Tinh gọn bộ máy trong Công an nhân dân:Kiên quyết không để “khoảng trống” cho lệch hướng tư tưởng

Đây không chỉ là yêu cầu tất yếu của sự phát triển, mà còn là sự chuẩn bị toàn diện, bài bản cho tiến trình hiện đại hóa lực lượng Công an trong giai đoạn cách mạng mới. Tuy nhiên, bên cạnh những kết quả rõ rệt, quá trình tinh gọn bộ máy cũng đối mặt với không ít thách thức, đặc biệt là sự chống phá, xuyên tạc của các thế lực thù địch và phần tử cơ hội chính trị. Trước tình hình đó, lực lượng Công an nhân dân đã thể hiện rõ bản lĩnh chính trị, tư tưởng kiên định, tổ chức kỷ luật vững vàng, không để “khoảng trống” trong tổ chức, quản lý địa bàn, càng không để “khoảng trống” trong trận địa tư tưởng.

Tinh gọn bộ máy trong Công an nhân dân là tư tưởng chỉ đạo nhất quán của Đảng, thể hiện tầm nhìn tư duy chiến lược và phù hợp với xu thế thời đại

Ngay từ Đại hội XII, Đảng ta đã xác định một trong những đột phá chiến lược là đổi mới, sắp xếp tổ chức bộ máy hệ thống chính trị tinh gọn, hoạt động hiệu lực, hiệu quả. Nghị quyết số 18-NQ/TW và Nghị quyết 19-NQ/TW (Hội nghị Trung ương 6, khóa XII) được ban hành, mở đường cho tiến trình cải cách toàn diện trong tổ chức lực lượng vũ trang nói chung và Công an nhân dân nói riêng. Thấm nhuần tư tưởng chỉ đạo đó, Bộ Công an đã ban hành Nghị quyết số 22-NQ/ĐUCA ngày 15/3/2018 và các kế hoạch cụ thể về đổi mới tổ chức bộ máy theo hướng “Bộ tinh, tỉnh mạnh, huyện toàn diện, xã bám cơ sở”. Tư tưởng chỉ đạo nhất quán là tổ chức lại bộ máy không phải để rút bớt lực lượng, giảm vai trò quản lý, mà là để nâng cao hiệu quả chiến đấu, đáp ứng yêu cầu ngày càng cao của công tác bảo vệ an ninh, trật tự trong tình hình mới. Sự chỉ đạo bài bản, hệ thống, từ Trung ương đến cơ sở, đã tạo nền tảng chính trị - pháp lý vững chắc, là kim chỉ nam cho các bước đi cụ thể trong quá trình kiện toàn tổ chức Công an nhân dân trên toàn quốc.

Kết quả bước đầu của quá trình tinh gọn bộ máy, hoạt động hiệu năng, hiệu lực, hiệu quả: Ít người nhưng mạnh hơn

Sau hơn 5 năm triển khai đồng bộ từ Trung ương đến địa phương, lực lượng Công an nhân dân đã hoàn thành một khối lượng lớn công việc sắp xếp tổ chức, giảm tầng nấc trung gian, hợp nhất đầu mối tổ chức, sáp nhập các đơn vị có chức năng trùng lặp. Nhiều đơn vị cấp Cục, cấp Phòng được sắp xếp lại theo hướng chuyên sâu, rõ nhiệm vụ. 100% xã, thị trấn trong cả nước đã được bố trí Công an chính quy, góp phần quan trọng vào việc bảo vệ an ninh, trật tự ngay từ cơ sở. Cùng với đó là sự chuyển biến mạnh mẽ trong công tác nghiệp vụ, quản lý hành chính, cải cách thủ tục, ứng dụng công nghệ số phục vụ người dân. Hiệu quả không nằm ở số lượng, mà ở chất lượng tổ chức. Dù tinh gọn về quân số và đầu mối, lực lượng Công an không hề suy giảm sức chiến đấu, ngược lại còn tăng cường tính chính quy, linh hoạt, chuyên nghiệp hơn trước.

