Từ mái trường, lan tỏa thông điệp không khói thuốc
Không chỉ dừng ở tuyên truyền, nhiều trường học đang chủ động lồng ghép giáo dục kỹ năng, xây dựng mô hình “Lớp học không khói thuốc”, giúp học sinh nhận diện và tránh xa thuốc lá điện tử, hiểm họa mới đang len lỏi vào học đường.
Hội thảo “Xây dựng trường học không khói thuốc - Bắt đầu từ nhà trường” do Báo Giáo dục và Thời đại phối hợp Quỹ Phòng, chống tác hại thuốc lá (Bộ Y tế) tổ chức tại Hà Nội không chỉ là nơi chia sẻ thông tin, mà còn là dịp để nhìn lại hành trình kiên trì của ngành giáo dục trong nỗ lực bảo vệ học sinh khỏi làn khói độc hại.
Từ những chia sẻ thẳng thắn tại hội thảo, câu chuyện “trường học không khói thuốc” không chỉ dừng lại ở tuyên truyền mà được cụ thể hóa bằng những giải pháp rõ ràng, thiết thực, hướng tới thay đổi nhận thức và hành động ngay từ mỗi nhà trường.
Ba nhóm giải pháp trọng tâm cho “trường học không khói thuốc”
Thừa ủy quyền của lãnh đạo Vụ Học sinh, Sinh viên (Bộ GD&ĐT), ông Trần Ngọc Tiến chia sẻ tham luận về mô hình “Trường học không khói thuốc tại Hà Nội - Kết quả, khó khăn và giải pháp”.
.jpg)
Theo ông, những năm qua Bộ Giáo dục và Đào tạo luôn xác định nhiệm vụ xây dựng môi trường giáo dục an toàn, lành mạnh, thân thiện là trọng tâm trong mọi hoạt động của ngành. Nhiều trường đã hình thành mô hình “Trường học không khói thuốc”, góp phần xây dựng hình ảnh ngôi trường xanh - sạch - đẹp, nơi học sinh được học tập và phát triển trong môi trường lành mạnh.
Tuy nhiên, thực tế vẫn còn không ít khó khăn: “Một bộ phận học sinh chưa nhận thức đầy đủ về tác hại của thuốc lá điện tử; việc tuyên truyền ở một số địa phương còn chưa thường xuyên; thậm chí tình trạng quảng cáo, mua bán thuốc lá quanh cổng trường vẫn còn diễn ra,” ông Tiến nói.
Để khắc phục, Bộ GD&ĐT đề xuất ba nhóm giải pháp trọng tâm:
Thứ nhất, tăng cường giáo dục - truyền thông sáng tạo: Tổ chức các tiết học, hoạt động ngoại khóa, cuộc thi tìm hiểu để truyền đi thông điệp sống lành mạnh.
Thứ hai, nâng cao trách nhiệm người đứng đầu: Đưa tiêu chí “không khói thuốc” vào đánh giá thi đua, giám sát chặt chẽ việc thực hiện.
Thứ ba, phối hợp gia đình - cộng đồng, cha mẹ, người thân và thầy cô phải là tấm gương sống động - “nói không với thuốc lá” để học sinh noi theo.
“Một môi trường học đường không khói thuốc không chỉ bảo vệ sức khỏe học sinh mà còn góp phần hình thành nhân cách, lối sống văn minh và trách nhiệm xã hội,” ông Tiến nhấn mạnh.
Cô Đỗ Thúy Hằng, Tổ trưởng tổ Xã hội Trường THCS Ngô Sĩ Liên, cho rằng công tác phòng, chống tác hại của thuốc lá không thể dừng lại ở khẩu hiệu hay cấm đoán.
.jpg)
“Điều quan trọng là phải giáo dục kỹ năng cho học sinh: kỹ năng từ chối, kỹ năng nhận diện rủi ro, và kỹ năng tự bảo vệ bản thân. Khi các em có đủ hiểu biết và tự tin, các em sẽ tự chọn con đường đúng,” cô cho biết.
Tại trường THCS Ngô Sĩ Liên, cô Hằng cùng các đồng nghiệp đã tiên phong lồng ghép nội dung phòng chống thuốc lá vào môn Giáo dục công dân, hoạt động ngoại khóa, thậm chí là các cuộc thi sáng tạo.
Mô hình “Lớp học không khói thuốc - Nói không với thuốc lá từ ghế nhà trường” đã trở thành điểm sáng, được học sinh đón nhận tích cực.
Các em tham gia cuộc thi “Viết thư gửi người hút thuốc lá”, dựng tiểu phẩm, hay xây dựng “Góc truyền thông không khói thuốc” ngay trong khuôn viên trường. “Không khí tuyên truyền không hề khô cứng, mà gần gũi, vui vẻ. Chính điều đó khiến các em chủ động chia sẻ với bạn bè, gia đình,” cô Hằng chia sẻ.
Theo cô, giáo dục là “chìa khóa”, còn môi trường học đường là “hàng rào” bảo vệ. Nhưng để hàng rào ấy vững chắc, cần sự phối hợp chặt chẽ giữa nhà trường - gia đình - xã hội. “Nhiều cửa hàng vẫn bày bán thuốc lá điện tử gần cổng trường. Nếu chính quyền địa phương không kiểm soát nghiêm, thì mọi nỗ lực của thầy cô đều dễ bị phá vỡ,” cô nói thêm.
Học sinh - những tuyên truyền viên nhỏ tuổi
Không chỉ lắng nghe, các học sinh tham dự hội thảo cũng bày tỏ nhận thức rõ ràng về hiểm họa của thuốc lá điện tử.
Em Bùi Thục Quyên, học sinh lớp 9A9, Trường THCS Ngô Sĩ Liên, đại diện phát biểu tại hội thảo: “Chúng em cam kết không sử dụng, không lôi kéo bạn bè hút thuốc lá điếu hay thuốc lá điện tử. Mỗi học sinh sẽ trở thành một tuyên truyền viên nhỏ, giúp bạn bè tránh xa khói thuốc.”
.jpg)
Quyên chia sẻ rằng nhiều bạn học sinh bị cám dỗ bởi cảm giác tò mò, hoặc muốn thể hiện bản thân. “Nhưng em nghĩ, khói thuốc không làm mình ‘ngầu’ hơn, mà chỉ khiến mình yếu đi cả thể chất lẫn ý chí,” em nói, nhận được tràng pháo tay lớn từ hội trường.
Phát biểu kết luận, Nhà báo Nguyễn Đức Tuân - Phó Tổng Biên tập Báo Giáo dục và Thời đại - nhấn mạnh rằng thông điệp của hội thảo không chỉ là “nói không với thuốc lá”, mà sâu xa hơn là xây dựng văn hóa học đường nhân ái, văn minh, nơi mỗi học sinh đều được sống trong môi trường an toàn và tích cực.
“Chúng ta không chỉ dạy học sinh tri thức, mà còn dạy cách yêu quý bản thân, tôn trọng người khác và biết sống khỏe mạnh. Khi giáo dục hướng đến nhân cách và lối sống lành mạnh, đó mới là thành công thực sự,” ông nói.
Hội thảo khép lại, nhưng những cam kết và thông điệp được lan tỏa. Từ nhà trường đến từng học sinh, từ phụ huynh đến xã hội - tất cả đang cùng nhau viết tiếp hành trình xây dựng thế hệ trẻ Việt Nam khỏe mạnh, tự tin, nói không với khói thuốc.