Tòa án Quân sự khu vực 2, Quân khu 5 – Chào mừng 80 năm Ngày truyền thống Tòa án nhân dân
Sau lễ Tuyên ngôn Độc lập ngày 2/9/1945, Tòa án được xác định là một thiết chế tư pháp quan trọng trong bộ máy Nhà nước, là công cụ đắc lực của chính quyền chuyên chính vô sản, thực hiện chức năng xét xử, góp phần bảo vệ chế độ, bảo vệ công lý, quyền và lợi ích hợp pháp của nhân dân.
Ngày 13/9/1945, Chủ tịch Hồ Chí Minh thay mặt Chính phủ lâm thời nước Việt Nam Dân chủ Cộng hòa đã ban hành Sắc lệnh số 33/SL thiết lập các Tòa án quân sự. Từ đó, ngày 13/9 được Nhà nước xác định là Ngày truyền thống Tòa án nhân dân.
Sau khi đất nước thống nhất ngày 30/4/1975, để kiện toàn hệ thống Tòa án quân sự trong Quân đội, ngày 12/11/1975, Bộ Tổng Tham mưu có Quyết định số 162/QĐ-BTTM ban hành tổ chức, biên chế Tòa án quân sự cho các Quân khu phía Nam. Tháng 7/1976, Tòa án quân sự Quân khu 5 gồm 6 đồng chí đi vào hoạt động.
Xuất phát từ các quy định của pháp luật về xét xử hai cấp và tình hình thực tế của Quân đội, ngày 25/6/1986, Bộ Quốc phòng quyết định thành lập các Tòa án Quân sự khu vực trực thuộc Tòa án Quân sự Quân khu. Trong đó, Tòa án Quân sự khu vực 2 - Quân khu 5 đặt trụ sở tại số 30 Nguyễn Thiệt Thuật, phường Nha Trang, tỉnh Khánh Hòa, địa bàn hoạt động gồm các tỉnh Nam Trung Bộ và Tây Nguyên.
Trải qua gần 40 năm hình thành và phát triển, Tòa án Quân sự khu vực 2 - Quân khu 5 luôn được sự quan tâm lãnh đạo của Thường vụ Đảng ủy, Bộ Tư lệnh Quân khu, Thủ trưởng Cục Chính trị và sự hướng dẫn, chỉ đạo về nghiệp vụ của Tòa án Quân sự Trung ương. Các thế hệ cán bộ, nhân viên Tòa án Quân sự khu vực 2 - Quân khu 5 đã tích cực tu dưỡng, học tập, rèn luyện, vượt qua khó khăn, thử thách, phát huy bản chất và truyền thống vẻ vang của Quân đội nhân dân Việt Nam anh hùng, khắc sâu lời Bác Hồ dạy: “Phụng công thủ pháp, chí công vô tư”, đoàn kết thống nhất, chủ động đấu tranh phòng, chống tội phạm, quyết tâm hoàn thành xuất sắc mọi nhiệm vụ được giao.
Từ khi thành lập đến nay, Tòa án Quân sự khu vực 2 đã xét xử hàng nghìn vụ án hình sự (tập trung vào các tội xâm phạm nghĩa vụ, trách nhiệm của quân nhân; xâm phạm trật tự, an toàn giao thông; xâm phạm sở hữu; xâm phạm tính mạng, sức khỏe, nhân phẩm, danh dự con người…).
Đơn vị luôn chủ động đấu tranh phòng, chống tội phạm, xét xử đúng người, đúng tội, đúng pháp luật, không bỏ lọt tội phạm, không làm oan người vô tội, thể hiện tính nghiêm minh và nhân đạo của pháp luật xã hội chủ nghĩa, phục vụ tốt yêu cầu nhiệm vụ chính trị và quân sự quốc phòng của lực lượng vũ trang Quân khu.
Đây là kết quả của một quá trình nỗ lực mà các thế hệ cán bộ, nhân viên Tòa án Quân sự khu vực 2 đã góp phần xây đắp nên truyền thống vẻ vang của cơ quan xét xử trong Quân đội.
Trong quá trình xét xử, đội ngũ cán bộ, nhân viên của Tòa án Quân sự khu vực 2 luôn tích cực nghiên cứu, giải quyết án, nắm chắc quy định pháp luật, các văn bản hướng dẫn áp dụng, chấp hành nghiêm kỷ luật công tác, đề cao vai trò, trách nhiệm của đội ngũ Thẩm phán; chú trọng bồi dưỡng nâng cao trình độ nghiệp vụ, kỹ năng xét xử, điều hành phiên tòa cho Thẩm phán. Đơn vị cũng tăng cường phối hợp với các cơ quan tiến hành tố tụng cùng cấp, thường xuyên tổ chức các phiên tòa rút kinh nghiệm, chỉ rõ ưu, khuyết điểm sau mỗi phiên tòa để qua đó nâng cao chất lượng xét xử.
