Toàn văn bài phát biểu của Tổng Bí thư Tô Lâm tại Lễ kỷ niệm 80 năm Ngày truyền thống Tòa án nhân dân
Ngày 13/9, Tòa án nhân dân tối cao long trọng tổ chức Lễ kỷ niệm 80 năm Ngày truyền thống Tòa án nhân dân (13/9/1945 – 13/9/2025) và đón nhận Danh hiệu Anh hùng Lao động. Tổng Bí thư Tô Lâm đến dự và có bài phát biểu tại Lễ kỷ niệm. Báo Công lý trân trọng giới thiệu toàn văn bài phát biểu của đồng chí Tổng Bí thư.
.jpg)
Ngày 13/9, Tòa án nhân dân tối cao long trọng tổ chức Lễ kỷ niệm 80 năm Ngày truyền thống Tòa án nhân dân (13/9/1945 – 13/9/2025) và đón nhận Danh hiệu Anh hùng Lao động. Tổng Bí thư Tô Lâm đến dự và có bài phát biểu tại Lễ kỷ niệm. Báo Công lý trân trọng giới thiệu toàn văn bài phát biểu của đồng chí Tổng Bí thư.
Thưa các đồng chí lãnh đạo Đảng, Nhà nước, Mặt trận Tổ quốc Việt Nam; lãnh đạo các bộ, ban, ngành Trung ương !
Thưa các đồng chí lãnh đạo, nguyên lãnh đạo Tòa án nhân dân tối cao qua các thời kỳ !
Thưa toàn thể các đồng chí!
Hôm nay, trong hào khí của 80 năm cách mạng Tháng 8 và Quốc khánh 2/9, Tôi và các đồng chí lãnh đạo cơ quan Trung ương rất vui mừng tới dự Lễ kỷ niệm 80 năm Ngày truyền thống ngành Tòa án nhân dân - Một trụ cột công lý của Nhà nước pháp quyền Xã hội chủ nghĩa Việt Nam.
Thay mặt lãnh đạo Đảng, Nhà nước và với tình cảm cá nhân, tôi thân ái gửi tới các đồng chí lãnh đạo, nguyên lãnh đạo ngành Tòa án nhân dân qua các thời kỳ; các đại biểu khách quý; đội ngũ thẩm phán, cán bộ, công chức, viên chức, các vị Hội thẩm nhân dân đã và đang công tác tại các Tòa án nhân dân và Tòa án quân sự các cấp, cùng toàn thể người lao động trong ngành Tòa án nhân dân lời thăm hỏi thân tình và những lời chúc mừng tốt đẹp nhất.
Thưa các đồng chí !
Nói đến Tòa án là nói đến ý nghĩa thiêng liêng của công lý, công bằng; nói đến sự liêm chính, công minh; nói đến niềm tin và chỗ dựa của Nhân dân. Đây là niềm tự hào, cũng là trách nhiệm rất lớn của ngành Tòa án nhân dân đối với đất nước. Ra đời ngay sau khi cách mạng tháng Tám thành công, Nhà nước Việt Nam dân chủ Cộng hòa được thành lập - song hành cùng Tổ quốc trong 2 cuộc chiến tranh trường kỳ - và trưởng thành trong công cuộc đổi mới đất nước; Ngành Tòa án nhân dân đã có nhiều đóng góp quan trọng vào sự nghiệp đấu tranh giành độc lập, thống nhất đất nước, xây dựng và bảo vệ Tổ quốc Việt Nam xã hội chủ nghĩa.
Cùng với tiến trình phát triển của đất nước, vai trò, vị trí quan trọng của ngành Tòa án ngày càng được khẳng định; chức năng, nhiệm vụ của Tòa án ngày càng được xác định rõ ràng; mô hình tổ chức của ngành Tòa án ngày càng hoàn thiện; đội ngũ thẩm phán và cán bộ ngành Tòa án ngày càng lớn mạnh; cơ sở vật chất, trang thiết bị và các điều kiện làm việc ngày càng tốt hơn; công tác của ngành Tòa án ngày càng có nhiều tiến bộ.
