Nghệ sĩ và hai chữ "cấm diễn"

Gọi là án tử, có lẽ chẳng ngoa bởi sứ mệnh của người nghệ sĩ chính là được đứng trên sân khấu để cống hiến cho khán giả. Vì thế, nếu “chẳng may” nhận lệnh cấm diễn thì chẳng khác nào bảo người nghệ sĩ tự mình “chặt” đi tay chân của mình.

Với người mang danh nghệ sĩ, hạnh phúc hay thành công không phải họ có bao nhiêu hợp đồng quảng cáo, bao nhiêu lời mời biểu diễn, bao nhiêu cát sê, bao nhiêu nhà lầu, xe hơi… Đó chỉ là những thứ cần của nghệ sĩ, còn thứ tạo nên tên tuổi, tạo nên danh xưng nghệ sĩ lại là việc họ được đứng trên sân khấu, khoe tài năng nghệ thuật của mình trước đông đảo khán giả, được nhiều người công nhận và yêu mến. Cũng như quan niệm về cái đẹp của Hoa hậu Việt Nam 2014 Nguyễn Cao Kỳ Duyên rằng con gái đẹp không chỉ ở bộ váy, chiếc túi xách, đôi giày cao gót mà là ở một sự tổng thể hoàn hảo từ thần thái.

Một người mẫu có tiếng ở làng mẫu Việt thì quan niệm rằng ai cũng có cuộc đời của mình để tự chịu trách nhiệm. Người ngoài cuộc có thể đánh giá, bình luận nhưng không sống thay cho cho họ được. Một người ăn mày, một anh thợ xây, một cô công nhân chẳng đẹp, chẳng phải thành công nhưng vẫn có thể là một người có đạo đức. Và ngược lại, một người giỏi và đẹp, thành đạt chưa chắc là người có đạo đức. Cũng như việc chân dài nào làm vedette hay không là do tài năng, đôi khi là may mắn nên không thể nói cứ làm vedette không thể nói người đó có đạo đức hay không.

Justin Bieber nổi tiếng từ sớm và được mệnh danh là ngôi sao nhạc Pop được hàng triệu khán giả yêu mến nhưng anh cũng là ngôi sao có nhiều tai tiếng với đời sống nổi loạn, nhiều lần bị cấm diễn

Cũng giống như trường hợp của Justin Bieber vừa bị cấm diễn ở Trung Quốc cách đây vài ngày. Ngôi sao nhạc Pop người Canada nhận lệnh cấm từ Cục Văn hóa Bắc Kinh (Trung Quốc). Một số người dân địa phương ngay lập tức phản đối. “Xin hỏi lý do nào lại cấm Justin Bieber biểu diễn tại Đại lục? Anh ấy là người có tài, nhận được nhiều giải thưởng lớn. Quyết định của Cục đã tước mất quyền lợi được hưởng thụ âm nhạc của người dân”, một ý kiến bất bình gửi lên văn phòng Cục.

Thế nhưng đây chỉ là một trong số ít ý kiến của một số ít người. Bởi việc người có tài, nhận được nhiều giải thưởng lớn như Justin Bieber không có nghĩa anh ta hay cô ấy là người có đạo đức. Justin Bieber nổi tiếng từ khá sớm và sau đó là chuỗi dài những ngày tháng bê bối vì cần sa, gái gọi, hình ảnh phản cảm, phát ngôn không kiểm soát sau khi chia tay Selena Gomez. Mối quan hệ với mẹ cũng rơi vào bế tắc vì sự thay đổi theo chiều hướng tiêu cực. Người ta nói Justin Bieber tiêu biểu cho hiện tượng nghệ sĩ trẻ nổi tiếng nhờ mạng xã hội, một nghệ sĩ trẻ đa tài nhưng lại lắm tật.

Từ đời tư cho đến hình tượng trên sân khấu, Justin Bieber lại có nhiều lần có hành vi phản cảm, thiếu văn hóa, gây ra sự bất mãn trong dư luận. Là một thần tượng có lượng fan khổng lồ trên toàn cầu, đây sẽ là tấm gương xấu cho những fan cuồng ngôi sao nhạc Pop danh tiếng này. Những gì được gọi là tật xấu, thói quen xấu thì lan rất nhanh, hơn nữa với sức ảnh hưởng của những người nổi tiếng như Justin Bieber thì việc này ảnh hưởng xấu tới nhiều người. Đại diện Cục Văn hóa Bắc Kinh cho biết quyết định cấm cửa Justin Bieber là biện pháp mạnh nhằm ổn định nền văn hóa của quốc gia đông dân nhất thế giới này. “Trong tương lai, chúng tôi hy vọng Justin Bieber có thể hoàn thiện, trưởng thành hơn, không phụ lòng yêu mến của khán giả”, kết thúc thông báo từ phía Bắc Kinh.

Vì lệnh cấm diễn này, Justin Bieber cũng đã phải hủy bỏ 14 đêm diễn còn lại của tour diễn Purpose World Tour tại châu Á và Bắc Mỹ. Mặc dù trước đó, Purpose World Tour của Justin Bieber đã diễn ra đọc 150 đêm diễn trải dài khắp các Châu lục, từ Bắc Mỹ, châu Âu, Nam Mỹ, châu Đại Dương tới Nam Phi, Ấn Độ và Tây Á. Doanh thu từ tour diễn khổng lồ này lên tới 90 triệu USD. Có thể thấy, đây chính là nhân quả đối với những lối hành xử thiếu văn hóa của bất cứ nghệ sĩ nào, dù họ có nổi tiếng đến đâu, kiếm được bao nhiêu tiền đến mấy thì vẫn nhận lấy những hình phạt thích đáng nhất.

