Thứ trưởng Bộ Ngoại giao Lê Anh Tuấn:Chuyển đổi số để hướng đến “Ngoại giao hiện đại”

Chuyển đổi số đã không còn là một khái niệm mới, xu thế mới, mà đã trở thành một thực tế, đòi hỏi tất yếu trong hầu hết các lĩnh vực của đời sống, trong đó có lĩnh vực đối ngoại.

Trả lời báo chí xung quanh vấn đề chuyển đổi số của ngành ngoại giao, Thứ trưởng Bộ Ngoại giao Lê Anh Tuấn cho biết: Là cơ quan của Chính phủ thực hiện chức năng quản lý nhà nước về đối ngoại, Bộ Ngoại giao đã sớm xác định chuyển đổi số là nhiệm vụ trọng tâm để hiện đại hóa tổ chức, đổi mới phương thức vận hành, phục vụ tốt hơn các nhiệm vụ đối ngoại trong thời kỳ hội nhập quốc tế sâu rộng, toàn diện.

Dưới sự lãnh đạo, chỉ đạo sát sao của tập thể Ban Lãnh đạo, trực tiếp là Phó Thủ tướng, Bộ trưởng Bùi Thanh Sơn, Bộ Ngoại giao đã tập trung xây dựng các kế hoạch, giải pháp để triển khai các nhiệm vụ cấp bách về công nghệ thông tin, chuyển đổi số. Mục tiêu cao nhất và cuối cùng là để nâng cao hiệu quả trong việc thực hiện chức năng, nhiệm vụ của Bộ Ngoại giao, hướng tới việc phục vụ người dân, doanh nghiệp tốt hơn.

Bộ Ngoại giao đã chính thức đưa vào sử dụng triển khai ba nền tảng chuyển đổi số quan trọng nhất phục vụ chỉ đạo điều hành, liên thông chia sẻ dữ liệu và phục vụ cải cách hành chính đó là: Cổng thông tin điện tử của Bộ Ngoại giao - cung cấp thông tin về đường lối, chính sách đối ngoại của Đảng, Nhà nước, hoạt động của Lãnh đạo Bộ, là kênh thông tin chính thống giúp tăng cường giao tiếp hai chiều giữa Bộ với người dân, tổ chức trong và ngoài nước cũng như kết nối cung cấp các dịch vụ công trực tuyến; hệ thống quản lý văn bản và điều hành trực tuyến - trung tâm của quá trình số hóa hoạt động nội bộ của Bộ; nền tảng chia sẻ tích hợp dữ liệu Bộ Ngoại giao - đảm bảo kết nối thông suốt, liên thông dữ liệu đa chiều cho Bộ.

Việc triển khai đồng loạt 3 nền tảng số không chỉ đánh dấu bước tiến quan trọng trong hiện đại hóa hạ tầng công nghệ thông tin của Bộ Ngoại giao, mà còn thể hiện rõ cam kết thực hiện Nghị quyết số 57 của Bộ Chính trị và Nghị quyết số 03/NQ-CP của Chính phủ về đẩy mạnh chuyển đổi số quốc gia.

“

Bộ Ngoại giao là một trong những cơ quan đi đầu trong phát huy truyền thông mạng xã hội với công tác thông tin tuyên truyền đối ngoại.

Từ năm 2015, Bộ Ngoại giao đã tiến hành khởi tạo và sử dụng mạng xã hội trong thông tin tuyên truyền và đến nay, đang vận hành các tài khoản trên các nền tảng phổ biến nhất như Facebook (bằng tiếng Việt), Twitter (bằng tiếng Anh), góp phần lan tỏa thông tin tiếp cận được nhiều nhóm đối tượng hơn, ở nhiều địa bàn hơn.

Thứ trưởng Bộ Ngoại giao Lê Anh Tuấn

Nâng cao năng lực số là yêu cầu cấp thiết

Lấy cảm hứng từ phong trào "Bình dân học vụ" do Chủ tịch Hồ Chí Minh khởi xướng năm 1945 nhằm nâng cao dân trí, phong trào "Bình dân học vụ số" đang được triển khai hiện nay được đánh giá là phong trào có ý nghĩa chính trị đặc biệt quan trọng, thiết thực, thể hiện quyết tâm chính trị mạnh mẽ của Đảng và Chính phủ nhằm cụ thể hóa đường lối, chủ trương của Đảng tại Nghị quyết số 57-NQ/TW của Bộ Chính trị về đột phá phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số quốc gia.

Trong bối cảnh chuyển đổi số đang diễn ra sâu rộng, việc phổ cập kiến thức số, có hiểu biết và năng lực ứng dụng các công nghệ tiên tiến như làm việc trên không gian mạng, trí tuệ nhân tạo, khai thác dữ liệu số… nhằm phục vụ tốt hơn công tác đối ngoại, theo Thứ trưởng Lê Anh Tuấn, cán bộ ngoại giao phải tự nâng cao năng lực số không còn là lựa chọn, mà là yêu cầu cấp thiết, mang tính sống còn.

