Thầy lang xứ Mường và những bài thuốc gia truyền hiệu nghiệm
Sức khỏe - Ngày đăng : 09:00, 10/01/2016
Tiếp nối y thuật của cha
Người mà chúng tôi nói đến là ông Phùng Xuân Hằng (SN 1954, dân tộc Mường, trú xóm Minh Thượng, xã Phúc Khánh, huyện Yên Lập, tỉnh Phú Thọ). Ông là truyền nhân đời thứ 4, nắm giữ các bí kíp y thuật của cha ông. Cụ cố của ông Hằng là người tìm ra các loại thảo mộc khắp núi rừng huyện Yên Lập và chế các vị thuốc quý.
Thầy lang xứ Mường và các công đoạn hái thuốc, sơ chế thuốc
Ban đầu cụ cố của ông chỉ tìm những cây cỏ thông thường có chức năng trị bệnh đau bụng, đau đầu, cầm máu nhanh, giải cảm trong tích tắc, tiêu chảy…phục vụ cho người thân trong gia đình.
Sau này, thấy bản làng, láng giềng có những người nghèo, không có tiền mời thầy lang, mua thuốc uống, cụ cố của ông đã lên núi cao, xuống vực sâu để tìm các loại thảo mộc quý, chế tạo ra các bài thuốc hiệu nghiệm giúp những người có hoàn cảnh khó khăn, neo đơn, mồ côi…được trị bệnh miễn phí.
Cứ thế, đến đời ông nội, bố ông, rồi đến ông, các bài thuốc ngày càng được hoàn thiện, các loại bệnh mới được ông say mê nghiên cứu, để thuốc có công hiệu đặc trị.
Công đoạn hái lá thuốc trên núi của thầy lang xứ Mường
Trải qua 30 năm hành nghề, đến nay ông có thể chữa được đa dạng các loại bệnh khác nhau, từ thần kinh tọa, thoát vị đĩa đệm, gãy xương, thấp khớp, xơ gai cột sống cho đến bệnh sỏi thận cấp độ nặng, viêm cầu thận, bệnh loét dạ dày, viêm gan, xơ gan cổ trướng….chỉ cần ông bốc thuốc thì tùy theo từng loại bệnh, kết hợp phác đồ điều trị là người bệnh có thể cảm nhận thấy sức khỏe mình hồi phục dần qua từng thang thuốc.
Nhiều lúc gặp những ca bệnh nguy kịch, lâu năm, khó chữa trị, ông đã không quản ngày đêm nghiên cứu, ăn ngủ với bệnh nhân, lên các ngọn núi cao nhất ở huyện Yên Lập, các khe sâu nhất ở vùng phụ cận quyết tìm các vị thảo mộc, hương liệu quý hiếm về để chữa trị bằng được cho bệnh nhân. Hành trang lên núi, xuống khe tìm thuốc của ông chỉ là 1 con dao sắc của người dân tộc Mường, chiếc gùi đựng lá thuốc, đôi quang gánh và ít lương khô, thực phẩm giúp ông ăn được ít nhất 3 – 4 ngày.
Tìm hương liệu, thảo mộc quý ở các vách núi cao
Những loại bệnh ông cam đoan chỉ uống 1 thang đầu cảm thấy đỡ, uống thang thứ 2 thì khỏi đó là: Dạ dày, đại tràng, sỏi thận, các loại bệnh về hạch. Đối với các bệnh về xương khớp, theo ông những người điều trị phải có tính kiên trì mới mong khỏi hẳn, vì xương khớp thì phải có thuốc đặc trị và uống lâu dài, chịu khó tập luyện mới trở lại bình thường.
