Huy động vốn phát triển nhà ở xã hội cần đa dạng hoá bằng nhiều cách thức

Đây là một trong những nội dung đáng chú ý được lãnh đạo các Bộ, ngành thảo luận tại Hội nghị sơ kết việc thực hiện chỉ tiêu phát triển nhà ở xã hội 7 tháng đầu năm 2025 và kế hoạch triển khai 5 tháng cuối năm 2025 diễn ra ngày 16/8.

Chính sách tín dụng cho nhà ở xã hội được các bộ, ngành rất quan tâm tháo gỡ

Phát biểu tại Hội nghị, Phó Tổng giám đốc Ngân hàng Chính sách xã hội Vương Văn Minh cho biết, thời gian qua, Ngân hàng Chính sách xã hội (NHCSXH) đã chủ động phối hợp với các bộ, ngành cũng như các địa phương triển khai gói tín dụng đối với nhà ở xã hội.

Tính đến 31/7, NHCSXH đã cho vay được 26.000 tỷ đồng với 58.363 người có công với cách mạng, công nhân các khu công nghiệp, người thu nhập thấp. Trong đó, đã cho 14.000 khách hàng vay mua nhà ở xã hội. Chương trình này đã góp phần ý nghĩa trong quá trình phát triển kinh tế xã hội của các địa phương.

Chính sách tín dụng cho nhà ở xã hội cũng được các bộ, ngành rất quan tâm tháo gỡ. Đến thời điểm này, các địa phương đã ủy thác trên 1.600 tỷ lên hệ thống cho vay nhà ở xã hội.

Về lãi suất cho vay nhà ở xã hội, mức lãi suất của NHCSXH ổn định và áp dụng trong thời gian dài, do đó, đến thời điểm này người vay đều đã tuân thủ và đảm bảo trả gốc, lãi rất đầy đủ.

NHCSXH sẽ phối hợp để triển khai giảm lãi suất phù hợp với thời điểm hiện nay và phù hợp với điều kiện phát triển kinh tế xã hội trong thời gian tới.

Về khó khăn và kiến nghị, theo Phó Tổng giám đốc Ngân hàng Chính sách xã hội Vương Văn Minh, trong quá trình triển khai có một nhóm đối tượng thu nhập thấp ở khu vực đô thị. Tuy nhiên, sau khi sáp nhập và thực hiện chính quyền 2 cấp, có thị trấn trước đây đô thị nhưng bây giờ thành xã. Do đó, quy định về khái niệm đô thị và xã đang có vướng mắc vì khi chuyển thành xã, sẽ có thêm đối tượng thụ hưởng đối với người có thu nhập thấp.

Huy động vốn cần được đa dạng hóa bằng nhiều cách thức

Cũng theo Phó Tổng giám đốc Ngân hàng Chính sách xã hội Vương Văn Minh, theo kế hoạch từ nay đến năm 2030, nhu cầu nguồn vốn (đặc biệt là 2 năm cuối) dự kiến hoàn thành trên 500.000 căn hộ. Vì thế, NHCSXH đã chủ động phối hợp với các địa phương để rà soát nhu cầu, dự kiến, đến năm 2030, tín dụng nhà ở xã hội tại NHCSXH khoảng 33.000 tỷ.

Do đó, NHCSXH đề nghị Bộ Tài chính đảm bảo cân đối chuyển nguồn vốn ngân sách đủ để thực hiện chương trình.

Về vấn đề nguồn vốn, Thứ trưởng Bộ Tài chính Đỗ Thành Trung cho biết, liên quan đến yêu cầu của Thủ tướng về việc bố trí nguồn để đảm bảo cho vay đối với việc phát triển nhà ở xã hội, ngay từ đầu nhiệm kỳ, Bộ Tài chính đã bố trí, làm việc với Bộ Xây dựng và NHCSXH để bố trí thường xuyên liên tục nguồn này. Đối với đầu tư công trung hạn, bố trí nguồn để NHCSXH thực hiện hai việc: Cấp vốn và cấp bù lãi suất và phí quản lý.

