Chủ nhiệm Ủy ban Tư pháp của QH: Có dấu hiệu bỏ lọt tham nhũng ở cấp tỉnh
Chính trị - Ngày đăng : 09:15, 20/09/2017
Tiếp tục chương trình phiên họp thứ 14, chiều 19/9, Ủy ban Thường vụ Quốc hội (UBTVQH) đã thảo luận, cho ý kiến về các báo cáo công tác của Chánh án TANDTC, Viện trưởng VKSNDTC; các báo cáo của Chính phủ về công tác phòng, chống tội phạm và vi phạm pháp luật, công tác thi hành án và công tác phòng, chống tham nhũng (PCTN) năm 2017.
Báo cáo phòng chống tội phạm, tham nhũng phải nêu địa chỉ cụ thể
Các ý kiến phát biểu cơ bản bày tỏ đồng tình với nội dung các báo cáo; cho rằng các báo cáo này được xây dựng rất công phu, nghiêm túc, chặt chẽ, có nhiều số liệu sinh động...
Tuy nhiên, các thành viên UBTVQH như Chủ nhiệm Ủy ban Pháp luật của Quốc hội Nguyễn Khắc Định, Chủ nhiệm Ủy ban Văn hóa, Giáo dục, Thanh thiếu niên và Nhi đồng của Quốc hội Phan Thanh Bình cho rằng, các báo cáo nên viết theo hướng tập trung hơn về những kết quả đạt được, những hạn chế, tồn tại, nguyên nhân của những hạn chế, tồn tại, cũng như những nhiệm vụ trọng tâm năm 2018. Các số liệu nêu ra cần có chứng minh cụ thể, rõ ràng, bảo đảm sự sát thực, nhất quán của các số liệu giữa các báo cáo. Đề nghị các cơ quan thống nhất số liệu, tránh tình trạng mỗi cơ quan đưa ra một số liệu khác nhau. Phương hướng và kiến nghị cũng nên tập trung vào thời gian của năm 2018, không nên nói chung chung là thời gian tới.
Còn Chủ nhiệm Ủy ban Quốc phòng An ninh của Quốc hội Võ Trọng Việt đánh giá các báo cáo là khá đầy đủ, chi tiết, song cần gom lại, viết cô đọng, có trọng tâm, trọng điểm hơn, tránh tình trạng khi đưa ra Quốc hội “thời gian đọc báo cáo có khi lại dài hơn cả thời gian thảo luận”.
Đánh giá cao kết quả công tác phòng, chống tội phạm thời gian qua, song Chủ tịch Hội đồng Dân tộc của Quốc hội Hà Ngọc Chiến cũng đề nghị các báo cáo có bổ sung đánh giá về hậu quả mà các loại tội phạm gây ra, bởi “tội phạm giảm không có nghĩa là hậu quả cũng giảm theo. Thậm chí, tội phạm giảm nhưng biết đâu các hậu quả gây ra lại lớn thì sao? Báo cáo cũng cần bổ sung, phân tích, nêu kết quả cụ thể và minh chứng thêm”.
Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Thị Kim Ngân cho rằng, các báo cáo phải nêu những nội dung, những điều, những địa chỉ thật cụ thể
Cơ bản thống nhất với nội dung của các báo cáo, Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Thị Kim Ngân cho rằng, các báo cáo phải thực sự nêu được cái mới, cái nổi bật so với các năm trước; không nên để những cụm từ chung chung như: “Hệ thống pháp luật còn nhiều bất cập”, mà không biết bất cập ở luật nào, điều nào; “sự phối hợp giữa các cơ quan còn lúng túng, thiếu chặt chẽ”, nhưng không biết cơ quan nào; “vai trò của một số cấp ủy, chính quyền địa phương chưa được đề cao”, mà không biết địa chỉ cụ thể ở đâu trong 63 tỉnh thành phố;… Theo Chủ tịch Quốc hội, các báo cáo phải nêu những nội dung, những điều, những địa chỉ thật cụ thể.
Có dấu hiệu bỏ lọt tham nhũng ở cấp tỉnh
Ỏ góc độ khác, Ủy ban Tư pháp của Quốc hội cho rằng Báo cáo của Chính phủ về công tác phòng, chống tham nhũng năm 2017 chưa phản ánh thật đầy đủ thực trạng công tác phòng, chống tham nhũng năm 2017, chưa nêu được một số chuyển biến nổi bật của công tác phát hiện và xử lý hành vi tham nhũng so với 2016; tồn tại, hạn chế còn nêu sơ lược, thiếu thông tin, địa chỉ cụ thể; chưa đề ra giải pháp mang tính đột phá và lộ trình cụ thể để khắc phục.
Đáng lưu ý, kết quả khảo sát của Ủy ban Tư pháp cũng như kết quả các Đoàn kiểm tra giám sát địa phương của Ban Chỉ đạo Trung ương về phòng, chống tham nhũng thời gian qua cho thấy, hành vi tham nhũng được phát hiện và xử lý chủ yếu là các vụ án tham nhũng nhỏ ở cấp xã, cấp huyện hoặc những vụ tham nhũng đặc biệt nghiêm trọng được dư luận xã hội quan tâm do Cơ quan điều tra ở Trung ương điều tra.
