Ngành xi măng hưởng lợi từ đầu tư công và chính sách
Xi măng là một trong những nhóm ngành được hưởng lợi rõ rệt từ sự tăng trưởng của đầu tư công, công nghệ và chính sách.
Thị trường xi măng Việt Nam ghi nhận tổng sản lượng tiêu thụ đạt 54 triệu tấn trong nửa đầu năm, tăng 14% so với cùng kỳ, chủ yếu nhờ nhu cầu nội địa tăng mạnh 18% khi xây dựng hạ tầng và dân dụng cải thiện. Xuất khẩu cũng phục hồi 6% lên 17 triệu tấn.
Trong năm 2025, nhóm phân tích SSI Research dự báo tổng nhu cầu tiêu thụ xi măng sẽ tăng 6%, với động lực từ khu vực xây dựng công và tư nhân. Tuy vậy, giá bán bình quân nhiều khả năng tiếp tục chịu áp lực do tình trạng dư cung kéo dài.
Nguyên nhân ngành xi măng hồi phục là do được hưởng lợi rõ rệt từ sự tăng trưởng của đầu tư công. Với việc Chính phủ đang quyết liệt thúc đẩy giải ngân vốn đầu tư công, tháo gỡ khó khăn, vướng mắc cho các dự án, ngành xi măng được kỳ vọng sẽ tiếp tục phục hồi và có triển vọng tăng trưởng sáng trong nửa cuối năm 2025. Đặc biệt, các dự án quy mô lớn đi vào triển khai sẽ tạo động lực mạnh mẽ cho các nhóm vật liệu xây dựng, bao gồm xi măng.
Dù áp lực cạnh tranh do cung vượt cầu vẫn còn lớn, buộc các doanh nghiệp phải điều chỉnh chiến lược tiêu thụ, gia tăng chiết khấu và giảm biên lợi nhuận, nhưng một điểm sáng là các doanh nghiệp xi măng vẫn báo lãi nhờ khả năng “khéo co kéo” trong việc tiết giảm chi phí (bao gồm chi phí quản lý, chi phí tài chính, chi phí bán hàng...). Khi chi phí giảm cao hơn mức doanh thu giảm, doanh nghiệp vẫn ghi nhận lợi nhuận.
Việc áp dụng công nghệ được xem là đòn bẩy quan trọng để nhóm doanh nghiệp xi măng bứt phá và phát triển bền vững. Nhìn vào bức tranh kinh doanh 6 tháng đầu năm 2025 có thể thấy, một số doanh nghiệp đã có sự đổi mới. Điển hình là Vicem Hoàng Mai, từ tháng 6/2024, Công ty bắt đầu sử dụng nguyên liệu thay thế (vỏ cây, dăm gỗ, chất thải rắn thông thường nhóm I) thay thế một phần than cám trong sản xuất clinker, giúp tăng lợi nhuận thêm 25,3 tỷ đồng so với cùng kỳ năm 2023 và giảm tiêu hao nhiệt (tiêu hao nhiệt quý II/2025 giảm còn 820 Kcal/kg clinker).
Ngoài ra, ngành xi măng cũng được hưởng lợi từ chính sách. Nghị định 108/2025/NĐ-CP đã giảm thuế xuất khẩu với nhóm mã HS 2523.10 (xi măng và clinker) từ 10% xuống còn 5%, áp dụng đến hết năm 2026. Giá FOB xi măng bình quân tăng nhẹ từ 30 USD/tấn năm 2024 lên khoảng 35-37 USD/tấn, nhờ nhu cầu dần phục hồi tại các thị trường như Đông Phi và châu Mỹ.
Báo cáo của Tổng công ty Xi măng Việt Nam (Vicem) cũng dự báo nhu cầu tiêu thụ xi măng trong nước tiếp tục tăng trong nửa cuối năm do đẩy mạnh đầu tư công, đặc biệt trong lĩnh vực hạ tầng giao thông và xây dựng. Ngoài ra, nguồn cung bất động sản được kỳ vọng hồi phục khi các biện pháp tháo gỡ pháp lý bắt đầu tác động vào thị trường.
Tuy nhiên, thị trường xi măng vẫn đối mặt với nhiều thách thức như mất cân đối về cung cầu, cạnh tranh về giá bán ngày càng gay gắt, xu hướng chuyển dịch nhu cầu từ xi măng bao sang xi măng rời, từ xi măng giá cao sang xi măng giá thấp...