Qua ba lần sắp xếp, lực lượng Công an nhân dân đã giảm 06 Tổng cục, 01 đơn vị tương đương Tổng cục, 55 đơn vị cấp Cục và 07 trường Công an tín chức, đào tạo. Đặc biệt, có đến 694 tổ chức công an cấp huyện và khoảng 5.916 đội nghiệp vụ trực thuộc đã được giải thể kể từ ngày 1/3/2025 theo Nghị định 02/2025/NĐ‑CP (có hiệu lực từ ngày 1/3/2025). Lần sắp xếp trước đó (thực hiện năm 2024) đã giảm 279 đơn vị cấp Phòng và 1.237 đơn vị cấp Đội trên toàn quốc. Tổng cộng tính từ 2018 đến nay có hơn 1.200 đơn vị cấp Phòng và hơn 3.500 đơn vị cấp Đội đã được cắt giảm. Hơn 58.000 cán bộ chiến sĩ đã được điều chuyển từ các cấp Bộ, tỉnh, huyện về Công an xã chính quy mà không gia tăng tổng biên chế được Quốc hội ấn định năm 2018. Riêng trong quá trình tinh giản biên chế, đã có hơn 30.000 cán bộ được tinh giản: Kể từ ngày 1/3/2025, Công an cấp huyện đã chính thức bị bãi bỏ, cơ cấu tổ chức chuyển thành chỉ còn công an cấp tỉnh và công an cấp xã, theo mô hình “tỉnh toàn diện; xã vững mạnh, bám cơ sở”. Những con số biết nói đã thể hiện rõ việc ít người hơn nhưng mạnh hơn, là minh chứng sống động cho chủ trương cải cách đúng đắn, quyết liệt và mang tính chiến lược của Đảng và Nhà nước.

Chủ động nhận diện và đấu tranh với các quan điểm sai trái, thù địch về tinh gọn bộ máy trong công an nhân dân

Với những kết quả đạt được của tinh gọn bộ máy, hoạt động hiệu năng, hiệu lực, hiệu quả trong lực lượng công an nhân dân đã khẳng định hướng đi đúng đắn và hiệu quả thiết thực. Tuy nhiên, các thế lực thù địch, phản động và phần tử cơ hội chính trị cũng ráo riết chống phá, lợi dụng việc tinh gọn để đưa ra những quan điểm sai trái, nhằm làm suy giảm lòng tin của nhân dân, gây tâm lý hoài nghi trong đội ngũ cán bộ, chiến sĩ.

Nhiều luận điệu xuyên tạc như: “cắt giảm bộ máy là buông lỏng an ninh”, “giảm lực lượng là yếu đi sức chiến đấu”, hay “công an chính quy về xã là hình thức, phô trương”; Tinh giản chỉ là khẩu hiệu chứ không thực chất; Mất quyền kiểm soát, gây xáo trộn khi bỏ công an cấp huyện; Công an ôm đồm nhiều nhiệm vụ, bành trướng quyền lực…Đây là những luận điệu hoàn toàn xuyên tạc, phản động, cực kỳ nguy hiểm, cần tỉnh táo, nhận diện, đấu tranh quyết liệt.

Nhìn vào thực tế việc tinh giản bộ máy kết hợp với chuyển đổi số, cải cách hành chính đã giúp tiết kiệm hàng nghìn tỷ đồng mỗi năm, bỏ cấp huyện, chuyển tổ chức lực lượng sang mô hình chỉ còn cấp tỉnh và cấp xã nhưng an ninh địa bàn vẫn được đảm bảo nhờ Công an xã chính quy hoạt động chuyên nghiệp hơn, bám sát cơ sở và hiệu quả hơn trong xử lý tình huống. Do đó, dù xuất hiện nhiều quan điểm xuyên tạc về việc tinh gọn bộ máy Công an nhân dân, thực tế minh chứng rằng đây là một cải cách toàn diện, nghị lực và hiệu quả, không chỉ tiết giảm đầu mối hoạt động mà còn tăng tính chuyên nghiệp, linh hoạt, hiện đại trong thực thi nhiệm vụ.

