Tế bào gốc - Thần dược chữa ung thư

Tại Hội nghị Tổng kết 10 năm thực hiện ghép tế bào gốc do Viện Huyết học Truyền máu Trung ương tổ chức chiều ngày 16/5, GS. TS Nguyễn Anh Trí cho biết, với quy trình ghép tế bào gốc ngày càng được hoàn thiện giống như phác đồ chuẩn của thế giới, rất nhiều bệnh nhân bị ung thư đã được cứu sống. Chính vì thế, ghép tế bào gốc tự thân và ghép tế bào gốc đồng loài được coi là bước đột phát lớn trong lĩnh vực y học nước nhà.

Hiện nay, ghép tế bào gốc được chỉ định cho các nhóm bệnh đa u tủy xương, suy tủy xương, Lơxêmi cấp, U Lympho…và hỗ trợ điều trị hiệu quả cho các bệnh ung thư khác.

Một bệnh nhân đã được ghép tế bào gốc tại Viện Huyết học và Truyền máu Trung ương

Bắt đầu từ tháng 11/2006, sau thành công của ca ghép tế bào gốc tự thân đầu tiên cho bệnh nhân đa u tủy xương, cho đến nay Viện Huyết học và Truyền máu Trung ương đã thực hiện ghép tế bào gốc thành công cho trên 200 ca bị ung thư. Trong đó, 111 ca ghép tế bao gốc tự thân và 93 ghép tế bào gốc đồng loài.

Hơn 200 ca ghép tế bào gốc được Viện Huyết học và Truyền máu Trung ương thực hiện trong 10 năm chiếm xấp xỉ 50% tổng số ca ghép được thực hiện trên toàn quốc và bằng số lượng ca ghép được thực hiện tại Bệnh viện Huyết học TP HCM trong 21 năm.

GS. TS Nguyễn Anh Trí vui mừng cho biết, sau 10 năm tiến hành ghép tế bào gốc, đối với ghép tự thân và đồng loài tỷ lệ bệnh nhân còn sống đến thời điểm hiện tại tương ứng là 70% và 63,3%. Đặc biệt, trong nhóm ghép đồng loài, các bệnh nhân thuộc nhóm máu lành tính hiệu quả ghép rất cao.

Kết quả trên cho thấy, ghép tế bào gốc thực sự là một phương pháp điều trị đầy triển vọng cho các bệnh nhân mắc bệnh lý huyết học. Chính vì thế, Viện Huyết học và Truyền máu Trung ương đã triển khai Ngân hàng máu dây rốn cộng đồng. Đây là Ngân hàng máu dây rốn cộng đồng đầu tiên trong cả nước cung cấp đáng kể nguồn tế bào gốc để ghép điều trị cho bệnh nhân không có người hiến tế bào gốc cùng huyết thống.

Để có được nguồn tế bào gốc, Viện trưởng Viện Huyết học và Truyền máu Trung ương đã ký với Giám đốc Bệnh viện Phụ sản Hà Nội về việc hợp tác thu thập máu dây rốn từ những người sản phụ tình nguyện hiến.  

Qua sự hợp tác này, cho đến nay, Viện Huyết học và Truyền máu Trung ương đã thu thập, xử lý và lưu trữ thành công 2.400 đơn vị máu dây rốn, trong đó, 2.050 đơn vị máu dây rốn cộng đồng bảo bảo chất lượng và đã được sàng lọc các tác nhân truyền nhiễm.

Bên cạnh đó, Viện đã bước đầu ứng dụng kỹ thuật xét nghiệm HLA độ phân giải cao cho các mẫu dịch nước ối nhằm mục đích xác định trước sinh sự phù hợp HLA của mẫu máu dây rốn với bệnh nhi.

Góp phần tư vấn cho các sản phụ có ý định lưu trữ máu dây rốn để ghép cho các bệnh nhi mắc các bệnh máu bẩm sinh hoặc bệnh máu ác tính là anh chị của cháu bé đang nằm trong bụng mẹ.

Từ nguồn tế bào gốc trong Ngân hàng máu dây rốn cộng đồng, Viện Huyết học và Truyền máu Trung ương đã thực hiện thành công 10 ca ghép tế bào gốc. Kết quả trên khẳng định các mẫu máu dây rốn của Ngân hàng máu dây rốn cộng đồng có chất lượng và tiềm năng ứng dụng rất tốt, có thể đáp ứng được nhu cầu ghép tế bào đồng loại ngày một tăng cao của các bệnh nhân.

Với tốc độ ghép tế bào gốc trung bình 50ca/năm như hiện này, GS. TS Nguyễn Anh Trí cho hay, để đảm bảo nguồn tế bào gốc ghép điều trị cho bệnh nhân, trong thời gian tới Viện Huyết học và Truyền máu Trung ương sẽ thu thập và tạo nguồn tế bào gốc đa dạng, chất lượng bao gồm tế bào gốc từ máu ngoại vi của người hiến cùng huyết thống, từ máu dây rốn cộng đồng và từ dịch tủy xương.

Đắc Chuyên