thấy, nhiều cơ sở y tế đã triển khai đồng bộ các biện pháp nhằm duy trì môi trường không khói thuốc, từ việc gắn biển “Cấm hút thuốc” tại các khu vực công cộng, xây dựng quy chế nội bộ và quy trách nhiệm cụ thể cho cán bộ y tế, đến tổ chức các hoạt động tư vấn tác hại thuốc lá, hỗ trợ cai nghiện cho bệnh nhân và người nhà.

Bên cạnh đó, nhiều bệnh viện còn tăng cường kiểm tra, xử lý các trường hợp vi phạm, kết hợp với tuyên truyền trực quan và các chương trình giáo dục sức khỏe để nâng cao nhận thức cho cả nhân viên và người dân. Nhờ những nỗ lực này, hàng triệu lượt bệnh nhân, thân nhân và đội ngũ y tế đã được thụ hưởng môi trường khám chữa bệnh trong lành, an toàn, góp phần nâng cao chất lượng dịch vụ và hình ảnh của ngành y tế.

Nhờ vậy, tỷ lệ phơi nhiễm khói thuốc thụ động tại cơ sở y tế đã giảm đáng kể, từ 23,6% năm 2010 xuống 21,3% năm 2023. Đây là con số cho thấy nhận thức và hành vi của cộng đồng đã thay đổi rõ rệt.

Đáng chú ý, tại bệnh viện Đại học Y Hà Nội đang triển khai mô hình “Bệnh viện Xanh - Thân thiện - Không khói thuốc”, gắn việc thực hiện tiêu chí không khói thuốc với cải tạo cảnh quan, trồng thêm cây xanh và giữ gìn khuôn viên sạch đẹp. Qua đó, bệnh viện không chỉ xây dựng môi trường chăm sóc sức khỏe lành mạnh mà còn góp phần giảm nhu cầu hút thuốc.

Song song với đó, công tác truyền thông - giáo dục được đẩy mạnh thông qua phát tờ rơi, chiếu clip, treo áp phích và tổ chức các buổi nói chuyện chuyên đề về tác hại của thuốc lá cho bệnh nhân và người nhà. Đặc biệt, bệnh viện còn bố trí phòng tư vấn và đường dây nóng để hỗ trợ những người có nhu cầu cai thuốc, tạo điều kiện thuận lợi cho quá trình từ bỏ thói quen có hại này.

Trong khi đó, Bệnh viện Sản Nhi Phú Thọ đã đưa nội dung không hút thuốc tại nơi làm việc vào tiêu chí thi đua của cán bộ, công chức, viên chức, người lao động; đồng thời tổ chức ký cam kết xây dựng cơ quan không khói thuốc. 100% cán bộ, y bác sĩ, nhân viên đều ký cam kết không hút thuốc tại nơi làm việc.

Về tuyên truyền trực quan, ngoài hệ thống bảng biển, pano, Bệnh viện bố trí tivi tại các khu vực khám chữa bệnh, phòng chờ để phát nội dung giáo dục sức khỏe, cảnh báo tác hại thuốc lá. Tại căng-tin, nhà ăn, bệnh viện cũng quy định cấm bán thuốc lá.

Để nâng cao hiệu quả, tại mỗi khoa, phòng đều có cán bộ y tế kiêm nhiệm vai trò “giám sát viên” tuyên truyền, nhắc nhở bệnh nhân và người nhà không hút thuốc. Lực lượng an ninh phối hợp giám sát thường xuyên, góp phần duy trì môi trường không khói thuốc trong toàn khuôn viên.

Tại Bệnh viện đa khoa An Việt đã bố trí hệ thống bảng biển, pano tại khu vực khám chữa bệnh, phòng chờ… Đồng thời, tại căng-tin, nhà ăn và các quầy dịch vụ ăn uống, giải khát - những nơi dễ trở thành điểm hút thuốc - cũng được quy định nghiêm cấm bán thuốc lá, góp phần xây dựng môi trường bệnh viện trong lành, an toàn.

Bệnh viện xác định việc xây dựng mô hình “Cơ sở y tế không khói thuốc” là nhiệm vụ trọng tâm, nhằm nâng cao chất lượng khám chữa bệnh, bảo vệ sức khỏe cộng đồng và hướng tới sự hài lòng của người dân. Mục tiêu “xanh - sạch - đẹp” đang được kiên trì triển khai, trong đó nói không với thuốc lá là yêu cầu bắt buộc và phải thực hiện triệt để. Những mô hình này góp phần cải thiện môi trường bệnh viện, đồng thời nâng cao hình ảnh ngành y tế.

TS. Đức thông tin thêm, Quỹ Phòng, chống tác hại thuốc lá (Bộ Y tế) đã tài trợ nhiều khóa tập huấn cho đội ngũ y tế về kỹ năng tư vấn, điều trị cai nghiện. Đến nay, 10 bệnh viện tuyến trung ương và địa phương đã duy trì phòng tư vấn trực tiếp. Tính từ năm 2017 đến 2024, hơn 3.125 người đã cai thuốc thành công thông qua hệ thống hỗ trợ này.

Ông cho hay, Việt Nam có mạng lưới hơn 1.665 hệ thống cơ sở y tế phát triển từ Trung ương đến địa phương gồm cả các cơ sở y tế công lập và tư nhân. Mỗi năm có hàng chục triệu lượt người dân đến khám, chữa bệnh tại các cơ sở y tế.

"Do vậy, việc xây dựng cơ sở y tế không khói thuốc không chỉ là trách nhiệm của các cơ sở y tế trong thực hiện Luật Phòng chống tác hại của thuốc lá mà còn góp phần quan trọng trong việc bảo vệ sức khỏe cho người bệnh, người nhà, nhân viên y tế, đồng thời nâng cao chất lượng dịch vụ và hình ảnh của ngành y tế", TS.BS Hà Anh Đức nhấn mạnh.