Mike Tyson, ngôi sao kiếm tiền dễ như "ăn cháo" với số tài sản lên tới 65 triệu USD nhưng lại ném tiền qua cửa sổ với những màn ăn chơi trác táng và đến năm 2003 phải làm đơn xin phá sản vì rỗng túi

Còn nhớ trường hợp của Mike Tyson, võ sĩ quyền Anh hạng nặng vô địch trẻ tuổi nhất trong lịch sử với những cú đấm hạ nốc ao đối thủ sau chuỗi ngày sống buông thả đã phải thốt lên rằng: “Sở trường của tôi chính là tự hủy hoại chính mình.” Dù được mệnh danh là kẻ hạ nốc ao đối thủ nhanh nhất, kiếm tiền nhiều nhất trong lịch sử và từng được bầu chọn vào “Ngôi đền huyền thoại” của quyền Anh. Nhưng người ta còn biết đến anh qua danh hiệu xấu xa như “Gã đàn ông tồi tệ nhất hành tinh”.

Tyson từng bị kết án 6 năm tù vì tội hiếp dâm, ra tù lại tiếp tục bị tố cáo hiếp dâm, nghiện ma túy, và từng bị gọi là kẻ “ăn thịt người” với màn cắn tai kinh điển trong trận đấu với Evander Holyfield.

Tổng kết cuộc đời mình, Mike Tyson đã viết trong cuốn tự truyện vừa ra mắt của mình: “Tôi đã hoài phí cuộc đời mình, tất cả những gì tôi từng làm trong ngần ấy năm là lạc lối, là đánh nhau, chơi gái và cho ra đời những đứa con. Tôi là đứa có lòng tự trọng kém nhất, nhưng tự tôn thì lớn nhất vũ trụ”.

Đấy là ở bên trời Tây, còn ở ta, nghệ sĩ bị cấm diễn, bị tuýt còi cũng có nhưng gần như không quyết liệt như thế. Chỉ trừ một vài trường hợp, khi dư luận dậy sóng, phản đối mạnh mẽ việc cấm diễn, tuýt còi mới thực thi. Như trường hợp của Hoàng Thùy Linh với clip nhạy cảm trong đời sống cá nhân, ảnh hưởng nghiêm trọng đến hình tượng của một diễn viên, MC có tiếng trên sóng truyền hình quốc gia. Hậu quả là cô phải dừng mọi hoạt động của mình, ngừng làm MC, diễn viên, ngừng xuất hiện trên sóng truyền hình quốc gia. Trường hợp của Hương Tràm cũng từng bị phạt 10 triệu đồng và lệnh cấm diễn 3 tháng vì mặc trang phục phản cảm khi biểu diễn. Và nóng nhất vẫn là trường hợp của danh hài Trấn Thành bị nhà đài “cấm sóng”, gạt tên anh ra khỏi danh sách giám khảo, MC như lời mời trước đó.

MC, danh hài Trấn Thành từng bị cấm sóng vì diễn hài nhảm

Tuy nhiên, khi một vài nghệ sĩ bị tuýt còi, bị cấm diễn vẫn chưa thể làm “sạch” scandal nhiều tai tiếng của các nghệ sĩ. Dẫu biết rằng đời sống showbiz là phức tạp, lắm bon chen và lắm chiêu trò, thế nhưng, ở một góc độ nào đó, những thứ được gọi là lệch lạc vẫn còn tồn tại và chưa được mang ra ánh sáng. Có thể thấy rõ điều này trong đời sống nghệ sĩ hiện nay. Hàng loạt các thông tin giật chồng, cướp người yêu, cặp bồ, chân dài cặp đại gia, ăn mặc phản cảm…đang ngập tràn trên các mặt báo, nhưng tuyệt nhiên tin về việc họ tuýt còi, bị cấm diễn thì họa hằm lắm mới có.

Nhiều người làm nghề biểu diễn đã quên đi bài học đạo đức diễn viên của bậc thầy sân khấu Công-xtăng-tin Xta-ni-láp-xki (Konstantin Stanislavski) về đào tạo diễn viên với phương pháp huấn luyện diễn viên hiện thực tâm lý. Qua đó có thể thấy nhiều nghệ sĩ hiện nay đang mải miết chạy theo đời sống vật chất, tiền tài, danh vọng mà đánh rơi mất lương tâm và đạo đức nghề nghiệp. Với những người trẻ mới có danh xưng nghệ sĩ, đã sử dụng chiêu trò để nổi tiếng, để

Đã đến lúc cần có những giải pháp cụ thể để nâng cao ý thức trách nhiệm của người nghệ sĩ đối với nghệ thuật sân khấu mà mình yêu mến, với khán giả đã nuôi sống mình, với xã hội mà mình đang sống. Điều đầu tiên và trước hết là người nghệ sĩ hãy có ý thức tự tôn và trách nhiệm đối với bản thân và với nghệ thuật, với nghề nghiệp. Hãy thực thi câu nói nổi tiếng của Xta-ni-láp-xki: "Hãy yêu nghệ thuật trong bản thân anh, chứ đừng yêu mình trong nghệ thuật".

Hà Thu