Trải nghiệm tại “Phiên toà giả định”: Đoàn viên nhận diện hiểm họa, nói “không” với ma túy
Ngày 17/11, Trung tâm Giáo dục nghề nghiệp – Giáo dục thường xuyên (GDNN – GDTX) Thuận An, phường Bình Hòa, TP. Hồ Chí Minh trở thành không gian sống động của “Phiên tòa giả định” với chủ đề phòng, chống ma túy trong học đường.
Đây là hoạt động thiết thực do TAND khu vực 16, Trung tâm GDNN – GDTX Thuận An, Văn phòng HĐND – UBND phường Bình Hoà và Báo Công Lý phối hợp thực hiện, tăng cường tuyên truyền, nâng cao ý thức tuân thủ pháp luật cho đoàn viên thanh niên.
Hưởng ứng Ngày Pháp luật Việt Nam năm 2025, phiên tòa giả định giúp đoàn viên trải nghiệm thực tiễn, củng cố kiến thức pháp luật, đồng thời hình thành chuẩn mực ứng xử văn minh trong đời sống xã hội. Sự kiện thu hút hàng trăm học sinh, đoàn viên tham dự, qua đó rút ra bài học cho bản thân.
Từ lời đường mật “thử đi cho biết thanh xuân”…
Phiên tòa giả định vụ án “Tàng trữ trái phép chất ma túy” và “Tổ chức sử dụng trái phép chất ma túy” được mô phỏng theo trình tự xét xử sơ thẩm, gồm đầy đủ các thành phần: Thẩm phán, Hội thẩm nhân dân, Kiểm sát viên, Luật sư, bị cáo… Kịch bản và các vai diễn do Chi đoàn TAND Khu vực 16 TP.HCM xây dựng công phu, kỹ lưỡng và trực tiếp đảm trách.
Nội dung vụ án thể hiện tối 05/05, Lê Trung Hiếu và Nguyễn Đình Giang cùng ăn uống ở quán Ốc Liên, đường Nguyễn Văn Tiết, phường Lái Thiêu. Hiếu nói với Giang: "Lâu quá không có cảm giác rồi, chơi không?" Giang hiểu Hiếu rủ sử dụng ma túy nên đồng ý.
Sau khi bàn bạc, Hiếu liên lạc qua Zalo với một người tên Tùng để hỏi mua 400.000 đồng ma túy đá, Tùng đồng ý, gửi vị trí qua Zalo cho Hiếu.
Đến khoảng 21 giờ 00 phút cùng ngày, Hiếu và Giang điều khiển xe mô tô đến vị trí Tùng định vị. Tùng chờ đầu hẻm, đưa Hiếu 01 túi nylon chứa ma túy đá, 01 nắp chai gắn ống hút nhựa và nỏ thủy tinh, trong nỏ còn ma túy đá. Giang chở Hiếu về phòng trọ tại khu phố 4, phường An Phú.
Đến 22 giờ, Giang liên lạc qua Zalo với Trần Hồng Sơn, gọi Sơn mang loa, đèn qua cho mượn. Khi Sơn chở theo Nguyễn Thị Yến Nhi, sinh năm 2008, là bạn gái cùng đến, Giang lấy ma túy cho Sơn xem và nói "thử đi, cho biết thanh xuân là gì".
Lúc này, Hiếu nấu ma túy để sử dụng lần lượt theo thứ tự là Sơn, Giang, Hiếu, Nhi. Sơn mở nhạc và đèn để mọi người cùng chơi. Đến khoảng 22 giờ 15 phút, Công an phường An Phú kiểm tra hành chính, phát hiện sự việc. Cả ba thừa nhận vừa sử dụng ma túy.
