Các biện pháp phòng chống bị sét đánh

Phòng chống sét ngoài trời

Việt Nam nằm ở tâm dông châu Á, một trong 3 tâm dông trên thế giới, theo thống kê của Viện vật lý địa cầu, những địa danh dễ bị sét đánh nhiều nhất ở nước ta là Hải Dương, Hưng Yên, Nghệ An, Hà Tĩnh, Đồng Bằng Sông Cửu Long... tuy nhiên, chúng ta cũng không nên chủ quan rằng mình không nằm trong khu vực thống kê này.

Từ tháng 4 đến tháng 10 là thời điểm dông sét xuất hiện nhiều nhất trong năm. Cứ 10 người bị sét đánh thẳng thì có đến 8 người tử vong. Các nhà khoa học đã khuyến cáo rằng, sét là hiện tượng ngẫu nhiên cho nên không có vị trí an toàn tuyệt đối. Tuy nhiên, việc chủ động đề phòng tránh sét tìm nơi an toàn hơn có thể làm giảm đáng kể khả năng bị sét đánh.  Điều đầu tiên để phòng chống bị sét đánh, tất cả người dân cần chủ động nắm rõ thông tin thời tiết khi có ý định đi ra ngoài.

Trong trường hợp khi chúng ta đang ở ngoài trời, khu vực không an toàn thì cần phải để ý đến các dấu hiệu của dông như mây đen, không khí lạnh, gió.

Tư thế ngồi để tránh bị sét đánh

Khi sét xảy ra, sẽ có hiện tượng tia chớp loé lên và sau đó là có tiếng sấm kèm theo. Bằng cách tính thời gian từ lúc tia chớp loé lên và lúc nghe thấy tiếng sấm thì có thể xác định được khoảng cách tới nơi sét xảy ra, chúng ta hãy lấy số giây đếm được và chia số giây đó cho 3 kết quả chính là nơi sét xảy ra. Ví dụ đếm được 3 giây thì sét cách vị trí đứng là 3/3= 1km. Cần phải lưu ý nếu như khoảng thời gian đếm được từ khi thấy chớp và nghe tiếng sấm nhỏ hơn 30 giây, thì điều đó cho thấy chúng ta đang ở rất gần tầm ngắm của tia sét. Theo các chuyên gia khoa học cho biết thường thì cơn dông kéo đến rất nhanh trong vòng 15 phút và di chuyển với vận tốc 40km/giờ.

Ngoài ra còn có phương pháp xác định vị trí của sét đó là cảm nhận cơ thể khi đang ở khu vực dông, mưa. Nếu thấy lông tay, tóc, dựng thì chúng ta đang có nguy cơ bị sét đánh, trong trường hợp này phải lập tức chụm hai chân lại, dùng tay bịt tai, cúi thấp người (nhưng không để cơ thể chạm đất (ngoài hai bàn chân). Sau khi nghe tiếng sét khoảng 7-10 phút thì cơn sét đã qua có thể trở về trạng thái bình thường.

Nếu thời gian này nhỏ hơn 20 giây thì phải di chuyển đến nơi an toàn hơn. Khi nghe thấy tiếng sấm đầu tiên bất kể là gì cũng cần phải thấy nguy hiểm đã đến. Sét có thể đánh cách xa nơi có mưa tới 15-20km. Người đang lao động hoặc đi lại ngoài trời cần tìm nơi trú an toàn.

Phòng chống sét khi ở trong nhà

Tuy nhiên khi sắp xảy ra dông, thì biện pháp tránh sét tốt nhất là nên về nhà hay công sở. Các ngôi nhà, trụ sở làm việc... nên lắp đặt hệ thống chống sét (đơn giản nhất là cột thu lôi)

Khi ở trong nhà thì nên đứng xa cửa sổ, cửa ra vào, các đồ dùng điện, tránh các chỗ ẩm ướt như buồng tắm, bể nước, vòi nước, không nên dùng điện thoại trừ trường hợp rất cần thiết.

Nên rút phích cắm các thiết bị điện trước lúc có dông gần xảy ra. Với các đường dây điện thoại hay dây điện vì nối với lưới bên ngoài nên rất có thể bị ảnh hưởng sét đánh lan truyền. Nên tránh xa các dây này và các vật dùng điện với khoảng cách ít nhất là 1m. Vô tuyên nối với dây anten để ngoài trời cũng rất cần rút ra khi có dông. 

Các tòa nhà cao tầng, các công trình, cao ốc, văn phòng nên lắp đặt hệ thống chống sét 

Trong trường hợp không kịp chạy tìm nơi ẩn náu an toàn, Tuyệt đối không trú mưa dưới gốc cây cao, nhất là những cây đơn độc trong vùng trống trải, các khu vực có địa hình cao. Cần tránh xa các vật dụng kim loại như xe đạp, xe máy, hàng rào sắt, không đứng ở cánh đồng trống trải, không mang vác cuốc, xẻng hay các vật kim loại khác theo người, không nên đứng thành nhóm đông người gần nhau. Từng người ngồi riêng lẻ, trùm áo mưa và người ở vị trí càng thấp càng tốt, để phần tiếp xúc giữa người và mặt đất là ít nhất, như ngồi thu mình gọn lại, hai bàn chân chụm khít vào nhau, lấy tay che tai.

Di chuyển ngay khỏi những nơi chứa nước như bãi biển, ao, hồ, mương. Các vùng đỉnh núi hay sườn núi nhô cao cũng rất nguy hiểm. Nếu ở trong rừng thì tìm những nơi cây thấp hơn và thưa để tránh. Sau khi nghe thấy tiếng sét 30 phút thì có thể trở lại làm việc bình thường. 

Cấp cứu người bị sét đánh

Người bị sét đánh thường chết ngay tức khắc; nhưng cũng có nhiều trường hợp nhẹ, nạn nhân thoát chết, song cần phải được cấp cứu kịp thời. Bệnh cảnh lâm sàng của người bị sét đánh giống như người bị điện giật. Nạn nhân ngất xỉu, ngừng thở, tim ngừng đập, mất tri giác, da tím xanh, chỗ bị sét đánh trên cơ thể cháy sém.

Sơ cứu người bị sét đánh (Ảnh minh họa)

Khi có người bị sét đánh, đặt nạn nhân nằm lên chỗ khô ráo, bằng phẳng, nới rộng quần áo để người bị nạn thở được dễ dàng. (Tuy nhiên đặc biệt cẩn thận không di dời những nạn nhân nếu nghi ngờ bị gãy cột sống)

Khẩn trương làm ngay hô hấp nhân tạo kết hợp hà hơi thổi ngạt và xoa bóp tim ngoài lồng ngực. Cứ 5 lần xoa bóp tim ngoài lồng ngực thì hô hấp nhân tạo hoặc thổi ngạt một lần. Làm liên tục như thế 60-90 phút. Để những nơi bị bỏng khô và tìm cách nhanh nhất để nhân viên y tế đến. 

Hà Linh