Các đồng chí đã làm tốt công tác tham mưu, phối hợp tham mưu với Đảng, Nhà nước và tích cực triển khai nhiều chủ trương, chính sách quan trọng, góp phần hoàn thiện pháp luật, cải cách tư pháp, xây dựng Nhà nước pháp quyền Việt Nam xã hội chủ nghĩa, bảo vệ quyền con người, quyền công dân. Chất lượng hoạt động xét xử của Tòa án các cấp ngày càng được nâng cao; các nguyên tắc hiến định trong xét xử được bảo đảm.
Trong 10 năm trở lại đây, Tòa án các cấp đã thụ lý, giải quyết trên 5,2 triệu vụ việc, vụ án các loại về hình sự, dân sự, hôn nhân, gia đình, kinh doanh thương mại, lao động - Có thể nói một khối lượng công việc rất lớn đã được các đồng chí giải quyết trong bối cảnh biên chế, điều kiện làm việc còn nhiều khó khăn. Đặc biệt là nhiều vụ án lớn, rất nghiêm trọng và đặc biệt nghiêm trọng (có vụ án với hàng trăm bị cáo, hàng trăm nghìn người bị hại); các vụ án về kinh tế, tham nhũng lớn được đưa ra xét xử kịp thời, xử lý nghiêm minh đúng người, đúng tội, góp phần giữ vững kỷ cương, phép nước, củng cố, xây dựng lòng tin của Nhân dân.
Phía sau mỗi phán quyết của Tòa án là công sức rất lớn của người thẩm phán và cán bộ Tòa án; là sự hy sinh thời gian, tập trung trí tuệ, trăn trở suy nghĩ, cân nhắc kỹ lưỡng để công lý, công bằng được thực thi; là nỗ lực giữ gìn liêm chính, công minh, vượt qua sự cám dỗ, đe dọa, tấn công, mua chuộc để giữ vững cán cân công lý. Chúng ta không thể phủ nhận trong công tác của Tòa án còn có việc này, việc kia chưa được tốt. Song điều quan trọng là chúng ta có quyết tâm, có cơ chế, có hành động quyết liệt để chấn chỉnh, khắc phục, hạn chế khuyết điểm, xử lý nghiêm các vi phạm, để công tác của ngành Tòa án ngày càng tốt hơn.
Đảng và Nhà nước ta luôn ghi nhận, đánh giá cao công lao, đóng góp của Tòa án nhân dân qua các thời kỳ, từ việc bảo vệ thành quả cách mạng, củng cố chính quyền nhân dân, giữ vững an ninh chính trị, đảm bảo trật tự an toàn xã hội, phòng chống tội phạm, phòng chống tham nhũng, lãng phí, tiêu cực; đến bảo vệ công lý, công bằng, bảo vệ quyền con người, quyền công dân, quyền và lợi ích hợp pháp của Nhà nước, của tổ chức, cá nhân.
Những phần thưởng cao quý mà Đảng, Nhà nước trao tặng cho ngành Tòa án nhân dân trong 80 năm qua, nhất là Huân chương Sao Vàng, 02 lần được tặng thưởng Huân chương Hồ Chí Minh và hôm nay là danh hiệu Anh hùng Lao động thời kỳ đổi mới là sự ghi nhận xứng đáng đối với quá trình phấn đấu bền bỉ, tận tâm, tận tụy với công việc của các thế hệ cán bộ ngành Toà án nhân dân. Mỗi cán bộ, thẩm phán, công chức, người lao động ngành Tòa án đều có quyền tự hào về những công sức của mình, đóng góp vào sự phát triển của ngành và đóng góp vào thành quả chung của đất nước.
Thay mặt lãnh đạo Ðảng và Nhà nước, Tôi ghi nhận và nhiệt liệt biểu dương những thành quả to lớn mà ngành Tòa án nhân dân đã đạt được trong suốt 80 năm qua. Chúc mừng các tập thể, cá nhân có thành tích xuất sắc được biểu dương, khen thưởng tại Đại hội thi đua yêu nước ngành Tòa án lần thứ V vừa qua.
Thưa các đồng chí!