“Mỗi cán bộ ngoại giao phải là một "công chức số" thành thạo, một "sứ giả số" hiệu quả, góp phần đưa hình ảnh ngoại giao Việt Nam đến với thế giới sao cho năng động, chuyên nghiệp nhất”, Thứ trưởng Lê Anh Tuấn nhấn mạnh.

Ông cho rằng, mỗi cán bộ ngoại giao nên coi phong trào này như một cuộc “vận động lớn”, là cơ hội để đổi mới tư duy, nâng cao năng lực cá nhân, thay đổi nếp nghĩ, cách làm việc trong môi trường số hóa, từ đó tạo ra một nền ngoại giao hiện đại, thông minh, linh hoạt, sẵn sàng thích ứng với mọi tình huống trong kỷ nguyên số.

Tiếp tục chuyển đổi số để hướng đến “Ngoại giao hiện đại”

Ở thời điểm hiện tại, các công nghệ dựa trên nền tảng số và mạng Internet như kết nối vạn vật (IoT), điện toán đám mây, trí tuệ nhân tạo (AI) hay dữ liệu lớn (Big Data) và sự ra đời của các mạng xã hội phổ biến như Twitter, Facebook, Instagram, LinkedIn... cùng với xu thế chuyển đổi số, phát triển kinh tế số đã cung cấp thêm những công cụ mới cho các hoạt động ngoại giao được nhanh hơn, đến được nhiều nhóm đối tượng hơn và có thể giúp các cơ quan ngoại giao thực hiện quy trình tiếp nhận phản hồi - điều chỉnh chính sách một cách linh hoạt và thích ứng hơn.

Trong thời gian tới, Bộ Ngoại giao sẽ xây dựng quy chế phối hợp, chia sẻ thông tin, dữ liệu số trong toàn ngành, giữa Bộ và các bộ, ngành, địa phương; đề xuất cơ chế tài chính, đầu tư và vận hành hệ thống số có tính đặc thù của ngành ngoại giao.

Cùng với đó, xây dựng, hoàn thiện nền tảng hạ tầng kỹ thuật số tập trung, có tính kết nối, bảo mật cao, đáp ứng yêu cầu xử lý văn bản điện tử, ký số, lưu trữ và bảo vệ dữ liệu toàn ngành theo chuẩn bảo mật quốc gia; liên thông giữa các đơn vị trong nước và cơ quan đại diện ở nước ngoài phục vụ điều hành, nghiên cứu, thông tin - truyền thông đối ngoại và quản trị nội bộ. Ngoài ra, tăng cường trang bị thiết bị số hiện đại cho cán bộ làm việc tại các đơn vị trong nước và ở các cơ quan đại diện.

Thứ trưởng Lê Anh Tuấn cho biết: “Chúng tôi cũng kiến nghị xây dựng kho dữ liệu số hóa về thông tin đối ngoại, hồ sơ quốc tế, hồ sơ đàm phán, các cam kết, điều ước quốc tế mà Việt Nam tham gia… phục vụ phân tích chính sách và hoạch định chiến lược, khai thác hiệu quả nguồn dữ liệu đối ngoại trong và ngoài nước; nghiên cứu ứng dụng trí tuệ nhân tạo trong tổng hợp thông tin, nhận diện xu thế toàn cầu, cảnh báo sớm, phân tích tình hình, dự báo chiến lược và hỗ trợ ra quyết định”.

Ông nhấn mạnh, “Ngoại giao hiện đại” không đơn thuần là ứng dụng công nghệ số, công nghệ thông tin để thích ứng và phát huy những thành quả của cuộc cách mạng công nghiệp lần thứ tư, mà còn là quá trình đổi mới toàn diện, không chỉ ở Bộ Ngoại giao mà còn ở tất cả các cơ quan làm công tác đối ngoại trong hệ thống chính trị; trong đó, khâu “xây dựng đội ngũ cán bộ, đảng viên có bản lĩnh chính trị vững vàng, chuyên nghiệp, đổi mới sáng tạo” là nhân tố có ý nghĩa quyết định.

Bộ Ngoại giao sẽ phát triển đội ngũ chuyên gia công nghệ, gắn tiêu chí đánh giá cán bộ với năng lực ứng dụng công nghệ trong công tác chuyên môn… để xây dựng nền ngoại giao số hiện đại, góp phần nâng cao hiệu quả công tác đối ngoại, bảo vệ lợi ích quốc gia - dân tộc trong kỷ nguyên mới.

Nhật Minh