Không để “khoảng trống” trong thực tiễn và tư tưởng khi tinh gọn bộ máy, giữ vững kỷ luật, kỷ cương trong toàn lực lượng

Một trong những nguy cơ lớn trong quá trình tinh gọn bộ máy là sự chệch hướng về tư tưởng, nơi xuất hiện sự hoang mang, lơi lỏng ý chí, dao động về niềm tin nếu không được quản lý chặt chẽ. Nhận thức rõ điều này, Đảng ủy Công an Trung ương và Bộ Công an đã xác định: Song song với sắp xếp tổ chức là giữ vững trận địa tư tưởng, không để lơ là, chủ quan. Quá trình này đặt ra yêu cầu rất cao đối với việc giữ vững sự ổn định cả về tổ chức lẫn tư tưởng, trong đó, mệnh đề “Không để khoảng trống trong thực tiễn và tư tưởng, giữ vững kỷ luật, kỷ cương trong toàn lực lượng” là lời nhắc nhở sâu sắc, đồng thời là phương châm hành động quyết liệt của toàn lực lượng trong giai đoạn hiện nay.

Tuyệt đối không để khoảng trống trong thực tiễn. Khi tiến hành sáp nhập, giải thể, hợp nhất các đơn vị, nếu không chuẩn bị tốt, sẽ dễ dẫn đến tình trạng đứt gãy trong điều hành, gián đoạn trong triển khai nhiệm vụ và nghiêm trọng hơn là bỏ ngỏ các điểm nóng, khu vực trọng yếu. “Khoảng trống thực tiễn” ở đây chính là khoảng thời gian, không gian hoặc lĩnh vực công tác chưa được tổ chức quản lý tốt, chưa có người chịu trách nhiệm rõ ràng hoặc thiếu phối hợp giữa các bộ phận mới sau sáp nhập.

Từ thực tiễn triển khai Đề án 106 và Đề án 25 của Bộ Công an trong những năm gần đây cho thấy, có thời điểm việc tinh gọn tổ chức các phòng nghiệp vụ cấp tỉnh, sáp nhập các đội nghiệp vụ cấp huyện, bố trí công an chính quy về xã... đã gặp không ít lúng túng. Tại một số địa phương, xảy ra tình trạng một số công việc bị chậm tiến độ, việc xử lý vụ việc ở cơ sở chưa có sự phối hợp nhịp nhàng do đội ngũ mới chưa quen tác nghiệp chung. Tuy nhiên, nhờ sự chỉ đạo quyết liệt, kịp thời của Bộ Công an và các Giám đốc Công an tỉnh, các “khoảng trống thực tiễn” này đã nhanh chóng được lấp đầy thông qua phương án phân công lại, điều động cán bộ hợp lý, đồng thời rà soát quy trình nghiệp vụ để phù hợp với mô hình mới.

Từ đó cho thấy, việc chủ động xây dựng phương án nhân sự, quy chế phối hợp, tổ chức bàn giao công việc một cách chặt chẽ là yếu tố then chốt để ngăn ngừa nguy cơ xuất hiện “vùng trống, vùng mờ” trong quản lý. Mỗi cán bộ chiến sĩ cần ý thức rõ vai trò cá nhân trong hệ thống vận hành chung; đồng thời các cấp lãnh đạo phải kiểm soát chặt chẽ mọi diễn biến về tổ chức để bảo đảm lực lượng luôn “trận địa đầy quân”, không tạo ra sơ hở cho tội phạm hoặc thế lực thù địch lợi dụng.

Kiên quyết không để khoảng trống trong tư tưởng. Cùng với thực tiễn, “khoảng trống” trong tư tưởng là nguy cơ tiềm ẩn và nghiêm trọng hơn rất nhiều nếu không được kiểm soát. Khi một bộ phận cán bộ, chiến sĩ không được chuẩn bị tốt về mặt tư tưởng, thiếu niềm tin vào sự đúng đắn của chủ trương tinh gọn, sẽ dễ nảy sinh tâm lý hoài nghi, so bì, dao động trước những thay đổi lớn. Nhiều người lo sợ bị điều động sang vị trí mới không phù hợp với chuyên môn hoặc cảm thấy mình bị “giảm vai trò”, từ đó nảy sinh tư tưởng thiếu tích cực trong công tác, thậm chí chây ỳ, buông lỏng kỷ luật.

