Lạm phát do đâu?
Chính trị - Ngày đăng : 10:47, 13/04/2012
Nghị quyết nêu rõ: “Bộ Kế hoạch và Đầu tư, Ngân hàng Nhà nước Việt Nam, Bộ Tài chính chỉ đạo các cơ quan chức năng nghiên cứu, phân tích làm rõ nguyên nhân lạm phát ở nước ta, từ đó đề xuất các giải pháp căn bản ứng phó có hiệu quả, phù hợp với tình hình thực tiễn, trình Chính phủ xem xét tại phiên họp thường kỳ tháng 9-2011”.
Vấn đề truy tìm nguồn gốc của lạm phát cũng được nhiều đại biểu đề cập tại diễn đàn Quốc hội, cũng như làm rõ trách nhiệm của việc lạm phát chậm được kiềm chế. Một số đại biểu Quốc hội đã đề nghị Chính phủ nhiệm kỳ mới cần có cam kết kiềm chế lạm phát và giảm dần về mức ngang bằng với các nước trong khu vực. Có ý kiến đề nghị vào kỳ họp thứ hai của Quốc hội, Chính phủ cần có báo cáo chuyên sâu về lạm phát, nghiên cứu, phân tích làm rõ nguyên nhân lạm phát cao ở Việt Nam.
Có ý kiến cho rằng, hiện nay Ngân hàng Nhà nước Việt Nam chưa có tính độc lập tương đối với hoạt động của Chính phủ (Ngân hàng Nhà nước là cơ quan ngang Bộ), chính vì thế thay vì thực hiện nhiệm vụ nguyên thủy của nó là ổn định sức mua của đồng tiền, thì Ngân hàng Nhà nước phải đảm bảo thực hiện các mục tiêu: kiềm chế lạm phát, giảm lãi suất, đảm bảo tăng trưởng. Những mục tiêu dường như trái ngược nhau như vậy thì làm sao có thể thực hiện. Nguyên nhân cơ bản lạm phát cao của Việt Nam được một số chuyên gia nhận định là: Đầu tư công lớn nhưng kém hiệu quả, lãng phí, thất thoát nhiều. Do chiến lược phát triển không phù hợp (cả ở tầm quốc gia lẫn doanh nghiệp) nên năng suất lao động thấp, giá trị gia tăng thấp, nhập siêu cao. Doanh nghiệp nhà nước nhiều đặc quyền đặc lợi nhưng hiệu quả thấp.
Như vậy, ngoài ảnh hưởng kinh tế thế giới thì tựu chung vẫn là chính sách tài khóa (bội chi ngân sách, chi tiêu công không hiệu quả) và chính sách tiền tệ (tính độc lập và biện pháp điều hành) cùng với một phần là yếu tố giá cả bất thường. Với đội ngũ chuyên gia kinh tế của Việt Nam, việc phân tích, truy tìm nguyên nhân của lạm phát có lẽ không quá khó. Vấn đề nằm ở chỗ, từ việc tìm ra nguyên nhân, Chính phủ và các Bộ liên quan phải cùng nhau xem xét, đề xuất các giải pháp ứng phó có hiệu quả với lạm phát.
Trung Nguyễn