Đất nước ta đang bước vào giai đoạn phát triển mới với khát vọng vươn lên mạnh mẽ, xây dựng Việt Nam hùng cường, phồn vinh, hạnh phúc. Thời kỳ mới đang đặt ra yêu cầu rất cao về xây dựng và hoàn thiện Nhà nước pháp quyền XHCN Việt Nam; về đổi mới, xây dựng hoàn thiện hệ thống pháp luật, thúc đẩy cải cách tư pháp, xây dựng nền tư pháp chuyên nghiệp, hiện đại, công bằng, liêm chính, phụng sự Tổ quốc, phục vụ Nhân dân - trong đó hoạt động xét xử là trung tâm. Vì vậy, vai trò, trách nhiệm của ngành Tòa án nhân dân trong thời gian tới là rất rất lớn, với trọng trách bảo vệ công lý, bảo vệ quyền con người, quyền công dân, bảo vệ chế độ xã hội chủ nghĩa, bảo vệ lợi ích của Nhà nước, quyền và lợi ích hợp pháp của cá nhân; bằng hoạt động của mình góp phần giáo dục công dân trung thành với Tổ quốc, nghiêm chỉnh chấp hành pháp luật, ý thức đấu tranh phòng, chống tội phạm và các vi phạm pháp luật, góp phần giữ vững an ninh chính trị, xây dựng xã hội trật tự, kỷ cương, an toàn, lành mạnh, phục vụ phát triển kinh tế - xã hội của đất nước.
Để thực hiện tốt trọng trách của mình, Tôi đề nghị ngành Tòa án nhân dân cần nghiên cứu thực hiện tốt một số định hướng lớn sau:
Thứ nhất, Phải luôn quán triệt sâu sắc và thực hiện có hiệu quả chủ trương, đường lối của Đảng về đẩy mạnh toàn diện công cuộc đổi mới, thực hiện đồng bộ các nhiệm vụ chiến lược, các chủ trương đột phá để phát triển đất nước trong kỷ nguyên mới, kỷ nguyên vươn mình của dân tộc. Làm tốt công tác tham mưu, phối hợp tham mưu chiến lược với Đảng, Nhà nước và triển khai thực hiện có hiệu quả các chủ trương, chính sách về xây dựng Nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa; về cải cách tư pháp và đổi mới xây dựng, hoàn thiện hệ thống pháp luật, hoàn thiện đồng bộ thể chế phát triển đất nước. Luôn giữ vững và tăng cường sự lãnh đạo của Đảng đối với các cơ quan Tư pháp nói chung, Tòa án nhân dân nói riêng. Đây là nguyên tắc bất di bất dịch, bảo đảm ngành Tòa án nhân dân luôn phát triển không ngừng, kiên định mục tiêu độc lập dân tộc gắn với chủ nghĩa xã hội, đặt lợi ích quốc gia - dân tộc, lợi ích của Nhân dân lên trên hết, trước hết trong mọi hoạt động. Tòa án nhân dân phải là “pháo đài” chính trị - pháp lý vững chắc, góp phần củng cố niềm tin của Nhân dân với Đảng, Nhà nước và sự nghiệp đổi mới, xây dựng, phát triển đất nước theo con đường xã hội chủ nghĩa.
Thứ hai, Tập trung nâng cao chất lượng, hiệu quả hoạt động xét xử của Tòa án các cấp - Đây là nhiệm vụ trung tâm của ngành Tòa án, cũng là nhiệm vụ trung tâm của cải cách tư pháp. Trong hoạt động xét xử phải lấy kết quả bảo vệ công lý, công bằng, bảo vệ quyền con người, quyền công dân, lợi ích của Nhà nước, quyền và lợi ích hợp pháp của tổ chức, cá nhân làm thước đo. Phải thực hiện nghiêm các nguyên tắc xét xử đã được Hiến pháp và pháp luật quy định, nhất là bảo đảm xét xử độc lập và chỉ tuân theo pháp luật; bảo đảm nguyên tắc tranh tụng trong xét xử; xét xử công khai, minh bạch, trừ trường hợp luật định; mọi công dân đều bình đằng trước pháp luật; bảo đảm quyền bào chữa của bị can, bị cáo, quyền bảo vệ lợi ích hợp pháp của đương sự.
