Đề xuất áp dụng “hệ số lương đặc thù”, cải thiện chế độ phụ cấp cho nhà giáo
Bộ Giáo dục và Đào tạo (GD&ĐT) đang tổ chức lấy ý kiến góp ý đối với dự thảo Nghị định quy định chính sách tiền lương, chế độ phụ cấp đối với nhà giáo với mục tiêu “lương của nhà giáo được xếp cao nhất trong hệ thống thang bậc lương hành chính sự nghiệp”.
Theo dự thảo, tất cả nhà giáo đều được hưởng “hệ số lương đặc thù”. Trong đó, giáo viên mầm non được hưởng hệ số 1,25 so với hệ số lương hiện hưởng; các chức danh nhà giáo khác được hưởng hệ số 1,15. Đối với nhà giáo giảng dạy tại trường, lớp dành cho người khuyết tật, trung tâm hỗ trợ phát triển giáo dục hòa nhập hoặc trường phổ thông nội trú vùng biên giới, được cộng thêm 0,05 so với mức quy định. Hệ số lương đặc thù được tính với mức lương nhưng không dùng để tính phụ cấp. Công thức tính mức lương thực hiện từ ngày 1/1/2026 là: mức lương = mức lương cơ sở x hệ số lương hiện hưởng x hệ số lương đặc thù.
Dự thảo cũng quy định, nhà giáo được bổ nhiệm chức danh giáo sư sẽ áp dụng bảng lương chuyên gia cao cấp gồm 3 bậc: 8,8 – 9,4 – 10,0. Bộ GD&ĐT cho biết, giáo sư là chức danh học thuật cao nhất, thể hiện năng lực, uy tín khoa học và vai trò dẫn dắt chuyên môn, đóng góp quan trọng cho sự phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số quốc gia. Việc áp dụng bảng lương chuyên gia cao cấp đối với giáo sư được đánh giá là phù hợp với vị trí, vai trò và tầm ảnh hưởng của đội ngũ này trong hệ thống giáo dục và nghiên cứu khoa học.
Bên cạnh đó, dự thảo Nghị định làm rõ quy định về bảo lưu chế độ, chính sách khi điều động nhà giáo theo nhiệm vụ Quốc hội giao tại khoản 4 Điều 17 Luật Nhà giáo. Trường hợp điều động giữa các cơ sở giáo dục mà nơi đi có mức phụ cấp cao hơn nơi đến, nhà giáo được bảo lưu phụ cấp cũ tối đa 36 tháng theo thời gian điều động hoặc biệt phái. Sau thời gian này, sẽ xem xét điều chỉnh chế độ phụ cấp phù hợp với công việc và địa bàn mới. Đối với trường hợp điều động từ cơ sở giáo dục công lập sang cơ quan quản lý giáo dục, nhà giáo được bảo lưu tiền lương và các chế độ phụ cấp được hưởng trước khi điều động trong thời gian 12 tháng, sau đó được xem xét để xếp lại bậc lương và phụ cấp phù hợp với vị trí việc làm đang đảm nhiệm.
Theo Bộ GD&ĐT, quy định này nhằm bảo vệ quyền lợi của nhà giáo khi thực hiện điều động, khuyến khích giáo viên tham gia công tác tại các cơ sở giáo dục khác hoặc cơ quan quản lý giáo dục theo yêu cầu của cơ quan có thẩm quyền. Đồng thời, quy định cũng góp phần giải quyết tình trạng thừa, thiếu giáo viên, nâng cao chất lượng giảng dạy và quản lý giáo dục; đảm bảo chính sách cho nhà giáo sau khi kết thúc thời gian công tác tại vùng đồng bào dân tộc thiểu số, miền núi, biên giới, hải đảo và vùng có điều kiện kinh tế - xã hội đặc biệt khó khăn.
Dự thảo cũng nêu rõ, trong trường hợp đơn vị hành chính nơi cơ sở giáo dục hoạt động được cấp có thẩm quyền thay đổi loại đơn vị hành chính mà phân loại cũ được hưởng phụ cấp cao hơn, thì nhà giáo đang công tác tại đó vẫn được hưởng mức phụ cấp này trong 6 tháng kể từ ngày có quyết định phân loại mới. Ngoài ra, Nghị định bổ sung nguyên tắc chi trả chế độ phụ cấp đối với nhà giáo công tác tại các cơ sở giáo dục có nhiều cấp học hoặc nhiều điểm trường, phân hiệu để bảo đảm công bằng và phù hợp với thực tiễn.
Về phụ cấp trách nhiệm công việc, dự thảo bổ sung thêm các đối tượng được hưởng gồm tổ trưởng, tổ phó chuyên môn, tổ trưởng, tổ phó bộ môn và tương đương; nhà giáo dạy tiếng dân tộc thiểu số trong các khoa đào tạo tiếng dân tộc thiểu số tại cơ sở giáo dục đại học; nhà giáo giảng dạy môn học bằng ngoại ngữ (trừ môn Ngoại ngữ); nhà giáo được giao thực hiện công tác tư vấn học sinh. Quy định này nhằm đảm bảo công bằng, ghi nhận trách nhiệm của nhà giáo được giao kiêm nhiệm các vị trí, công tác chuyên môn đặc thù.
Đối với phụ cấp lưu động, dự thảo bổ sung các trường hợp được hưởng gồm nhà giáo được cử biệt phái, dạy liên trường và nhà giáo phải di chuyển giữa các điểm trường hoặc phân hiệu để giảng dạy. Quy định này được đưa ra nhằm khắc phục bất cập trong thực tế, khi nhiều giáo viên phải thường xuyên di chuyển hoặc đảm nhiệm công tác biệt phái nhưng chưa được hưởng chế độ phụ cấp lưu động tương xứng.
Với những điểm mới về chính sách tiền lương, phụ cấp và bảo lưu chế độ, dự thảo Nghị định được kỳ vọng sẽ góp phần cải thiện đời sống vật chất, tinh thần cho đội ngũ nhà giáo, đồng thời tạo động lực để họ yên tâm gắn bó, cống hiến cho sự nghiệp giáo dục và đào tạo.