TAQS hai cấp Quân khu 9: Tích cực, chủ động trong chống khai thác IUU
Thời gian qua, TAQS hai cấp Quân khu 9 đã triển khai nhiều nội dung tuyên truyền, giáo dục, phổ biến pháp luật về chống khai thác thủy sản bất hợp pháp, không báo cáo, không theo quy định (IUU); qua đó, khẳng định vai trò, trách nhiệm của cơ quan Tòa án Quân sự trong việc chung tay cùng cả nước gỡ "thẻ vàng" IUU.
Phóng viên Báo Công lý đã có cuộc phỏng vấn Đại tá Cao Văn Hồ - Chánh án Tòa án Quân sự Quân khu 9 về công tác tuyên truyền, giáo dục, phổ biến pháp luật về chống khai thác IUU của TAQS hai cấp Quân khu 9.
Thưa đồng chí, trong thời gian qua, Tòa án quân sự hai cấp Quân khu 9 đã triển khai công tác tuyên truyền, giáo dục và phổ biến pháp luật về phòng, chống khai thác IUU ra sao?
Đại tá Cao Văn Hồ, Chánh án TAQS Quân khu 9: Thời gian qua, quán triệt sâu sắc chỉ đạo của Quân ủy Trung ương, Bộ Quốc phòng và Ban Chỉ đạo Quốc gia về chống khai thác IUU, TAQS hai cấp Quân khu 9 đã xác định đây là nhiệm vụ chính trị trọng tâm, thường xuyên, góp phần giữ nghiêm kỷ luật Quân đội và bảo vệ uy tín quốc gia trên trường quốc tế. Chúng tôi triển khai đồng bộ ba nội dung chính:
Thứ nhất, phối hợp chặt chẽ với Báo Công lý, Bộ Tư lệnh Cảnh sát biển Vùng 4 và chính quyền các địa phương tổ chức các phiên tòa giả định tuyên truyền pháp luật về chống khai thác IUU.
Đây là hình thức tuyên truyền trực quan, sinh động, giúp cán bộ, chiến sĩ và ngư dân hiểu rõ quy định pháp luật, khung hình phạt và hậu quả khi vi phạm, qua đó nâng cao ý thức chấp hành pháp luật.
Thứ hai, sau mỗi phiên tòa, Tòa án quân sự phối hợp với các lực lượng chức năng và chính quyền địa phương tổ chức tọa đàm, trao đổi, đối thoại trực tiếp với ngư dân, nhằm giải đáp vướng mắc, tháo gỡ khó khăn trong quá trình đánh bắt hải sản và thực hiện quy định pháp luật, nhất là về đăng ký tàu cá, thiết bị giám sát hành trình, vùng biển khai thác hợp pháp. Hoạt động này giúp ngư dân hiểu đúng, làm đúng, không vi phạm do thiếu thông tin.
Thứ ba, chú trọng bồi dưỡng nghiệp vụ cho đội ngũ Thẩm phán, Thư ký và nhân viên TAQS hai cấp Quân khu 9 về công tác xét xử các tội danh liên quan đến vi phạm IUU, bảo đảm khi có vụ án xảy ra sẽ xử lý kịp thời, nghiêm minh, đúng pháp luật, bảo đảm tính răn đe và phòng ngừa chung.
Nhờ triển khai đồng bộ và quyết liệt, công tác tuyên truyền, phổ biến pháp luật về chống khai thác IUU trên địa bàn Quân khu 9 đã tạo chuyển biến rõ nét về nhận thức và hành động, góp phần cùng toàn quân, toàn dân thực hiện nghiêm khuyến nghị của Ủy ban châu Âu, hướng tới mục tiêu sớm gỡ “thẻ vàng”, khẳng định hình ảnh Việt Nam là quốc gia có trách nhiệm, tuân thủ pháp luật quốc tế về nghề cá.
PV: Thực hiện tháng cao điểm về chống khai thác lUU do Thủ tướng Chính phủ phát động, TAQS hai cấp Quân khu 9 đã triển khai tuyên truyền, giáo dục và phổ biến pháp luật như thế nào?