Các vụ án, vụ việc dù tính chất, mức độ nào thì cũng không được phép để xảy ra oan, sai nghiêm trọng, gây thiệt hại đến quyền và lợi ích của Nhà nước, lợi ích hợp pháp của tổ chức, cá nhân. Ngành Tòa án phải không ngừng phấn đấu để mọi phán quyết đều “thấu tình, đạt lý” - nghiêm minh về pháp luật nhưng cũng giàu tính nhân văn, vừa bảo vệ kỷ cương phép nước, vừa giữ gìn sự ổn định, hài hòa trong xã hội, nuôi dưỡng niềm tin, khát vọng sống tốt đẹp trong Nhân dân, để Tòa án không chỉ là cơ quan xét xử, mà phải trở thành biểu tượng của công lý và niềm tin của Nhân dân, là điểm tựa vững chắc để người dân gửi gắm sự công bằng và lẽ phải.
Thứ ba, Tăng cường tham gia xây dựng và hoàn thiện thể chế pháp luật, bảo đảm áp dụng thống nhất pháp luật trong hoạt động của các cơ quan tiến hành tố tụng. Đẩy mạnh công tác tổng kết thực tiễn xét xử, xây dựng, ban hành các Nghị quyết của Hội đồng Thẩm phán Tòa án nhân dân tối cao, Thông tư hướng dẫn áp dụng thống nhất pháp luật, tăng cường phát triển Án lệ. Lắng nghe ý kiến góp ý và chấp hành nghiêm túc sự giám sát của Nhân dân, của Quốc hội, Hội đồng nhân dân đối với hoạt động của Tòa án các cấp.
Phối hợp chặt chẽ, hiệu quả với các cơ quan trong hệ thống tư pháp như Viện Kiểm sát nhân dân, Cơ quan điều tra, Cơ quan thi hành án, cũng như với các tổ chức bổ trợ tư pháp và các cơ quan có liên quan. Sự phối hợp phải bảo đảm nhịp nhàng, minh bạch, đúng chức năng, đúng thẩm quyền, trách nhiệm, trên tinh thần thượng tôn pháp luật và cùng hướng đến mục tiêu chung là bảo vệ pháp chế xã hội chủ nghĩa, quyền con người, quyền công dân, lợi ích của Nhà nước, quyền và lợi ích hợp pháp của tổ chức, cá nhân.
Thứ tư, Đẩy mạnh hiện đại hóa và mở rộng hợp tác quốc tế trong công tác của ngành Tòa án. Tăng cường chuyển đổi số, ứng dụng khoa học, công nghệ, nhất là tập trung xây dựng và hoàn thiện các cơ sở dữ liệu của ngành Tòa án, kết nối liên thông, đồng bộ, thống nhất với dữ liệu của các cơ quan trong hệ thống chính trị; đổi mới quy trình nghiệp vụ theo hướng số hóa toàn diện, rút ngắn thời gian xử lý hồ sơ, loại bỏ các thủ tục trung gian không cần thiết, nâng cao tính công khai, minh bạch và hiệu quả trong quá trình xét xử và thi hành án… hướng tới xây dựng Tòa án điện tử - Tòa án số, phục vụ Nhân dân ngày càng tốt hơn.
Ngành Tòa án cần tiếp tục làm tốt công tác đối ngoại, hợp tác quốc tế theo chủ trương của Đảng, Nhà nước nhằm nâng cao vị thế, uy tín quốc tế của Tòa án Việt Nam; nghiên cứu, chọn lọc, học hỏi kinh nghiệm của các nước có nền tư pháp hiện đại, để không ngừng nâng cao năng lực hoạt động của Tòa án trong nước, nhất là trong xét xử, giải quyết những vụ án, vụ việc có yếu tố nước ngoài, có tính quốc tế và tham gia tích cực vào nền tư pháp quốc tế.