Cũng theo Thứ trưởng Bộ Tài chính, xuyên suốt thời kỳ thực hiện chính sách theo Nghị quyết 43 về chương trình đẩy mạnh phục hồi sau đại dịch, đã cấp hai lần, khoảng 26.000 tỷ, để đảm bảo hơn 28.000 tỷ cho NHCSXH. Đấy là phần của riêng ngân sách cấp ra.

Bên cạnh đó, NHCSXH được quyền huy động tương ứng với số vốn ngân sách cấp về cho NHCSXH và cả số vốn cấp bù lãi suất và phí quản lý. Cho nên đến bây giờ, cơ bản số vốn ngân sách nhà nước cấp cho NHCSXH giai đoạn 2021-2025 là đủ, không thiếu. Bên cạnh đó, còn hỗ trợ hay bố trí vốn để thực hiện phát triển nhà ở xã hội qua các chương trình khác như chương trình mục tiêu quốc gia về phát triển đồng bào dân tộc thiểu số, chương trình mục tiêu quốc gia về giảm nghèo. Bắt đầu thực hiện hỗ trợ một số ngân hàng thương mại được giao nhiệm vụ theo Nghị quyết 31.

Đối với nhu cầu của giai đoạn 2026-2030, Thứ trưởng Bộ Tài chính Đỗ Thành Trung đề nghị việc huy động vốn ngoài ngân sách nhà nước thì cần phải được đa dạng hóa bằng nhiều cách.

Thứ nhất, toàn bộ phần ngân sách nhà nước trước đây đã cấp cho NHCSXH để thực hiện các chương trình và các chính sách, đến hết thời hiệu thực hiện thì NHCSXH phải có trách nhiệm hoàn trả lại, thu hồi lại vốn trước đây ngân sách đã cấp để tính toán sử dụng nguồn vốn này cho các chương trình và nhiệm vụ sắp tới giai đoạn 2026-2030 được giao, trong đó có phần nhà ở xã hội.

Thứ hai là khả năng của NHCSXH huy động nguồn vốn cho vay thương mại, cho vay đối phát triển nhà ở xã hội.

Thứ ba là ủy thác từ ngân sách địa phương qua NHCSXH để thực hiện. Hiện nay cả Luật Đầu tư công, Luật Ngân sách nhà nước, Nghị quyết 31 đều đầy đủ, đã cho phép các địa phương ủy thác qua Ngân hàng Chính sách xã hội thực hiện.

Thứ tư là việc huy động vốn từ các ngân hàng thương mại để cho vay.

"Như Thủ tướng chỉ đạo, đến lúc này các ngân hàng thương mại nhà nước chỉ đạo rất quyết liệt. Theo đó đã kéo giảm phần lãi suất cho vay, lãi suất huy động, vừa ổn định kinh tế vĩ mô vừa đảm bảo được nguồn tài chính cho cả doanh nghiệp và cả người mua có nhu cầu vay.

Từ kết quả tốt ấy lại thành khó khăn ở chỗ lãi suất cho vay của các ngân hàng thương mại thấp hơn cả lãi suất lâu nay Chính phủ và Thủ tướng chính phủ hỗ trợ qua NHCSXH. Đây là kết quả rất nổi bật của cả nhiệm kỳ và thực hiện cải cách xã hội chúng ta đạt được.

Việc tiếp tục huy động vốn qua ngân hàng thương mại để tạo nguồn vốn cho cả phát triển dự án và người mua cũng là một kênh rất quan trọng. Cuối cùng, phần còn lại, Bộ Tài chính mới bố trí phần còn thiếu cho NHCSXH để thực hiện các nhiệm vụ", Thứ trưởng Bộ Tài chính Đỗ Thành Trung cho hay.

Trên cơ sở đó, NHCSXH tính toán đầy đủ phối hợp với Bộ xây dựng, các địa phương tính toán nhu cầu và mục tiêu Thủ tướng Chính phủ đề ra hơn 1 triệu căn nhà xã hội giai đoạn từ nay đến 2030 để tính toán nhu cầu. Bộ Tài chính sẽ báo cáo Thủ tướng Chính phủ để cân đối.

Gia Khánh