Cuộc thi “Tìm hiểu Luật Phòng, chống tác hại của thuốc lá”: Góp phần xây dựng môi trường không khói thuốc

Không có sản phẩm thuốc lá nào an toàn cho sức khỏe

Thuốc lá chứa khoảng 7.000 hóa chất, trong đó có 69 chất gây ung thư và là nguyên nhân của ít nhất 25 loại bệnh. Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) khẳng định “Không có sản phẩm thuốc lá nào an toàn cho sức khỏe”. Thuốc lá là một trong những mối đe dọa lớn nhất đối với sức khỏe cộng đồng toàn cầu, với hơn 8 triệu ca tử vong mỗi năm, trong đó khoảng 1,3 triệu ca do hút thuốc thụ động. Tổn thất kinh tế trên toàn cầu 1.000 tỷ USD.

Số liệu của WHO năm 2021 ghi nhận, tại Việt Nam, sử dụng thuốc lá gây ra 85.500 ca tử vong mỗi năm, hút thuốc thụ động gây 18.800 ca tử vong, tổng cộng 104.300 ca tử vong mỗi năm vì các bệnh liên quan đến thuốc lá. Theo số liệu của Hội Kinh tế Y tế Việt Nam năm 2022, tổng chi phí liên quan đến khám chữa bệnh, ốm đau và tử vong sớm do các bệnh liên quan đến sử dụng thuốc lá là 108.000 tỷ đồng một năm (tương đương 1,14% GDP năm 2022). Con số này lớn hơn gấp 5 lần so với đóng góp của nguồn thu thuế thuốc lá cho ngân sách quốc gia.

Theo WHO, trên toàn cầu có gần 37 triệu trẻ em từ 13-15 tuổi đang sử dụng các sản phẩm thuốc lá, trong đó tỉ lệ sử dụng thuốc lá điện tử ở thanh thiếu niên vượt qua cả người lớn ở nhiều quốc gia.

Tại Việt Nam, tình hình cũng đang diễn biến đáng lo ngại. Số liệu của Bộ Y tế cho thấy tỷ lệ học sinh 13-15 tuổi sử dụng thuốc lá điện tử đã tăng hơn gấp đôi, từ 3,5% năm 2022 lên 8% năm 2023. Xu hướng sử dụng các sản phẩm thuốc lá thế hệ mới trong giới trẻ tiếp tục gia tăng. Cũng theo Bộ Y tế, báo cáo tổng hợp từ gần 700 cơ sở khám chữa bệnh trên cả nước cho thấy riêng năm 2023 đã ghi nhận 1.224 ca nhập viện liên quan đến thuốc lá điện tử và thuốc lá nung nóng. Đáng chú ý, hơn 1.100 trường hợp đã sử dụng các sản phẩm này trong thời gian dài, gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe.

Việt Nam là một trong những quốc gia ký kết sớm nhất Công ước khung về Kiểm soát thuốc lá (FCTC) của WHO. Việc sớm tham gia FCTC thể hiện rõ chủ trương, đường lối đúng đắn của Đảng và Nhà nước ta trong việc chủ động hội nhập quốc tế, đồng thời coi trọng công tác bảo vệ, chăm sóc và nâng cao sức khỏe nhân dân.

Trong bối cảnh gánh nặng bệnh tật và thiệt hại kinh tế do thuốc lá gây ra tiếp tục gia tăng, yêu cầu nâng cao nhận thức cộng đồng, đặc biệt là nhóm thanh thiếu niên, học sinh, sinh viên và người lao động, trở nên cấp thiết hơn bao giờ hết, việc trang bị kiến thức pháp luật, hiểu biết đúng đắn về tác hại của thuốc lá và trách nhiệm của mỗi công dân trong bảo vệ sức khỏe bản thân và cộng đồng là một trong những giải pháp quan trọng nhằm giảm tỷ lệ sử dụng thuốc lá và phòng ngừa các hệ lụy lâu dài.