Lợi dụng tâm lý này, các thế lực phản động, cơ hội chính trị đã và đang ra sức tung tin xuyên tạc, kích động, quy chụp rằng việc tinh gọn bộ máy là “thanh trừng nội bộ”, “đấu đá phe phái”, “cắt giảm lực lượng để làm yếu ngành công an”. Một số trang mạng xã hội còn giả mạo các văn bản điều động, bổ nhiệm để làm nhiễu loạn dư luận, chia rẽ nội bộ. Nếu không kịp thời đấu tranh, phản bác các quan điểm sai trái và chủ động định hướng tư tưởng cho lực lượng, những “khoảng trống tư tưởng” này có thể trở thành mầm mống cho sự tha hóa, mất phương hướng chính trị trong một bộ phận cán bộ. Chính vì vậy, song song với việc tổ chức lại bộ máy, công tác chính trị, tư tưởng cần được triển khai nghiêm túc, thường xuyên và linh hoạt. Bộ Công an đã chỉ đạo các cấp ủy tổ chức nhiều đợt sinh hoạt chính trị sâu rộng, đối thoại với cán bộ chiến sĩ, qua đó kịp thời nắm bắt tâm tư, nguyện vọng và giải quyết các khó khăn phát sinh. Việc gắn tinh thần “tự soi, tự sửa, tự rèn” vào công tác giáo dục chính trị tư tưởng chính là chìa khóa để hóa giải những khoảng trống này.

Siết chặt kỷ luật, kỷ cương. Khi tổ chức có thay đổi, kỷ luật và kỷ cương chính là sợi dây gắn kết mọi thành viên trong hệ thống. Trong lực lượng vũ trang, đặc biệt là Công an nhân dân, kỷ luật không đơn thuần là tuân thủ mệnh lệnh mà còn là sự tự giác giữ gìn hình ảnh, uy tín và tinh thần phụng sự Tổ quốc. Bất kỳ sự buông lỏng nào trong điều lệnh, tác phong, lời nói và hành động đều có thể ảnh hưởng nghiêm trọng đến niềm tin của nhân dân, đặc biệt là trong bối cảnh mạng xã hội phát triển, mọi sai sót dễ dàng bị khai thác và thổi phồng.

Giai đoạn 2021–2023, Bộ Công an đã xử lý kỷ luật hơn 4.000 trường hợp cán bộ vi phạm, trong đó có không ít cán bộ cấp cao. Điều này cho thấy sự nghiêm minh trong công tác xây dựng Đảng, xây dựng lực lượng, góp phần tạo dựng lòng tin và củng cố kỷ luật nội bộ. Tinh thần “không có vùng cấm, không có ngoại lệ” đang từng bước trở thành chuẩn mực ứng xử trong toàn ngành. Việc giữ vững kỷ luật, kỷ cương không chỉ là yêu cầu nội tại, mà còn là yêu cầu chính trị cấp thiết để đẩy lùi những biểu hiện tiêu cực có thể phát sinh trong quá trình đổi mới tổ chức. Kỷ luật nghiêm, kỷ cương vững là lá chắn bảo vệ sự chính danh của lực lượng công an trong lòng nhân dân.

Cần thấy rằng: Tinh gọn tổ chức bộ máy là một cuộc “tiến công cải cách” mang tính chiến lược lâu dài. Đảng ta đã lựa chọn đúng thời điểm, đúng cách làm và lực lượng Công an nhân dân đã khẳng định là lực lượng đi đầu trong thực thi quyết sách ấy. Trận địa tổ chức vững, nhưng trận địa tư tưởng còn vững hơn, đó là điểm sáng trong quá trình sắp xếp lại bộ máy Công an nhân dân.

Với bản lĩnh chính trị kiên định, tư duy cải cách sáng tạo, kỷ luật nghiêm minh và lòng trung thành tuyệt đối với Tổ quốc, với Đảng, với nhân dân, lực lượng Công an nhân dân quyết không để “khoảng trống” trong bảo vệ an ninh, càng không để “khoảng trống” trong lòng tin, góp phần cùng toàn đảng, toàn dân và toàn quân đưa đất nước bước vào kỷ nguyên mới, kỷ nguyên giàu mạnh, phát triển hùng cường và thịnh vượng.

Nguyễn Thị Huyền Linh