Vụ bé trai 14 tháng tuổi tử vong nghi bị bảo mẫu bạo hành tại Quảng Ngãi gây chấn động dư luận. Luật sư nhận định bị can có thể đối mặt mức án cao nhất tới tử hình nếu tội danh chuyển sang “Giết người”.
Ngày 6/8, Công an tỉnh Quảng Ngãi cho biết đang tiếp tục điều tra vụ việc bé trai 14 tháng tuổi tử vong sau khi bị bảo mẫu bạo hành, gây chấn thương sọ não.
Nạn nhân là cháu L.A.K. (SN 2024, trú Quảng Ngãi), tử vong chiều 5/8 sau 21 ngày hôn mê sâu, xuất huyết nội sọ và tụ máu dưới màng cứng. Liên quan vụ việc, bà Nguyễn Thị Quyên (40 tuổi, trú phường Cẩm Thành, TP Quảng Ngãi), chủ cơ sở giữ trẻ tư nhân Như Ý, đã bị khởi tố và bắt tạm giam từ ngày 25/7 để điều tra hành vi “Cố ý gây thương tích”.
Theo điều tra ban đầu, khoảng 7h30 sáng 16/7, cháu K. được mẹ đưa đến gửi tại cơ sở Như Ý. Do bực tức vì cháu quấy khóc trong lúc ăn sáng, bà Quyên đã dùng hai tay ném mạnh cháu xuống tấm nệm rồi bỏ đi. Khi thấy cháu bò ra cửa phòng ngủ vẫn khóc, bà tiếp tục xốc nách và ném mạnh cháu xuống nệm lần nữa. Lần này, cháu rơi lệch mép nệm, đầu đập xuống nền nhà dẫn tới nôn ói, tím tái và co giật.
Sau khi sơ cứu và đưa cháu đến Bệnh viện Sản - Nhi Quảng Ngãi, bà Quyên nói với gia đình rằng cháu bị ngã từ ghế ăn. Khi người thân yêu cầu xem camera, bà từ chối nhưng nghi ngờ cháu bị bạo hành, gia đình trình báo công an.
Bằng các biện pháp nghiệp vụ, cơ quan điều tra đã buộc Quyên phải thừa nhận hành vi của mình. Kết quả giám định của Phân viện Khoa học hình sự (Bộ Công an) tại Đà Nẵng xác định cháu K. bị chấn thương sọ não nặng, tỷ lệ tổn thương cơ thể 47%. Do tình trạng nguy kịch, cháu được chuyển ra Bệnh viện Đà Nẵng nhưng đã không qua khỏi.
Khả năng chuyển tội danh sang “Giết người”
Theo luật sư Hồ Thị Phượng - Đoàn Luật sư TP Hà Nội, dưới góc độ pháp lý, hành vi dùng lực ném liên tiếp một cháu bé 14 tháng tuổi xuống nệm, dẫn tới chấn thương sọ não và tử vong là hành vi đặc biệt nghiêm trọng, xâm phạm trực tiếp đến quyền được sống – quyền nhân thân cơ bản nhất của con người được ghi nhận tại Điều 20 Hiến Pháp nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam năm 2013.
Việc cơ quan điều tra khởi tố bị can theo tội danh Cố ý gây thương tích (Điều 134 Bộ luật Hình sự 2015, sửa đổi bổ sung 2017) là bước đầu trong quá trình tố tụng. Tuy nhiên, nếu kết luận giám định pháp y và các chứng cứ điều tra xác lập được mối quan hệ nhân quả trực tiếp giữa hành vi bạo lực và cái chết của cháu bé, thì việc chuyển tội danh sang Giết người theo Điều 123 là hoàn toàn có căn cứ. Khi đó, các yếu tố như động cơ, mục đích, mức độ tấn công và nhận thức của người thực hiện hành vi sẽ là những căn cứ quan trọng để đánh giá tính chất đặc biệt nghiêm trọng của vụ án.
Trong trường hợp bị truy cứu trách nhiệm hình sự về tội Cố ý gây thương tích dẫn đến hậu quả chết người, mức hình phạt theo khoản 4 Điều 134 có thể từ 7 đến 14 năm tù. Tuy nhiên, nếu tội danh chuyển sang Giết người, đặc biệt trong bối cảnh nạn nhân là trẻ em dưới 16 tuổi - một đối tượng được pháp luật đặc biệt bảo vệ thì hình phạt có thể lên đến 20 năm tù, tù chung thân hoặc tử hình.
Bên cạnh trách nhiệm hình sự, người thực hiện hành vi còn phải chịu trách nhiệm bồi thường theo quy định của Bộ luật Dân sự 2015. Điều 11 và Điều 33 Luật này quy định rõ về quyền được bảo vệ tính mạng, sức khỏe và thân thể của mỗi cá nhân. Việc xâm hại đến quyền sống của một đứa trẻ là hành vi gây tổn thất vô cùng nghiêm trọng và gia đình có quyền yêu cầu bồi thường toàn bộ thiệt hại phát sinh, bao gồm: chi phí y tế, mai táng, cùng khoản bồi thường tổn thất tinh thần cho cha mẹ, người thân thích.
Điều kiện pháp lý để mở cơ sở trông trẻ tư nhân:
Theo Thông tư 49/2021/TT-BGDĐT, nhóm trẻ hoặc lớp mầm non tư thục phải đáp ứng:
Cơ sở vật chất: địa điểm an toàn, vệ sinh, PCCC; mỗi lớp có phòng học riêng với diện tích tối thiểu 1,5m²/trẻ (không dưới 24m²); có khu vệ sinh, khu vui chơi, bếp, nguồn nước sạch; lắp đặt các biện pháp chống tai nạn như chấn song cửa, bảo vệ ổ điện.
Nhân sự: người đứng đầu là công dân Việt Nam, phẩm chất đạo đức tốt, có sức khỏe, trình độ tối thiểu tốt nghiệp THPT; giáo viên, nhân viên phải có chuyên môn sư phạm mầm non, chứng chỉ nghiệp vụ, sức khỏe và đạo đức nghề nghiệp. Với cơ sở từ 7 trẻ trở lên, quản lý chuyên môn phải có bằng cao đẳng sư phạm mầm non trở lên và ít nhất 3 năm kinh nghiệm.
Ngoài ra, luật sư khuyến cáo, phụ huynh cần đặc biệt lưu ý ba yếu tố khi gửi con tại cơ sở giữ trẻ: kiểm tra giấy phép hoạt động, điều kiện cơ sở vật chất và tiêu chuẩn an toàn; tìm hiểu trình độ, đạo đức nghề nghiệp của người trông trẻ; duy trì kết nối thường xuyên với con để phát hiện sớm dấu hiệu bất thường. Song song đó, cơ quan chức năng phải tăng cường thanh tra, xử lý nghiêm vi phạm, tạo “hàng rào pháp lý” bảo vệ trẻ em, phòng ngừa bi kịch tái diễn.