Lan tỏa kiến thức pháp luật về phòng, chống tác hại của thuốc lá

Nhằm tăng cường hiệu quả tuyên truyền, đưa các quy định của Luật Phòng, chống tác hại của thuốc lá đến gần hơn với người dân, từ đó góp phần xây dựng môi trường không khói thuốc, Báo Công lý - Cơ quan ngôn luận của Tòa án nhân dân tối cao phối hợp với Quỹ Phòng, chống tác hại của thuốc lá - Bộ Y tế tổ chức Cuộc thi trực tuyến “Tìm hiểu Luật Phòng, chống tác hại của thuốc lá”, bắt đầu từ ngày 19/11/2025 đến hết ngày 30/11/2025. Cuộc thi được xây dựng với mục tiêu phổ biến sâu rộng các nội dung pháp luật, góp phần hình thành môi trường sống lành mạnh, không khói thuốc, đồng thời thúc đẩy ý thức tự bảo vệ sức khỏe và trách nhiệm cộng đồng của mỗi cá nhân.

Đáng chú ý, Cuộc thi tiếp tục sử dụng phần mềm Hệ thống Thi trực tuyến do Báo Công lý vận hành. Nền tảng đã được kiểm chứng hiệu quả qua các cuộc thi trực tuyến quy mô toàn quốc về tìm hiểu pháp luật trong thời gian qua. Hệ thống cho phép thí sinh tham gia thuận tiện bằng thiết bị di động hoặc máy tính, đảm bảo bảo mật, công bằng và tự động ghi nhận kết quả; đồng thời hỗ trợ thống kê, đánh giá số liệu theo thời gian thực, giúp Ban Tổ chức vận hành minh bạch và tối ưu.

Cuộc thi được xây dựng với cấu trúc gồm 4 phần (còn gọi là khối kiến thức), bao gồm: Khối kiến thức, Khối tình huống, Khối kiểm tra kiến thức tổng hợp và Khối tự luận. Hệ thống câu hỏi ở từng khối được biên soạn công phu, bảo đảm sự kết hợp hài hòa giữa nội dung lý thuyết và các tình huống gắn với đời sống, giúp thí sinh không chỉ nắm vững quy định pháp luật mà còn biết cách nhận diện, phân tích và xử lý các vấn đề thực tế liên quan đến phòng, chống tác hại của thuốc lá. Cấu trúc này tạo sự hứng thú trong quá trình tham gia, đồng thời hỗ trợ thí sinh tự đánh giá mức độ hiểu biết, khả năng tư duy pháp lý và năng lực vận dụng pháp luật vào thực tiễn, qua đó góp phần nâng cao ý thức tuân thủ pháp luật trong cộng đồng.

Cuộc thi dành cho tất cả công dân Việt Nam trong và ngoài nước, không giới hạn độ tuổi; đồng thời khuyến khích sự tham gia của học sinh, sinh viên, đoàn viên, cán bộ, công chức, viên chức và người lao động tại các cơ quan, trường học, doanh nghiệp. Nội dung thi bao gồm các quy định của Luật Phòng, chống tác hại của thuốc lá; kiến thức về tác hại của thuốc lá điếu truyền thống, thuốc lá điện tử và thuốc lá nung nóng; trách nhiệm của tổ chức, cá nhân trong công tác phòng, chống tác hại của thuốc lá. Thí sinh tham gia theo hình thức trắc nghiệm trực tuyến, được thi nhiều lượt và hệ thống sẽ tự động ghi nhận kết quả cao nhất.

Theo Ban Tổ chức, việc triển khai Cuộc thi trực tuyến “Tìm hiểu Luật Phòng, chống tác hại của thuốc lá” không chỉ giúp lan tỏa kiến thức pháp luật một cách thuận tiện, hiện đại, mà còn góp phần xây dựng môi trường sống lành mạnh, hạn chế các hành vi sử dụng thuốc lá; từ đó nâng cao ý thức tự bảo vệ sức khỏe và trách nhiệm cộng đồng của mỗi người dân.

Ban Tổ chức kỳ vọng Cuộc thi sẽ thu hút đông đảo người tham gia, trở thành một hoạt động thiết thực, hiệu quả trong nỗ lực chung nhằm giảm tỷ lệ hút thuốc và thúc đẩy hình thành cộng đồng văn minh, khỏe mạnh, không khói thuốc.

Nhật Minh