TAND khu vực 1 - TP.HCM: Nhận đơn, giám sát qua mạng để công lý gần hơn với người dân

Nộp đơn, theo dõi vụ kiện online

TAND Khu vực 1 – TP.HCM là đơn vị đầu tiên trên cả nước áp dụng Hệ thống Toà án điện tử, được đánh giá là bước đột phá trong cải cách tư pháp và chuyển đổi số ngành Tòa án. Tất cả hồ sơ, tài liệu được số hóa và lưu trữ, toàn bộ quá trình tố tụng được cập nhật trực tuyến. Hệ thống tiếp nhận đơn và giám sát qua mạng giúp người dân dễ dàng tiếp cận và giám sát hoạt động của Tòa án.

Bà Hứa Thị Kim Chi, Tổng Giám đốc Công ty TNHH mua bán Galaxy hào hứng chia sẻ: “Chỉ trong 3 tháng, công ty đã nộp hơn 4.000 hồ sơ khởi kiện và TAND khu vực 1 – TP.HCM đã có thông báo thụ lý vụ án - đây là con số ước mơ, trước đây tôi chưa bao giờ nghĩ có thể nộp đơn khởi kiện tại Tòa án nhanh chóng đến vậy. Từ thuận tiện này, giúp cho các khách hàng của doanh nghiệp hiểu được đòi nợ thông qua Tòa án là an toàn và hiệu quả nhất. Đây là lợi ích chung của xã hội, không chỉ riêng doanh nghiệp”.

“Trước đây, chỉ vài chục hồ sơ cũng khiến chúng tôi loay hoay. Nay, trong một ngày, có thể nộp hàng trăm hồ sơ, được phản hồi ngay. Với khối lượng hồ sơ xử lý nợ tồn đọng lớn, hệ thống trực tuyến không chỉ giúp doanh nghiệp tiết kiệm chi phí, mà còn góp phần quan trọng vào việc thu hồi nợ xấu cho toàn ngành ngân hàng, đây là sự thay đổi tích cực mà doanh nghiệp rất mong đợi”, bà Chi cho biết thêm.

Cùng cảm nhận như bà Hứa Thị Kim Chi, Luật sư Lưu Trường Hận, Giám đốc xử lý nợ Ngân hàng Quốc tế (VIB), kể lại trải nghiệm: “Nộp 100 hồ sơ theo cách truyền thống phải mất cả tháng mới xong, nhiều khi chờ cả tuần chỉ để nhận được thông báo tạm ứng án phí. Nay, chỉ 3 ngày là tôi đã nhận được phản hồi qua email, Zalo từ TAND khu vực 1 – TP.HCM. Tòa án kiểm tra trước bản scan, nếu hợp lệ thì mang bản giấy đến nộp. Tôi tin là khi phần mềm đi vào ổn định, hồ sơ có thể xử lý ngay trong một ngày. Tất cả nhanh hơn, gọn hơn, tiết kiệm rất nhiều công sức”.

“Không chỉ tiết kiệm thời gian, hệ thống còn giúp minh bạch hóa thông tin. Trước đây, muốn biết vụ án đang giai đoạn nào, phải chạy lên Tòa, hỏi hết phòng này đến phòng khác. Nay, chỉ cần đăng nhập vào hệ thống, tôi biết ngay hồ sơ đang đến đâu, Thẩm phán nào thụ lý, cần bổ sung gì”, ông Hận nói thêm.

Giảm tải cho Tòa án, thuận lợi cho nhân dân và doanh nghiệp

Với đặc thù địa bàn xét xử của TAND khu vực 1 là trung tâm kinh tế, tài chính của TP.HCM, tập trung nhiều ngân hàng và tổ chức tài chính. Số lượng các vụ án phải thụ lý, giải quyết tăng theo từng năm. Cụ thể, năm 2022 đơn vị thụ lý hơn 2.700 vụ, việc; năm 2023 trên 3.000 vụ, việc; năm 2024 đã vượt 5.000 vụ, việc; 7 tháng đầu năm 2025 là hơn 8.000 vụ, việc. Trong đó, loại án liên quan đến dân sự, tín dụng chiếm tỷ lệ hơn 55,8%.

Chánh án TAND khu vực 1 – TP.HCM, Nguyễn Quang Huynh thừa nhận: “Áp lực hồ sơ khổng lồ khiến Thẩm phán, Thư ký nhiều khi phải làm việc tới 9–10 giờ đêm, cả ngày cuối tuần. Nếu không ứng dụng công nghệ, cán bộ sẽ kiệt sức. Chúng tôi buộc phải tìm giải pháp công nghệ để vừa quản lý, vừa phục vụ nhân dân tốt hơn”.

Hệ thống tiếp nhận đơn và giám sát qua mạng được triển khai để giải quyết bài toán đó. Cách nộp đơn online được thiết kế khoa học, dễ áp dụng: đầu tiên người dân có thể ở nhà hay bất kỳ nơi nào, dùng máy tính cá nhân xác thực sinh trắc học bằng căn cước công dân như mở một tài khoản ngân hàng mọi lúc mọi nơi. cần nộp đơn đăng nhập hệ thống bằng tài khoản định danh do Tòa án cung cấp. Người dân điền thông tin cá nhân, nộp bản scan hồ sơ qua mạng, bao gồm đơn khởi kiện và các tài liệu chứng cứ kèm theo. Hệ thống tự động kiểm tra hồ sơ, nếu thiếu sẽ phản hồi để người nộp bổ sung. Đặt lịch hẹn trực tuyến để nộp bản giấy, tránh tình trạng chen lấn, chờ đợi. Nhận thông báo qua email/Zalo về thông báo tạm ứng án phí, lịch xử, tài liệu cần bổ sung. Người khởi kiện có thể theo dõi tiến độ toàn bộ quá trình giải quyết vụ án trực tuyến qua mã hồ sơ, không cần đến Tòa.