Nhìn chung ở cấp tỉnh, việc phát hiện và xử lý các vụ án tham nhũng rất ít trong khi theo phản ánh của dư luận thì tình hình tham nhũng ở khu vực này vẫn còn nghiêm trọng, nhất là ở những tỉnh có nhiều dự án đầu tư công lớn, khai thác tài nguyên, khoáng sản, có nhiều chương trình mục tiêu quốc gia, thậm chí là các tỉnh nghèo, vùng sâu, vùng xa được hưởng các ưu đãi từ nguồn vốn ngân sách nhà nước.
"Đây là vấn đề lớn, xảy ra trong nhiều năm nhưng chưa được khắc phục, có dấu hiệu bỏ lọt tham nhũng ở khu vực này, trong đó có nguyên nhân từ việc “khép kín” trong nội bộ, thiếu kiên quyết, còn nể nang, né tránh của nhiều tỉnh trong việc tự xây dựng chương trình, kế hoạch triển khai công tác thanh tra, kiểm tra về phòng, chống tham nhũng. Ở một số tỉnh, phát hiện được tham nhũng thì chủ yếu là do có đơn tố cáo hoặc do mâu thuẫn nội bộ. Do đó, đề nghị Ban Chỉ đạo Trung ương về phòng, chống tham nhũng, Thanh tra Chính phủ, Kiểm toán Nhà nước khi xây dựng chương trình công tác hằng năm cần chú ý đến việc phát hiện, xử lý và phòng ngừa tham nhũng tại các khu vực này," Chủ nhiệm Ủy ban Tư pháp của Quốc hội Lê Thị Nga nhấn mạnh.
Chủ nhiệm Ủy ban Tư pháp của Quốc hội Lê Thị Nga
Về kiện toàn tổ chức, hoạt động của các đơn vị chuyên trách chống tham nhũng, Ủy ban Tư pháp nhận thấy hiệu quả hoạt động của các cơ quan này còn chưa tương xứng với tổ chức bộ máy đã được kiện toàn.
Trong năm 2017, Cục Cảnh sát điều tra tội phạm về kinh tế, chức vụ thụ lý điều tra được 9 vụ, mới khởi tố 4 vụ, trong đó đình chỉ 2 vụ.
Cục Chống tham nhũng của Thanh tra Chính phủ báo cáo “đã triển khai một số đoàn thanh tra, xác minh về tài sản; thực hiện tốt các nhiệm vụ tiếp nhận, xử lý thông tin, đơn thư phản ánh về tham nhũng” nhưng kết quả cụ thể chưa được thể hiện trong báo cáo tại phiên họp này. Đáng lưu ý, vẫn còn xảy ra một số vụ việc tham nhũng ngay trong các cơ quan bảo vệ pháp luật, thanh tra và cơ quan có chức năng phòng, chống tham nhũng làm ảnh hưởng trực tiếp đến hiệu quả đấu tranh phòng, chống tham nhũng và làm giảm sút niềm tin của người dân đối với việc đấu tranh chống tham nhũng của các cơ quan, tổ chức.
Tiếp tục nghiên cứu về việc áp dụng án lệ
Phát biểu tại phiên họp, Phó Chủ tịch Thường trực Quốc hội Tòng Thị Phóng đánh giá cao những nỗ lực trong công tác của các lực lượng chức năng ngành tư pháp trước những thách thức, khó khăn về kinh tế, các loại tội phạm diễn biến phức tạp..., đồng thời mong muốn ngành tư pháp tiếp tục nâng cao chất lượng hoạt động phòng, chống tội phạm và vi phạm pháp luật, công tác thi hành án và công tác phòng, chống tham nhũng.
Phó Chủ tịch Quốc hội Tòng Thị Phóng đề nghị các cơ quan chức năng cần đánh giá hiệu quả triển khai Nghị quyết của Quốc hội về nâng cao chất lượng hoạt động tư pháp; Tòa án cần tiếp tục nghiên cứu về việc áp dụng án lệ và các kinh nghiệm xét xử; đánh giá lại công tác điều tra, xét xử tội danh tham nhũng trong mối liên quan với các tội danh khác...
Đối với công tác thi hành án, Phó Chủ tịch Quốc hội Tòng Thị Phóng nêu lên vấn đề thu hồi tài sản nhà nước còn chậm và ít, đồng thời nhấn mạnh các cơ quan chức năng cần tìm ra nguyên nhân, tăng cường phối hợp để nâng cao chất lượng công tác này.
Liên quan đến vấn đề thu hồi tài sản tham nhũng, có ý kiến đề nghị giao quyền trực tiếp cho cơ quan thanh tra phong tỏa tài khoản của người tham nhũng để tăng cường giải pháp thu hồi tài sản; đồng thời đề nghị cơ quan thanh tra, kiểm toán sau khi thanh tra, kiểm tra cần công khai kết luận thanh tra đúng thời hạn pháp luật quy định.