Kết quả giám định cho thấy các chất tinh thể là ma túy đá (Methamphetamine) có khả năng gây nghiện mạnh, ảnh hưởng nghiêm trọng tới sức khỏe, đặc biệt là thanh thiếu niên. Từ đó, Hiếu và Giang bị truy tố về tội “Tổ chức sử dụng trái phép chất ma túy” và “Tàng trữ trái phép chất ma túy”; Sơn bị truy tố về tội “Tổ chức sử dụng trái phép chất ma túy”.
Đến trả giá bằng cả tương lai
Các bạn trẻ chăm chú theo dõi từng lời lời nhận lỗi và nỗi ân hận muộn màng của các bị cáo, qua đó cảm nhận rõ ràng hậu quả pháp lý nặng nề từ ma tuý.
Khi Thẩm phán Chủ toạ công bố hình phạt, cả phiên toà như lắng đọng với bản án nghiêm khắc được tuyên: bị cáo Hiếu và Giang tổng cộng 10 năm tù, Sơn 4 năm 6 tháng tù (áp dụng Luật Tư pháp người chưa thành niên 2024).
Theo dõi phiên tòa giả định, các bạn trẻ nhận thức rõ hậu quả pháp lý và xã hội của việc vi phạm pháp luật, đặc biệt liên quan đến ma túy. Các đoàn viên còn định hình được kỹ năng phân tích, nhận biết hành vi vi phạm pháp luật trong đời sống thường nhật.
Các hoạt động tại phiên toà giả định còn góp phần rèn luyện kỹ năng giao tiếp, kỹ năng đặt câu hỏi và tạo không khí học hỏi chủ động, khác hẳn với việc học lý thuyết một chiều.
Sôi nổi đặt câu hỏi tình huống để chủ động phòng, chống ma tuý
Sau phiên toà giả định, Ban tổ chức mời các bạn trẻ tham gia trực tiếp, đặt câu hỏi, bày tỏ ý kiến. Đây là điểm nhấn giáo dục quan trọng, giúp các bạn trẻ hiểu rõ hơn về quyền và nghĩa vụ pháp lý, cũng như hậu quả của việc sử dụng và tàng trữ ma túy. Những câu hỏi, tình huống do đoàn viên nêu ra giúp phiên tòa thêm sinh động, gắn kết thanh niên với pháp luật và thực tiễn xã hội.
Em Phương Nam (học sinh lớp 12a6), Thanh Nhàn (lớp 12a3), Thuỳ Trang (lớp 12a2), Quang Huy (lớp 12a7)… sôi nổi đặt ra nhiều tình huống liên quan đến ma tuý mà học sinh có thể phải đối diện trong cuộc sống. Các em mong được giải đáp, tư vấn pháp luật để hình thành cách ứng xử đúng đắn, thực hiện nghĩa vụ công dân trong đấu tranh phòng chống tội phạm ma túy…
Các tình huống các em nêu ra đều được Thẩm phán TAND Khu vực 16 giải thích rõ ràng, chi tiết. Phần hỏi – đáp đã tạo nhiều hứng thú, giúp đoàn viên cảm nhận trực tiếp trách nhiệm pháp lý, liên hệ với đời sống thực tế và hiểu rõ hậu quả nếu vi phạm. Nhiều bạn lắng nghe cẩn thận, bàn luận sôi nổi về bài học pháp luật và các biện pháp phòng tránh.
Phiên tòa giả định kết thúc, để lại ấn tượng sâu sắc với các đoàn viên tham dự. Các bạn trẻ vừa hồi hộp, vừa học được bài học pháp luật quý giá, vừa được trực tiếp trải nghiệm vai trò trong xét xử. Qua đó, các em hiểu rõ ma túy là mối nguy hại nghiêm trọng và việc tuân thủ pháp luật là con đường duy nhất để bảo vệ bản thân và cộng đồng.
Qua sự kiện, Ban tổ chức kỳ vọng mỗi đoàn viên sẽ lan tỏa thông điệp phòng chống ma túy trong học đường và xã hội, góp phần xây dựng môi trường học đường an toàn, lành mạnh và văn minh.