Thứ năm, Vấn đề quan trọng nhất là phải đặc biệt quan tâm làm tốt công tác xây dựng Ngành, đặc biệt là xây dựng đội ngũ cán bộ, thẩm phán Tòa án nhân dân đáp ứng yêu cầu, nhiệm vụ trong tình hình mới. Đây là nhân tố then chốt, quyết định đến chất lượng, hiệu quả các mặt công tác của ngành Tòa án. Cần tập trung làm tốt công tác xây dựng Đảng, xây dựng Ngành trong sạch, vững mạnh, chuyên nghiệp, hiện đại, phát huy tinh thần đoàn kết, trách nhiệm; tăng cường kỷ luật, kỷ cương, liêm chính trong nội bộ ngành. Bảo đảm hoạt động thông suốt, hiệu năng, hiệu lực, hiệu quả mô hình Tòa án nhân dân 3 cấp sau sắp xếp, tinh gọn; thực hiện đầy đủ, đúng thẩm quyền chức năng, nhiệm vụ của Tòa án từng cấp, nhất là tiếp tục tăng cường toàn diện cho 355 Tòa án khu vực, bảo đảm đủ năng lực thực hiện tốt chức năng xét xử sơ thẩm các vụ án, vụ việc theo quy định của pháp luật, góp phần giải quyết hiệu quả những vấn đề của người dân ngay từ cơ sở, giảm tải cho cấp trên, tăng cường củng cố niềm tin của Nhân dân đối với ngành Tòa án.
Phải đặc biệt quan tâm xây dựng đội ngũ cán bộ, nhất là đội ngũ thẩm phán có bản lĩnh chính trị vững vàng, đạo đức trong sáng, liêm chính, có chuyên môn sâu, có dũng khí bảo vệ cái đúng, kiên quyết đấu tranh với cái sai. Mỗi cán bộ Tòa án, đặc biệt là đội ngũ cán bộ thẩm phán cần nhận thức rõ vai trò, trọng trách của mình là những người được tin tưởng giao trọng trách “cầm cân, nảy mực” trong bảo vệ công lý, công bằng; được “nhân danh Nước Cộng hòa Xã hội chủ nghĩa Việt Nam” để xét xử, tuyên án.
Mỗi phán quyết không chỉ thể hiện năng lực áp dụng pháp luật mà còn thể hiện bản lĩnh chính trị, đạo đức nghề nghiệp và trách nhiệm xã hội sâu sắc. Vì thế, yêu cầu đặt ra đối với thẩm phán và cán bộ Tòa án phải thật sự công minh, liêm chính, bản lĩnh, tinh thông pháp luật, am hiểu thực tiễn và có trái tim nhân ái. Mỗi cán bộ ngành Tòa án phải không ngừng học tập, tu dưỡng đạo đức và năng lực nghiệp vụ, như lời Bác Hồ dạy cán bộ Tòa án “Phụng công thủ pháp, chí công vô tư”, phải “gần dân, hiểu dân, giúp dân, học dân”, đáp ứng được yêu cầu, đòi hỏi ngày càng cao của công việc trong giai đoạn mới.
Đảng, Nhà nước sẽ tiếp tục bố trí nguồn lực để tăng cường cơ sở vật chất, trang bị phương tiện, trụ sở làm việc cho Toà án các cấp, để xứng đáng với vị trí là trung tâm của hệ thống các cơ quan tư pháp, là biểu tượng của công lý; phấn đấu trong nhiệm kỳ 2026 -2031 hoàn thành việc đầu tư xây dựng các Trụ sở Tòa án nhân dân cấp tỉnh và Tòa án nhân dân khu vực đảm bảo khang trang, hiện đại đáp ứng yêu cầu thực hiện nhiệm vụ trong tình hình mới.
Thưa các đồng chí!
Với truyền thống 80 năm vẻ vang; với niềm tin, ý chí và khát vọng đổi mới; Tôi tin tưởng chắc chắn rằng ngành Tòa án nhân dân sẽ tiếp tục có bước phát triển vượt bậc trong thời gian tới, thực sự trở thành biểu tượng của công lý, công bằng, của niềm tin và lẽ phải trong xã hội ta, góp phần quan trọng xây dựng Nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa Việt Nam của Nhân dân, do Nhân dân, vì Nhân dân; cùng toàn Đảng, toàn dân, toàn quân thực hiện thắng lợi mục tiêu dân giàu, nước mạnh, dân chủ, công bằng, văn minh.
Một lần nữa, thay mặt lãnh đạo Đảng và Nhà nước, Tôi chúc toàn thể các đồng chí và gia đình luôn mạnh khỏe, hạnh phúc và thành công.
Xin trân trọng cảm ơn!