Học sinh trường giáo dưỡng có quyền khiếu nại, tố cáo trong một số trường hợp?
Bộ Công an, Viện kiểm sát nhân dân tối cao và Tòa án nhân dân tối cao đang phối hợp xây dựng dự thảo Thông tư liên tịch quy định chi tiết Điều 114 Luật Tư pháp người chưa thành niên về khiếu nại, tố cáo trong thi hành biện pháp giáo dục tại trường giáo dưỡng.
Dự thảo Thông tư liên tịch hướng dẫn cụ thể trình tự, thủ tục, thẩm quyền và trách nhiệm của các cơ quan có liên quan trong việc tiếp nhận, xử lý, giải quyết khiếu nại, tố cáo trong quá trình thi hành biện pháp giáo dục tại trường giáo dưỡng theo Điều 114 Luật Tư pháp người chưa thành niên năm 2024, được sửa đổi, bổ sung theo Luật số 85/2025/QH15. Thông tư này không áp dụng đối với khiếu nại, tố cáo trong thi hành biện pháp đưa vào trường giáo dưỡng theo quy định của Luật Xử lý vi phạm hành chính.
Đối tượng áp dụng gồm: Tòa án, Viện kiểm sát, Cơ quan quản lý thi hành biện pháp giáo dục tại trường giáo dưỡng thuộc Bộ Công an, người có thẩm quyền, trách nhiệm trong thi hành biện pháp giáo dục tại trường giáo dưỡng; người khiếu nại, tố cáo, người bị khiếu nại, bị tố cáo, cùng các cơ quan, đơn vị, cá nhân có liên quan đến việc giải quyết khiếu nại, tố cáo.
Theo dự thảo, học sinh trường giáo dưỡng hoặc người đại diện hợp pháp của học sinh (gọi chung là người khiếu nại) có quyền khiếu nại đối với hành vi, quyết định của cơ quan, cá nhân có thẩm quyền trong thi hành biện pháp giáo dục tại trường giáo dưỡng nếu cho rằng quyết định, hành vi đó trái pháp luật, xâm phạm quyền và lợi ích hợp pháp của học sinh.
Thời hiệu khiếu nại lần đầu là 30 ngày kể từ ngày nhận được hoặc biết được quyết định, hành vi bị cho là vi phạm. Thời hiệu khiếu nại lần hai là 15 ngày kể từ ngày nhận quyết định giải quyết khiếu nại lần đầu. Trường hợp có lý do bất khả kháng hoặc trở ngại khách quan khiến người khiếu nại không thể thực hiện quyền khiếu nại đúng thời hạn, thì thời gian đó không tính vào thời hiệu.
Người khiếu nại có quyền tự mình hoặc thông qua người đại diện để khiếu nại; được rút khiếu nại bất cứ lúc nào trong quá trình giải quyết; được nhận văn bản trả lời về việc thụ lý và quyết định giải quyết khiếu nại; được khôi phục quyền, lợi ích hợp pháp và bồi thường thiệt hại nếu có.
Bên cạnh đó, người khiếu nại có nghĩa vụ trình bày trung thực sự việc, cung cấp thông tin, tài liệu liên quan và chịu trách nhiệm trước pháp luật về nội dung đã cung cấp; đồng thời phải chấp hành quyết định giải quyết khiếu nại đã có hiệu lực thi hành.
Người bị khiếu nại có quyền được thông báo nội dung khiếu nại; được đưa ra bằng chứng chứng minh tính hợp pháp của quyết định, hành vi bị khiếu nại; được nhận quyết định giải quyết khiếu nại. Họ có nghĩa vụ giải trình, cung cấp thông tin khi được yêu cầu; chấp hành quyết định giải quyết khiếu nại có hiệu lực; bồi hoàn, khắc phục hậu quả nếu hành vi, quyết định của mình trái pháp luật.
Theo Điều 18 dự thảo, học sinh trường giáo dưỡng và mọi công dân đều có quyền tố cáo với cơ quan, người có thẩm quyền về hành vi vi phạm pháp luật của bất kỳ cá nhân nào trong quá trình thi hành biện pháp giáo dục tại trường giáo dưỡng nếu hành vi đó gây thiệt hại hoặc đe dọa gây thiệt hại đến lợi ích của Nhà nước, quyền và lợi ích hợp pháp của tổ chức, cá nhân.
Điều 19 dự thảo quy định quyền và nghĩa vụ của người tố cáo, người bị tố cáo trong thi hành biện pháp giáo dục tại trường giáo dưỡng được thực hiện theo quy định của Luật Tố cáo.
Toàn văn dự thảo Thông tư liên tịch được đăng tải trên Cổng Thông tin điện tử Bộ Công an để lấy ý kiến đóng góp của các cơ quan, tổ chức, cá nhân trong thời gian 20 ngày.