Hoàn thiện thể chế, pháp luật: Quyết tâm tháo gỡ vướng mắc, kiến tạo động lực phát triển

Thông báo kết luận nêu rõ: ngày 5/8/2025, tại Hà Nội, Tổng Bí thư Tô Lâm, Trưởng Ban Chỉ đạo Trung ương về hoàn thiện thể chế, pháp luật (Ban chỉđạo) đã chủ trì phiên họp chuyên đề của Ban Chỉ đạo nhằm xem xét, cho ý kiến về hàng loạt nội dung quan trọng liên quan đến rà soát, tháo gỡ khó khăn trong quy định pháp luật, định hướng sửa đổi luật và xây dựng các đề án lớn phục vụ phát triển đất nước.

Phiên họp chuyên đề tập trung thảo luận các báo cáo: rà soát, đề xuất giải pháp tháo gỡ vướng mắc do quy định pháp luật trong lĩnh vực tài chính, đầu tư, khoa học – công nghệ – đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số; định hướng khung pháp lý huy động, khơi thông nguồn lực tài chính cho phát triển kinh tế; một số định hướng sửa đổi, bổ sung Luật Đất đai; định hướng phòng ngừa, giải quyết tranh chấp đầu tư quốc tế; cùng đề cương Đề án “Hoàn thiện cấu trúc hệ thống pháp luật Việt Nam đáp ứng yêu cầu phát triển đất nước trong kỷ nguyên mới”. Ngoài ra, Ban Chỉ đạo cũng xem xét các báo cáo liên quan đến phân cấp, phân quyền và kết quả 3 tháng thực hiện Nghị quyết số 66-NQ/TW của Bộ Chính trị.

Theo báo cáo, các cơ quan đã huy động sự tham gia rộng rãi của các bộ, ngành, địa phương, cộng đồng doanh nghiệp, chuyên gia và nhà khoa học, ghi nhận 2.092 kiến nghị, phản ánh về khó khăn, vướng mắc từ 789 văn bản quy phạm pháp luật. Trong đó, 834 kiến nghị (gần 40%) được xác định là có cơ sở.

Ban Chỉ đạo thống nhất quan điểm tiếp tục rà soát, không bỏ sót các vướng mắc, tập trung vào những vấn đề cản trở phát triển, phấn đấu “trong năm 2025 cơ bản tháo gỡ các điểm nghẽn” do quy định pháp luật. Các bộ, ngành phải công khai trả lời 1.237 kiến nghị được xác định là không phải khó khăn do pháp luật gây ra, hoàn thành trong tháng 8/2025. Đồng thời, cần tăng cường hướng dẫn áp dụng pháp luật và tuyên truyền để bảo đảm thống nhất thực thi.

Đảng ủy Quốc hội, Đảng ủy Chính phủ được yêu cầu bổ sung một số dự án luật vào Chương trình lập pháp năm 2025, giải quyết ngay các vướng mắc liên quan đến luật. Các bộ, ngành phải tiếp tục hoàn thiện kết quả rà soát, đặc biệt xử lý 21 nội dung còn bất đồng giữa Bộ Tư pháp và các đơn vị khác.

Ban Chỉ đạo giao Bộ Nông nghiệp và Môi trường chủ trì rà soát, đề xuất giải pháp trong lĩnh vực đất đai; Bộ Nội vụ chủ trì rà soát về phân cấp, phân quyền, cả hai hoàn thành trong tháng 9/2025. Đồng thời, yêu cầu các cơ quan nâng cao chất lượng soạn thảo, thẩm định, thẩm tra và thông qua văn bản pháp luật, gắn với trách nhiệm của người đứng đầu.

Đối với báo cáo về định hướng khung pháp lý huy động, khơi thông nguồn lực tài chính, Ban Chỉ đạo cơ bản đồng tình với mục tiêu, quan điểm, định hướng được nêu. Bộ Tài chính được giao tiếp tục nghiên cứu, đề xuất giải pháp cụ thể, khẩn trương sửa đổi, bổ sung hoặc ban hành mới các văn bản pháp luật để tạo khung pháp lý đồng bộ, khả thi, phù hợp với thực tiễn và quy luật thị trường.