Đại tá Cao Văn Hồ, Chánh án TAQS Quân khu 9: Thực hiện Quyết định số 2310/QĐ-TTg và Công điện số 198/CĐ-TTg ngày 17/10/2025 của Thủ tướng Chính phủ về việc tập trung thực hiện tháng cao điểm chống khai thác IUU và phát triển bền vững ngành thủy sản Việt Nam, TAQS hai cấp Quân khu 9 khai kế hoạch với ba giải pháp trọng tâm, quyết liệt sau:
Thứ nhất, nâng cao chất lượng và mở rộng phạm vi phiên tòa giả định. Chúng tôi xác định mô hình phiên tòa giả định là giải pháp tuyên truyền đột phá, hiệu quả cao nhất.
Trong tháng cao điểm, chúng tôi đã tập trung lựa chọn địa bàn trọng điểm và đối tượng tiếp cận, ưu tiên tổ chức tại các khu vực ven biển, bến cảng có nguy cơ vi phạm cao và tập trung vào các chủ tàu, thuyền trưởng, là những người có vai trò quyết định trong việc tuân thủ pháp luật.
Nội dung kịch bản được điều chỉnh để nhấn mạnh hơn vào các chế tài hình sự nghiêm khắc đối với hành vi tổ chức, môi giới đưa tàu đi khai thác hải sản bất hợp pháp và tháo gỡ thiết bị giám sát hành trình trên tàu cá, qua đó cảnh báo về hậu quả pháp lý và nguy cơ tịch thu phương tiện khai thác.
Thứ hai, tăng cường phối hợp liên ngành, mở rộng phạm vi tuyên truyền. Chúng tôi đã phối hợp với Báo Công lý, Bộ Chỉ huy Quân sự tỉnh Đồng Tháp, TAND tỉnh Đồng Tháp và chính quyền địa phương tổ chức phiên tòa giả định tuyên truyền pháp luật về chống khai thác IUU tại xã Gia Thuận và xã Tân Đông tỉnh Đồng Tháp.
Nội dung tập trung chủ yếu vào Bộ luật Hình sự, Luật Thủy sản, quy định về nhật ký khai thác và ranh giới pháp lý vùng biển nước ngoài, giúp ngư dân hiểu luật, tuân thủ pháp luật và tự bảo vệ mình.
Đồng thời, TAQS hai cấp Quân khu 9 đã phối hợp chặt chẽ với Báo Công lý, Báo Quân khu 9 và hệ thống truyền thông quân đội để đưa tin, phân tích kết quả phiên tòa giả định một cách nhanh nhất, tạo hiệu ứng truyền thông lan tỏa mạnh mẽ.
Thứ ba, đảm bảo tính pháp lý và chủ động trong thực hiện công tác chuyên môn. Mặc dù TAQS hai cấp Quân khu 9 triển khai các hoạt động phòng ngừa thông qua tổ chức các phiên tòa giả định, nhưng việc xây dựng nội dung phiên tòa luôn được bám sát triệt để các quy định của pháp luật hiện hành về tố tụng và các tội danh liên quan đến IUU. Điều này nhằm bảo đảm tính chính xác, tính nghiêm minh của pháp luật được truyền tải.
Đồng thời, chúng tôi cũng thường xuyên rà soát, tập huấn pháp luật liên quan đến tội phạm IUU, bảo đảm rằng nếu có bất kỳ vụ án thực tế nào thuộc thẩm quyền, TAQS hai cấp Quân khu 9 sẽ tiến hành xét xử kịp thời, nghiêm minh, đúng quy định của pháp luật.
Mục tiêu cao nhất là thông qua công tác tuyên truyền, phổ biến giáo dục pháp luật, góp phần chấm dứt hoàn toàn tình trạng tàu cá vi phạm, thực hiện thắng lợi mục tiêu gỡ bỏ “Thẻ vàng” của Ủy ban Châu Âu.
Với tinh thần trách nhiệm cao nhất, chúng tôi quyết tâm đồng hành cùng các lực lượng chức năng bảo vệ chủ quyền, giữ vững kỷ cương pháp luật và khẳng định uy tín quốc gia trên trường quốc tế.
PV: Xin trân trọng cám ơn đồng chí!