Hoàn thiện hệ thống pháp luật về quy hoạch đô thị và nông thôn

Bộ trưởng Bộ Xây dựng Trần Hồng Minh cho biết, việc ban hành Luật nhằm hoàn thiện hệ thống pháp luật về quy hoạch đô thị và nông thôn để thể chế hóa phù hợp với chủ trương, đường lối của Đảng, Nhà nước về đổi mới tư duy xây dựng pháp luật, sắp xếp tổ chức bộ máy của hệ thống chính trị, thực hiện chính quyền địa phương hai cấp.

Phân quyền, phân cấp, đơn giản hóa thủ tục hành chính, cải thiện môi trường đầu tư, kinh doanh, phát triển kinh tế tư nhân, đáp ứng các yêu cầu phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo, chuyển đổi số; bảo đảm tính thống nhất, đồng bộ của hệ thống pháp luật.

Luật này sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Quy hoạch đô thị và nông thôn số 47/2024/QH15.

Dự thảo Luật được bố cục gồm 02 Điều: Điều 1 về Sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Quy hoạch đô thị và nông thôn, gồm 38 khoản quy định về sửa đổi, bổ sung nội dung của một số điều của Luật Quy hoạch đô thị và nông thôn; Điều 2 về Hiệu lực thi hành.

Trong đó: (i) Sửa đổi, bổ sung nội dung gồm 16 Điều để phù hợp với pháp luật về quy hoạch, đất đai, xây dựng; phân định thẩm quyền; phân quyền, phân cấp phù hợp tổ chức chính quyền địa phương hai cấp và đơn giản hóa thủ tục hành chính (ii) Chỉnh lý kỹ thuật 21 Điều và bãi bỏ 02 Điều phù hợp với tổ chức chính quyền địa phương 02 cấp (iii) Giữ nguyên 20 Điều.

Dự thảo Luật bao gồm các nội dung cơ bản: Nội dung sửa đổi, hoàn thiện để bảo đảm thống nhất, đồng bộ hệ thống pháp luật và phù hợp tổ chức chính quyền địa phương hai cấp; Phân quyền, phân cấp; Cắt giảm, đơn giản hóa thủ tục hành chính; Hoàn thiện các quy định có liên quan bảo đảm tổ chức thực hiện thông suốt, hiệu quả.

Dự án Luật dự kiến trình Quốc hội xem xét, thông qua tại Kỳ họp thứ 10, Quốc hội khóa XV, tháng 10/2025 và có hiệu lực thi hành từ 01/01/2026.

Thay mặt cơ quan thẩm tra, Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế và Tài chính Phan Văn Mãi cho biết, Ủy ban nhất trí với cơ sở chính trị, cơ sở pháp lý và cơ sở thực tiễn của việc sửa đổi, bổ sung Luật Quy hoạch đô thị và nông thôn theo trình tự, thủ tục rút gọn với những quan điểm, mục đích đã nêu tại Tờ trình.

Trong quá trình hoàn thiện dự thảo Luật, Ủy ban Kinh tế và Tài chính đề nghị tiếp tục rà soát, bảo đảm tính đồng bộ, thống nhất của dự thảo Luật với các dự án Luật, dự thảo Nghị quyết của Quốc hội có liên quan đồng thời trình Quốc hội tại Kỳ họp thứ 10.

Đặc biệt, đánh giá kỹ lưỡng tác động của việc sửa đổi Luật Quy hoạch chưa tháo gỡ được căn cơ vướng mắc, khó khăn, tiềm ẩn phát sinh điểm nghẽn mới trong quá trình tổ chức thực hiện, tác động đến quy hoạch đô thị và nông thôn.

Đồng thời, Ủy ban đề nghị bám sát nội dung tổng kết và chỉ đạo của Trung ương, Bộ Chính trị và Tổng Bí thư về Nghị quyết số 06-NQ/TW của Bộ Chính trị về quy hoạch, xây dựng, quản lý và phát triển bền vững đô thị Việt Nam và Nghị quyết số 19-NQ/TW của Trung ương về nông nghiệp, nông dân, nông thôn.

Về thẩm quyền phê duyệt Quy hoạch tỉnh và Quy hoạch chung Thành phố, Ủy ban nhận thấy chưa có sự thống nhất giữa dự án Luật Quy hoạch (sửa đổi) và dự án Luật này. Với trường hợp vẫn lập riêng Quy hoạch tỉnh và Quy hoạch chung Thành phố, một số ý kiến đề nghị điều chỉnh thẩm quyền phê duyệt Quy hoạch chung Thành phố thuộc UBND Thành phố, đồng bộ với quy định tại dự án Luật Quy hoạch (sửa đổi), tránh xung đột, mâu thuẫn trong quá trình tổ chức, thực hiện.

Cùng với đó, đề nghị rà soát, điều chỉnh tương ứng tại Điều 41 dự thảo Luật đối với một số quy hoạch đang quy định Thủ tướng Chính phủ có thẩm quyền phê duyệt.

Một số ý kiến tán thành với Tờ trình của Chính phủ về đề xuất giữ thẩm quyền của Thủ tướng Chính phủ phê duyệt Quy hoạch chung Thành phố do Thành phố có vị trí, vai trò quan trọng trong phát triển kinh tế - xã hội của vùng cũng như của cả nước.

Đề nghị tiếp tục rà soát quy định về nội dung Quy hoạch tỉnh và Quy hoạch chung Thành phố bảo đảm không gây vướng mắc cho quá trình tổ chức thực hiện, Chính phủ chỉ đạo công tác ban hành văn bản quy định chi tiết, hướng dẫn thi hành và tổ chức thực hiện bảo đảm hiệu quả thực chất.

Mai Đỉnh