Thị trường quản lý gia sản tại Việt Nam - "miếng bánh" chia bốn
Thị trường quản lý gia sản (Wealth management) tại Việt Nam được đánh giá tiềm năng, nhưng hiện chỉ có 4 nhóm chính hoạt động trong lĩnh vực này.
Theo McKinsey, tổng giá trị tài sản tài chính cá nhân (PFA) tại Việt Nam có thể đạt khoảng 600 tỷ USD vào năm 2027, tăng từ mức 360 tỷ USD năm 2022, tương đương tốc độ phát triển trung bình 11% mỗi năm. Trong đó, tài sản do các tổ chức quản lý dự kiến tăng thêm 65-75 tỷ USD, mở ra một thị trường khổng lồ cho các nhà cung cấp dịch vụ quản lý tài sản cao cấp.
Dù đã xuất hiện được một khoảng thời gian khá dài, nhưng thị trường quản lý gia sản tại Việt Nam mới có bốn nhóm chính hoạt động trong lĩnh vực này.
Dẫn đầu là nhóm các ngân hàng thương mại, trong đó khối nội đang lấn át khối ngoại. Các ngân hàng tận dụng hệ thống khách hàng sẵn có, phân loại theo giá trị tiền gửi và khoản vay để cung cấp những sản phẩm, dịch vụ phù hợp cho từng phân khúc, hướng tới tăng doanh thu từ phí dịch vụ cá nhân. Đây là xu hướng nổi bật khi mảng khách hàng doanh nghiệp của ngân hàng bắt đầu bão hòa.
Nhóm thứ hai là các công ty bảo hiểm nhân thọ với một sản phẩm then chốt trong hoạch định tài chính cá nhân: bảo hiểm nhân thọ và bảo hiểm sức khỏe. Việt Nam hiện mới chỉ có khoảng 12% dân số sở hữu bảo hiểm, thấp hơn nhiều so với Malaysia hay Singapore (80%), thậm chí thấp hơn cả Indonesia và Philippines (trên 30%). Dư địa tăng trưởng còn rất lớn.
Điểm chung của hai nhóm dẫn đầu là tệp khách hàng rộng và dư địa tăng trưởng mạnh. Họ dễ dàng tiếp cận thị trường hơn so với các đơn vị thuần về đầu tư, bởi sản phẩm ngân hàng và bảo hiểm gần gũi, dễ tiếp nhận với đa số người Việt. Chỉ cần so sánh số lượng tài khoản chứng khoán với số người sở hữu bảo hiểm nhân thọ và sức khỏe, có thể thấy rõ sự chênh lệch về độ phủ.
Theo sau là hai nhóm bản chất dừng ở quản lý tài sản hoặc quản lý đầu tư, chưa phải quản lý gia sản toàn diện. Đó là các công ty quản lý quỹ, tập trung vào Asset Management (quản lý tài sản) với các sản phẩm như quỹ mở, quỹ đầu tư trái phiếu, cổ phiếu… Họ không cung cấp nền tảng dịch vụ toàn diện từ thuế, bảo hiểm, tín dụng, di trú, giáo dục…
Và cuối cùng là các công ty chứng khoán với thế mạnh nằm ở mảng quản lý đầu tư. Gần đây, ngoài cổ phiếu, họ phát triển thêm sản phẩm thu nhập cố định (fixed income) như trái phiếu, tạo thành hai trụ chính trong danh mục tài chính cá nhân.
Theo các chuyên gia, cơ hội lớn đang mở ra từ làn sóng di cư của giới siêu giàu. Dù con số cụ thể còn gây tranh cãi nhưng xu hướng thì rõ ràng: người giàu đang tìm điểm đến mới, ổn định và thân thiện hơn về môi trường sống, đầu tư và thuế. Đây là cuộc chơi của tốc độ và tiêu chuẩn để các doanh nghiệm quản lý gia sản nắm bắt thời cơ và “cất cánh”.