Tăng cường kiểm tra thi hành pháp luật về xử lý vi phạm hành chính

Phó Thủ tướng Chính phủ Lê Thành Long vừa ký Quyết định số 1688/QĐ-TTg ngày 6/8/2025 của Thủ tướng Chính phủ ban hành Kế hoạch triển khai thi hành Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Xử lý vi phạm hành chính.

Theo đó, ngày 1/7/2025, Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Xử lý vi phạm hành chính chính thức có hiệu lực. Ngay sau đó, Chính phủ và Bộ Tư pháp đã ban hành kế hoạch chi tiết nhằm tổ chức thi hành Luật một cách thống nhất từ trung ương đến địa phương, đảm bảo các quy định mới sớm đi vào thực tiễn. Kế hoạch bao quát từ việc tổ chức hội nghị quán triệt, tập huấn nghiệp vụ, rà soát và hoàn thiện hệ thống văn bản quy phạm pháp luật cho đến kiểm tra, giám sát quá trình thực hiện.

Theo kế hoạch, trong quý III/2025, Bộ Tư pháp sẽ chủ trì tổ chức hội nghị triển khai thi hành Luật ở cấp trung ương. Thành phần tham dự gồm các bộ, cơ quan ngang bộ, HĐND, UBND cấp tỉnh và các cơ quan, tổ chức liên quan. Đây sẽ là dịp phổ biến những nội dung mới, giải đáp thắc mắc và thống nhất phương pháp tổ chức thực hiện trên phạm vi toàn quốc.

Ở cấp địa phương, UBND các tỉnh, thành phố sẽ tổ chức hội nghị quán triệt, phổ biến Luật cho các cơ quan, đơn vị thuộc hệ thống chính quyền địa phương và các tổ chức liên quan. Hoạt động này nhằm bảo đảm các cấp chính quyền đều nắm chắc quy định, từ đó triển khai đồng bộ và hiệu quả.

Một nhiệm vụ trọng tâm là rà soát và hoàn thiện hệ thống văn bản quy phạm pháp luật nhằm bảo đảm tính thống nhất, đồng bộ với Luật mới. Theo kế hoạch, trong quý III/2025, các bộ, ngành và địa phương phải đề xuất sửa đổi, bổ sung, thay thế, bãi bỏ hoặc ban hành mới các văn bản liên quan.

Tổng cộng sẽ có 79 nghị định được trình Chính phủ xem xét ban hành, trong đó có nhiều nghị định mới quy định xử phạt vi phạm hành chính trong các lĩnh vực mới hoặc đang phát sinh nhiều vấn đề như: quản lý tổng hợp tài nguyên và bảo vệ môi trường biển và hải đảo; công nghiệp công nghệ số; lưu trữ; an ninh mạng và bảo vệ dữ liệu cá nhân; dữ liệu; đối ngoại; tín ngưỡng, tôn giáo; khiếu nại, tố cáo, kiến nghị, phản ánh.

Ngoài ra, một loạt nghị định hiện hành cũng sẽ được sửa đổi, bổ sung để phù hợp với thực tiễn, như Nghị định số 16/2022/NĐ-CP về xử phạt vi phạm hành chính trong xây dựng, Nghị định số 123/2024/NĐ-CP trong lĩnh vực đất đai, Nghị định số 99/2020/NĐ-CP trong lĩnh vực dầu khí, xăng dầu, khí, Nghị định số 106/2025/NĐ-CP về phòng cháy, chữa cháy và cứu nạn, cứu hộ, hay Nghị định số 109/2013/NĐ-CP về quản lý giá, phí, lệ phí và hóa đơn. Việc hoàn thiện khung pháp lý này sẽ tạo cơ sở pháp lý vững chắc cho việc áp dụng Luật mới trên thực tế.

Một điểm nhấn khác trong kế hoạch triển khai là công tác tập huấn, bồi dưỡng nghiệp vụ xử lý vi phạm hành chính cho đội ngũ cán bộ từ trung ương đến địa phương.

Ở cấp trung ương, Bộ Tư pháp sẽ tổ chức các lớp tập huấn chuyên sâu cho cán bộ, công chức quản lý công tác thi hành pháp luật về xử lý vi phạm hành chính, cũng như những người trực tiếp thực hiện nhiệm vụ này tại các cơ quan nhà nước. Các bộ, cơ quan ngang bộ cũng sẽ tổ chức tập huấn nghiệp vụ trong lĩnh vực quản lý của mình để đảm bảo tính chuyên môn hóa.

Ở cấp địa phương, UBND các tỉnh, thành phố sẽ triển khai các khóa bồi dưỡng cho cán bộ thuộc các sở, ngành, UBND cấp huyện, xã. Đây là bước quan trọng giúp đội ngũ thực thi nắm vững quy định mới, từ đó áp dụng đúng pháp luật, tránh sai sót, khiếu kiện.

Ngoài ra, Thủ tướng Chính phủ cũng đề nghị Tòa án nhân dân tối cao, Viện kiểm sát nhân dân tối cao và Kiểm toán Nhà nước tổ chức tập huấn cho cán bộ, công chức thuộc thẩm quyền quản lý, nhằm bảo đảm sự thống nhất trong toàn bộ hệ thống cơ quan nhà nước.

Bên cạnh tập huấn, Bộ, cơ quan ngang bộ sẽ phân công các đơn vị chuyên môn hướng dẫn chi tiết nghiệp vụ về quản lý và thi hành pháp luật xử lý vi phạm hành chính trong phạm vi ngành, lĩnh vực quản lý. Ở cấp tỉnh, các cơ quan chuyên môn thuộc UBND cũng thực hiện hướng dẫn cho cấp dưới, bảo đảm mọi địa phương áp dụng luật thống nhất và hiệu quả.

Công tác kiểm tra việc thi hành pháp luật về xử lý vi phạm hành chính cũng được triển khai đồng bộ. Bộ Tư pháp sẽ tiến hành kiểm tra tại các bộ, ngành, địa phương và các cơ quan quản lý người có thẩm quyền xử phạt. Các bộ, Ngân hàng Nhà nước, Ban Cơ yếu Chính phủ và các cơ quan trung ương tổ chức theo hệ thống ngành dọc cũng sẽ tự kiểm tra trong phạm vi thẩm quyền của mình.

Đặc biệt, Thủ tướng đề nghị Tòa án nhân dân tối cao, Viện kiểm sát nhân dân tối cao và Kiểm toán Nhà nước phải kiểm tra công tác thi hành pháp luật về xử lý vi phạm hành chính trong lĩnh vực thuộc thẩm quyền, nhằm bảo đảm kỷ luật, kỷ cương và tính nghiêm minh của pháp luật.

Với lộ trình rõ ràng, từ hội nghị quán triệt, hoàn thiện nghị định hướng dẫn, tập huấn chuyên sâu đến kiểm tra, giám sát, kế hoạch triển khai thi hành Luật Xử lý vi phạm hành chính sửa đổi thể hiện quyết tâm của Chính phủ và các cơ quan chức năng trong việc đưa luật vào cuộc sống.

Việc thực hiện đồng bộ các nhiệm vụ này không chỉ giúp nâng cao năng lực thực thi của đội ngũ cán bộ mà còn tạo sự thống nhất trong nhận thức và hành động giữa các cấp, các ngành. Qua đó, hệ thống pháp luật về xử lý vi phạm hành chính sẽ vận hành trơn tru, góp phần bảo đảm trật tự, kỷ cương và thúc đẩy phát triển kinh tế – xã hội bền vững.

Nguyễn Cúc