Thống nhất trong quy định về kê khai và giải trình tài sản

Các đại biểu tán thành với sự cần thiết sửa đổi luật để thực hiện chủ trương của Đảng về phòng, chống tham nhũng, lãng phí, tiêu cực; thực hiện chủ trương sắp xếp, tinh gọn tổ chức bộ máy, thực hiện chính quyền địa phương hai cấp.

Đồng thời, tổ chức lại các cơ quan thanh tra; khắc phục hạn chế, bất cập trong công tác phòng, chống tham nhũng trong thời gian qua, nâng cao hiệu lực, hiệu quả quản lý nhà nước và hiệu quả công tác phòng, chống tham nhũng.

Dự thảo Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Phòng, chống tham nhũng đã sửa đổi một số nội dung liên quan đến cơ quan kiểm soát tài sản thu nhập, việc kê khai xác minh tài sản thu nhập, công tác đánh giá phòng, chống tham nhũng, đánh giá tình hình tham nhũng, ứng dụng khoa học công nghệ, phát hiện tham nhũng tiêu cực thông qua các hoạt động thanh tra, kiểm tra...

Tại Tổ 10, cho ý kiến về phạm vi sửa đổi luật, đại biểu Phạm Hùng Thắng (Đoàn ĐBQH tỉnh Ninh Bình) cho biết, theo Tờ trình và dự thảo Luật, Chính phủ đề xuất sửa đổi, bổ sung hoàn thiện một số chính sách liên quan đến công tác phòng ngừa, phát hiện tham nhũng và ứng dụng công nghệ thông tin và chuyển đổi số trong phòng, chống tham nhũng.

Tuy nhiên, qua kết quả rà soát theo Nghị quyết số 110/2023/QH15 ngày 29/11/2023 Kỳ họp thứ 6, Quốc hội khóa XV về rà soát tổng thể để hoàn thiện đồng bộ hệ thống chính sách, pháp luật về khuyến khích đầu tư, đáp ứng yêu cầu phát triển đất nước trong tình hình mới đã chỉ rõ một số nội dung có sơ hở, vướng mắc, bất cập phát sinh trong thực tiễn thi hành.

Do vậy, đại biểu đề nghị Chính phủ chỉ đạo tiếp tục nghiên cứu, rà soát, cân nhắc việc khắc phục ngay trong quá trình sửa đổi luật lần này. Nhiều chủ trương, chính sách của Đảng có liên quan trực tiếp đến công tác phòng, chống tham nhũng cũng cần được tiếp tục rà soát, nghiên cứu để thể chế hóa, đảm bảo sự đồng bộ, thống nhất giữa các quy định của Đảng và quy định của pháp luật.

Tán thành với ý kiến trên, Đại biểu Nguyễn Mạnh Cường (Đoàn ĐBQH tỉnh Quảng Trị) cũng cho rằng, qua rà soát, vẫn còn một số nội dung đã được Đảng đề ra chủ trương nhưng vẫn chưa cụ thể hóa các chủ trương này trong lần sửa đổi này.

Đại biểu Nguyễn Mạnh Cường cũng thống nhất với việc bổ sung quy định về kê khai, giải trình nguồn gốc về tài sản thu nhập - một trong những tiêu chí đánh giá cán bộ, đảng viên để thể chế hóa chủ trương Kết luận 105 của Bộ Chính trị. Tuy nhiên, theo đại biểu, dự thảo Luật mới chỉ quy định về nguyên tắc chung chung; do đó cần quy định chi tiết ngay trong luật hoặc giao Chính phủ quy định chi tiết.

Thảo luận tại Tổ 13, Đại biểu Hoàng Thị Đôi (Đoàn ĐBQH tỉnh Sơn La) bày tỏ sự nhất trí cao với sự cần thiết ban hành Luật.

Đại biểu kiến nghị bổ sung nội dung về “đổi mới sáng tạo” trong ứng dụng công nghệ phòng, chống tham nhũng. Cụ thể, tại Khoản 3 Điều 1 (sửa đổi, bổ sung Điều 28), Đại biểu đề nghị bổ sung cụm từ “đổi mới sáng tạo” vào tên điều luật thành: “Ứng dụng khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số trong quản lý”. Điều này nhằm bảo đảm thống nhất về cách diễn đạt và nội hàm giữa tên điều luật với nội dung quy định tại khoản 1 của điều luật.

Đại biểu cũng kiến nghị làm rõ thẩm quyền kiểm soát tài sản, thu nhập trong doanh nghiệp; thống nhất trong quy định về kê khai và giải trình tài sản; bảo đảm chính xác trong viện dẫn pháp lý.

Đại biểu Nguyễn Trúc Sơn (Đoàn ĐBQH tỉnh Vĩnh Long) đề nghị làm rõ hơn một số nội dung trong dự thảo nhằm bảo đảm tính thống nhất và khả thi khi triển khai trong thực tiễn.

Đại biểu kiến nghị, đối với đối tượng kê khai tài sản, thu nhập ở chính quyền cấp xã, dự thảo cần quy định cụ thể hơn, phù hợp với mô hình tổ chức chính quyền địa phương hiện nay đang thực hiện theo hai cấp.

Việc xác định rõ thẩm quyền kiểm soát đối với các chức danh từ trưởng, phó phòng trở lên và cơ quan chịu trách nhiệm kiểm soát thu nhập tại cấp xã sẽ giúp tránh bỏ sót và nâng cao hiệu quả quản lý.

Đối với đối tượng trong doanh nghiệp, nhất là doanh nghiệp nhà nước và doanh nghiệp có vốn nhà nước, đại biểu đề nghị dự thảo cần tiếp tục nghiên cứu, quy định chặt chẽ để phòng ngừa nguy cơ phát sinh lợi ích nhóm, tiêu cực trong hoạt động sản xuất, kinh doanh.

Đại biểu cũng cho rằng, việc kê khai tài sản, thu nhập cần được thực hiện theo mẫu thống nhất, trong đó quy định rõ phương pháp xác định giá trị tài sản tại thời điểm kê khai; tài sản biến động như vàng, cổ phiếu, quyền sử dụng đất... phải được kê khai đầy đủ, tránh bỏ trống hoặc kê khai không đồng nhất.

Bên cạnh đó, cần quy định thời hạn xác minh để cơ quan có thẩm quyền chủ động trong thực hiện nhiệm vụ; đồng thời phân định rõ cơ quan quản lý bản kê khai giữa hệ thống Đảng và Nhà nước, bảo đảm minh bạch, tránh chồng chéo và lỗ hổng trong giám sát.

Đại biểu nhấn mạnh, việc hoàn thiện các quy định pháp lý sẽ góp phần nâng cao hiệu quả kiểm soát tài sản, thu nhập, phòng ngừa tham nhũng từ sớm, từ xa, bảo đảm quyền và lợi ích hợp pháp của cán bộ, công chức trong hệ thống chính trị.

Mai Đỉnh