HoREA đề xuất giảm mạnh tiền đất cho người tái định cư

Theo quy định hiện nay, các hộ dân được bố trí tái định cư phải nộp 100% tiền sử dụng đất theo bảng giá đất và hệ số điều chỉnh của địa phương. Với mức tính này, chi phí có thể lên đến hàng trăm triệu đồng cho một căn hộ hoặc nền đất tái định cư, gây áp lực rất lớn cho người dân, nhất là những hộ thu nhập thấp vừa mất nhà, mất sinh kế sau khi bị giải tỏa.

HoREA cho biết, nhiều hộ dân không đủ khả năng tài chính để hoàn tất nghĩa vụ tiền sử dụng đất, dẫn đến tình trạng chưa thể làm sổ hồng và chưa thực sự ổn định cuộc sống. Vì vậy, Hiệp hội kiến nghị chỉ tính 20% giá đất trong bảng giá (nhân với hệ số điều chỉnh và diện tích đất ở), tức là giảm 80% so với hiện hành - mức được cho là phù hợp hơn với khả năng chi trả của người dân.

Theo ông Lê Hoàng Châu - Chủ tịch HoREA, nhiều hộ dân sống ven kênh rạch trong thời gian dài nhưng nhà được xây trên đất lấn chiếm, không đủ điều kiện được bồi thường về đất ở. Khoản tiền họ nhận được chủ yếu là hỗ trợ xây dựng, rất thấp. Khi chuyển đến nơi ở mới, tiền sử dụng đất để làm sổ hồng lại trở thành gánh nặng vượt quá khả năng.

Hiện thành phố vẫn còn hơn 39.600 căn nhà nằm dọc 398 tuyến kênh rạch, với khoảng 65.000 hộ dân sinh sống - phần lớn là nhà tạm bợ, thiếu an toàn, điều kiện sinh hoạt hạn chế. Việc giảm tiền sử dụng đất tái định cư, theo HoREA, sẽ tạo động lực để người dân đồng thuận di dời, qua đó đẩy nhanh tiến độ chỉnh trang đô thị và cải thiện môi trường sống.

HoREA cho rằng, chính sách đất đai đối với tái định cư cần được điều chỉnh theo hướng nhân văn và thực tiễn hơn, bảo đảm sự hài hòa giữa lợi ích Nhà nước và quyền lợi chính đáng của người dân.

Đề xuất này cũng phù hợp với định hướng chính sách đất đai của Nhà nước - ví dụ, Bộ Tài chính đang xem xét cho phép chuyển đất nông nghiệp sang đất ở chỉ phải nộp 30 - 50% giá đất, thay vì 100% như hiện nay.

Theo Hiệp hội, mục tiêu lớn nhất của chương trình chỉnh trang kênh rạch không chỉ là phát triển hạ tầng đô thị, mà còn là cải thiện chất lượng sống cho người dân, bảo đảm công bằng xã hội và an sinh bền vững.

“Một chính sách tái định cư hợp lý, dễ tiếp cận sẽ giúp người dân an cư, từ đó ổn định sinh kế và gắn bó lâu dài với nơi ở mới”, đại diện HoREA nhận định.

Trang Nhi