Lưu giữ nghề, yêu nghề bằng cả trái tim
Gia đình ông Hằng có đến 10 anh chị em, ông là con thứ 5 trong gia đình, thuở nhỏ ông thường hay được cha dẫn lên rừng, xuống suối hái thuốc, chỉ cách băm thuốc, chế tạo thuốc nên hương thuốc, vị thuốc, niềm đam mê với thuốc đã ngấm vào ông từ lúc nào không hay. Lớn lên, vì mưu sinh cuộc sống, các anh chị em trong gia đình ông lần lượt ly hương, dựng vợ, gả chồng, riêng ông vẫn theo cha, say mê với nghiệp “săn” thảo dược, tìm hiểu căn nguyên các loại bệnh để có thể cứu người.
Đối với ông, được bốc thuốc cứu người là một niềm vui lớn, ông làm nghề này không vì tư lợi vật chất, mà sẵn sàng cứu giúp những người nghèo khổ, những người mang trọng bệnh, phát huy truyền thống của gia đình “cứu 1 người hơn xây 7 tòa tháp”, hành nghề bằng cả trái tim nhân hậu. Nhiều người được ông cứu chữa như chết đi sống lại, xem ông là người tái sinh ra mình lần 2 đã nhận ông là anh em kết nghĩa, là bố nuôi…
Công đoạn băm thuốc
Điển hình như trường hợp của ông Hà Văn Chỉnh (40 tuổi, trú tại xóm Vèo, thị trấn Tân Sơn, Phú Thọ), bị tai nạn xe máy, dập toàn bộ xương lưng, bể xương chậu, do hoàn cảnh gia đình nghèo khó nên buộc lòng phải chuyển về nhà chăm sóc. Tưởng rằng cuộc đời ông sẽ gắn bó với giường bệnh mãi mãi, nhìn da thịt bong tróc từng mảng mà về với tổ tiên, nhưng khi đến với ông Hằng, được ông bắt bệnh, bốc thuốc, trực tiếp điều trị, lấy hương liệu đắp vào chỗ lở loét, cho uống thuốc cố định xương, sau 5 tháng kiên trì, ông Chỉnh đã dần hồi phục, sau 1 năm đã có thể ngồi dậy và đi lại bình thường.
Khác với bệnh của ông Chỉnh, ông Hà Mạnh Nước (62 tuổi, người cùng xóm với ông Hằng) bị bệnh sỏi thận. Kết quả bệnh án cho thấy, trong thận của ông có nhiều viên sỏi lớn, cần tiến hành phẫu thuật lấy sỏi ra. Tuy nhiên, ông Nước lại là người sợ dao kéo, khi tìm đến ông Hằng, được ông bốc thuốc, qua 3 thang, những viên sỏi thận đã bị tán nhuyễn, trôi theo nước tiểu ra ngoài.
Sơ chế thuốc
Còn ông Lương Công Dũng, (40 tuổi, trú xóm Đình, xã Thượng Long, huyện Yên Lập, Phú Thọ) thì bị bệnh xơ gan cổ trướng, nếu không uống thuốc đặc trị của ông Hằng kịp thời thì có lẽ bệnh tình đã chuyển sang giai đoạn ung thư.
Trao đổi với chúng tôi, ông Hằng chia sẻ: “Suốt đời tôi chỉ biết bốc thuốc, trị bệnh cứu người, mong ai cũng khỏe mạnh. Tuy nhiên thuốc của tôi không phải thuốc thần, uống thuốc cần kết hợp chế độ kiêng, tuyệt đối với: rượu bia, ớt, các loại hải sản, thịt chó…tùy theo loại bệnh. Có thế, thuốc mới có tác dụng, người bệnh nhanh chóng phục hồi”.
Ông Hằng bên kho thuốc quý của mình
Ông Hà Văn Cương, trưởng xóm Minh Thượng cho biết: “Gia đình ông Hằng có truyền thống bốc thuốc lâu đời, nổi tiếng bởi các vị thuốc quý. Nhắc đến ông Hằng, không ai là không biết đến y đức của ông, ông luôn giúp đỡ, trị bệnh miễn phí cho người nghèo khó. Riêng những người khá giả, ông thu 20.000đồng/thang thuốc để tái sản xuất".