Mục tiêu là huy động, phân bổ và sử dụng hiệu quả mọi nguồn lực hợp pháp, hướng tới tăng trưởng kinh tế hai con số giai đoạn 2026 – 2030. Đáng chú ý, cần quản lý chặt chẽ và phát triển lành mạnh các giao dịch liên quan đến tài sản số, tài sản mã hóa trong khuôn khổ pháp luật. Nhiệm vụ này phải hoàn thành trong năm 2025.

Ban Chỉ đạo nhận định còn nhiều ý kiến khác nhau về một số định hướng sửa đổi, bổ sung Luật Đất đai 2024. Bộ Nông nghiệp và Môi trường được giao phối hợp với các cơ quan liên quan tiếp tục hoàn thiện báo cáo, trình Bộ Chính trị (nếu cần) trong tháng 9/2025.

Yêu cầu đặt ra là phải đánh giá, nhận diện đầy đủ khó khăn, vướng mắc để đưa ra giải pháp tổng thể, căn cơ và đồng bộ. Các định hướng lớn, chính sách quan trọng phải được luận giải sâu sắc, khả thi, đồng thời xem xét mối liên hệ với các luật khác như thuế, nhà ở, đầu tư, kinh doanh bất động sản, quy hoạch, bảo vệ môi trường, địa chất và khoáng sản.

Về báo cáo định hướng phòng ngừa, giải quyết tranh chấp đầu tư quốc tế, Ban Chỉ đạo thống nhất rằng trong bối cảnh hội nhập sâu rộng, nguy cơ khiếu nại, tranh chấp sẽ gia tăng với tính chất phức tạp hơn.

Các bộ, ngành, địa phương phải thực hiện nghiêm Chỉ thị số 33-CT/TW của Ban Bí thư và Nghị quyết số 01/NQ-CP của Chính phủ, tập trung phòng ngừa từ sớm, đặc biệt với các dự án có nguy cơ cao như năng lượng tái tạo. Bộ Tư pháp được giao hoàn thiện các quy định pháp luật, xây dựng Nghị quyết của Quốc hội về cơ chế phối hợp và chính sách đặc thù, bảo đảm bình đẳng giữa doanh nghiệp trong nước và nước ngoài.

Đối với Đề cương Đề án “Hoàn thiện cấu trúc hệ thống pháp luật Việt Nam đáp ứng yêu cầu phát triển đất nước trong kỷ nguyên mới”, Ban Chỉ đạo nhất trí bổ sung nhiệm vụ này vào chương trình công tác năm 2025. Bộ Tư pháp được giao chủ trì, hoàn thiện Đề án, báo cáo tại phiên họp tháng 12/2025, gắn với định hướng lập pháp nhiệm kỳ Quốc hội khóa XVI (2026 – 2031).

Đây là đề án lớn, phức tạp, đòi hỏi huy động sự tham gia của các ban, bộ, ngành, Ủy ban của Quốc hội, cùng các chuyên gia, nhà khoa học, luật gia, luật sư uy tín. Kết quả nghiên cứu phải đề xuất khung cấu trúc pháp luật hiện đại, bao quát lĩnh vực mới, tạo môi trường đầu tư kinh doanh thuận lợi, bảo đảm quyền lợi của Nhân dân.

Ngoài các nội dung trên, Ban Chỉ đạo đề nghị Chính phủ chỉ đạo các cơ quan nghiên cứu, giải quyết kiến nghị của Bộ Tư pháp nhằm nâng cao hiệu quả thực hiện phân cấp, phân quyền, phân định thẩm quyền của địa phương. Các cơ quan phải bám sát Chương trình công tác năm 2025, hoàn thành các nhiệm vụ được giao.

Ủy ban Kiểm tra Trung ương sẽ xây dựng kế hoạch giám sát việc triển khai Nghị quyết số 66-NQ/TW, bảo đảm thực hiện nghiêm túc, hiệu quả.

Phiên họp chuyên đề lần này thể hiện quyết tâm chính trị cao của Ban Chỉ đạo Trung ương trong việc tháo gỡ điểm nghẽn pháp lý, hoàn thiện thể chế, tạo động lực mạnh mẽ cho phát triển kinh tế – xã hội, đáp ứng yêu cầu của đất nước trong giai đoạn mới.

Nguyễn Cúc