Thông qua hoạt động xét xử, đơn vị đã kiến nghị cấp ủy, chỉ huy các cơ quan, đơn vị, địa phương có biện pháp khắc phục nguyên nhân, điều kiện phạm tội, kịp thời đấu tranh phòng ngừa tội phạm có hiệu quả.
Cùng với công tác xét xử, công tác thi hành án hình sự, tuyên truyền giáo dục pháp luật, nghiên cứu khoa học pháp lý cũng được Tòa án Quân sự khu vực 2 - Quân khu 5 thực hiện nề nếp, chất lượng, hiệu quả. Đơn vị đã phối hợp với các cơ quan, đơn vị tổ chức hàng nghìn giờ tuyên truyền pháp luật cho hàng vạn lượt cán bộ, chiến sĩ và nhân dân trên địa bàn, góp phần giữ nghiêm kỷ luật Quân đội, đấu tranh phòng chống tội phạm.
Công tác nghiên cứu khoa học pháp lý cũng được chú trọng, với hàng trăm bài nghiên cứu, trao đổi đăng trên các tạp chí pháp luật, trong đó nhiều bài chất lượng được đăng trên Tạp chí Tòa án nhân dân, Kiểm sát…, 100% bản án có hiệu lực pháp luật đều được thi hành kịp thời, đúng luật định; trên 70% vụ án được tổ chức xét xử lưu động và ra thông báo xét xử gửi các cơ quan, đơn vị để phục vụ công tác tuyên truyền pháp luật cho bộ đội và nhân dân.
Bên cạnh việc hoàn thành tốt nhiệm vụ chính trị trung tâm, đơn vị còn tích cực tham gia các giải hội thao do Cục Chính trị Quân khu, Tòa án Quân sự Trung ương tổ chức nhân dịp kỷ niệm các ngày lễ lớn của đất nước. Qua đó, cán bộ, nhân viên của đơn vị nhiều lần đạt thành tích cao, góp phần vào kết quả chung của Cục Chính trị và hệ thống Tòa án Quân sự 2 cấp Quân khu 5.
Hàng năm, nhân dịp Ngày Thương binh Liệt sĩ, khai giảng năm học mới, Tết Nguyên đán, đơn vị đều phát huy truyền thống đoàn kết, tương thân tương ái, thực hiện tốt công tác chính sách “Đền ơn đáp nghĩa”.
Tòa án Quân sự khu vực 2 Quân khu 5 đã phối hợp với cấp ủy, chính quyền địa phương nơi đóng quân và đơn vị kết nghĩa tổ chức thăm, tặng quà cho các gia đình chính sách, học sinh khó khăn, hộ nghèo tại phường Nha Trang và xã Khánh Vĩnh (tỉnh Khánh Hòa). Hoạt động này góp phần tăng cường mối quan hệ đoàn kết quân – dân, thể hiện đạo lý “uống nước nhớ nguồn”, “tương thân, tương ái” của dân tộc.
Trong phong trào thi đua, Tòa án Quân sự khu vực 2 đã triển khai hiệu quả các hoạt động với chủ đề “Phụng công, thủ pháp, chí công, vô tư”, gắn với phương châm “Gần dân, hiểu dân, giúp dân, học dân” và Cuộc vận động “Phát huy truyền thống, cống hiến tài năng, xứng danh Bộ đội Cụ Hồ”.
Đơn vị nhiều năm liên tục dẫn đầu phong trào thi đua quyết thắng của các Tòa án Quân sự; được Chánh án Tòa án nhân dân tối cao tặng Bằng khen, Giấy khen; Quân khu và Cục Chính trị tặng danh hiệu Đơn vị quyết thắng, Đơn vị vững mạnh toàn diện, Đơn vị vững mạnh mẫu mực tiêu biểu, Đơn vị tiên tiến; nhiều cá nhân được khen thưởng, đạt danh hiệu Chiến sĩ thi đua.
Tự hào với truyền thống 80 năm xây dựng, trưởng thành của Tòa án Quân sự Việt Nam (13/9/1945 – 13/9/2025), cán bộ, nhân viên Tòa án Quân sự khu vực 2 - Quân khu 5 nguyện tuyệt đối trung thành với sự nghiệp cách mạng, “cần, kiệm, liêm, chính, chí công, vô tư”, đoàn kết, gương mẫu, khắc phục mọi khó khăn; chủ động đấu tranh phòng, chống tội phạm, bảo đảm xét xử đúng người, đúng tội, đúng pháp luật; bảo vệ pháp chế xã hội chủ nghĩa, phục vụ tốt nhiệm vụ chính trị của lực lượng vũ trang Quân khu 5.
Cùng với các Tòa án quân sự trong cả nước, đơn vị tiếp tục đổi mới, cải cách tư pháp theo hướng xây dựng Tòa án liêm chính, xứng đáng với vị thế “là cơ quan xét xử, thực hiện quyền tư pháp của nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam được tổ chức trong Quân đội”.