Hệ thống tiếp nhận đơn và giám sát qua mạng đã mở ra một trang mới cho ngành Tòa án – từ chỗ thủ công, giấy tờ, sang môi trường số minh bạch và hiệu quả. Người dân không còn “mù mịt” khi theo đuổi vụ án; doanh nghiệp tiết kiệm thời gian, chi phí; Tòa án giảm áp lực hồ sơ. Một bước tiến nhỏ về công nghệ nhưng là bước tiến lớn trong phục vụ nhân dân.

Theo ông Huynh, việc kiểm tra hồ sơ scan trước giúp tránh tình trạng đương sự phải đi lại nhiều lần. Khi hồ sơ đầy đủ, chỉ cần một lần đến Tòa là hoàn tất thủ tục ban đầu.

“Đây không phải là cổng nộp đơn trực tuyến đơn thuần, mà là một giải pháp hỗ trợ toàn diện, giúp đương sự chuẩn bị hồ sơ đúng và đủ”, ông Huynh nhấn mạnh.

Ông Huynh phân tích thêm: “Với các ngân hàng, lợi ích càng thêm rõ rệt. Nếu nộp 100 đơn trực tiếp, riêng việc cấp biên nhận đã ảnh hưởng lớn đến hàng chục đương sự khác. Nay, Tòa án có thể xử lý hồ sơ trước, chỉ cần xác nhận khi ngân hàng mang bản giấy đến. Tiết kiệm thời gian, tiền bạc và nguồn lực vô cùng lớn cho xã hội”.

Minh bạch để tạo niềm tin của xã hội

Hệ thống tiếp nhận đơn và giám sát qua mạng không chỉ giúp tiết kiệm thời gian và công sức, hệ thống còn tạo ra bước tiến lớn về minh bạch. Tất cả diễn biến tố tụng – từ tiếp nhận đơn, phân công Thẩm phán, đến xét xử – đều được cập nhật và hiển thị công khai.

Chánh án Nguyễn Quang Huynh phân tích: “Khi người dân có thể giám sát tiến độ giải quyết vụ án, cán bộ Tòa án buộc phải có trách nhiệm hơn. Nếu có chậm trễ, người dân sẽ phản ánh ngay. Minh bạch thì mới tạo dựng được niềm tin vào hệ thống tư pháp”.

Đặc biệt, TAND khu vực 1 – TP.HCM được giao thẩm quyền giải quyết loại án phá sản và sở hữu trí tuệ tại các tỉnh, thành khu vực phía Nam thì tính công khai, minh bạch càng có ý nghĩa lớn, giúp tạo niềm tin cho nhà đầu tư và cộng đồng doanh nghiệp.

Nói về tính bảo mật của Hệ thống tiếp nhận đơn và giám sát qua mạng, ông Nguyễn Cao Trí, thành viên Ban chuyển đổi số của TAND khu vực 1 – TP.HCM, người trực tiếp tham gia xây dựng hệ thống, chia sẻ: “Chúng tôi mất gần hai năm để thiết kế, thử nghiệm và hoàn thiện hệ thống này. Hệ thống không phụ thuộc vào nền tảng bên ngoài mà hoàn toàn do Tòa án quản lý, để đảm bảo an toàn. 100% hồ sơ vụ án đã được số hóa, Thẩm phán tra cứu nhanh hơn, đương sự theo dõi minh bạch hơn”.

Theo ông Trí, trước đây việc tìm kiếm hồ sơ giấy mất cả ngày, nay chỉ cần vài cú nhấp chuột. “Có thể rút ngắn hơn một nửa thời gian nghiên cứu vụ án, góp phần giảm áp lực cho Thẩm phán, đồng thời giúp người dân tiếp cận công lý nhanh hơn”, ông Trí nói thêm.

“Đây là giải pháp mang ý nghĩa chính trị, xã hội rất lớn. Chúng tôi làm không chỉ để giảm tải công việc, mà quan trọng hơn là phục vụ nhân dân tốt hơn, xây dựng niềm tin vào Tòa án – nền tảng của công lý”, Chánh án Nguyễn Quang Huynh khẳng định.

TAND khu vực 1 – TP.HCM đã xây dựng và triển khai Toà án điện tử với 4 hệ thống phần mềm: Hệ thống quản lý thông tin nội bộ Tòa án – phương thức quản trị nội bộ, khép kín toàn bộ các khâu từ nhận đơn đến thụ lý, giải quyết; Hệ thống tiếp nhận đơn và giám sát qua mạng – Nâng cao chức năng tương tác với người dân; Phần mềm hỗ trợ tranh tụng tại phiên tòa - nâng cao tính tranh tụng tại phiên tòa và Hệ thống quản lý kho lưu trữ số. Đồng thời, xây dựng và đưa vào áp dụng nhiều tiện ích khác như: AI tóm tắt nội dung vụ việc; phần mềm tra cứu văn bản do Tòa án phát hành…

Quang Trung