Bạo lực sau va chạm giao thông: Một phút nóng giận, cả đời hối hận
Thời gian gần đây, không khó để bắt gặp các đoạn video lan truyền trên mạng xã hội ghi lại cảnh người tham gia giao thông to tiếng, cãi vã, thậm chí lao vào ẩu đả chỉ vì… một va chạm nhỏ trên đường. Có những sự cố có thể giải quyết bằng một lời xin lỗi - cảm ơn nhẹ nhàng, nhưng không ít trường hợp lại trở thành cuộc xô xát đầy bạo lực, kết thúc bằng thương tích và cả những án mạng đau lòng.
Khi va chạm nhỏ dẫn đến án mạng
Một tiếng còi xe vang lên giữa giờ tan tầm khiến người đi trước bực bội dừng xe đôi co. Một cái “liếc mắt” bị hiểu lầm là thái độ khiêu khích. Một cú tạt đầu xe trong lúc chuyển làn không xi nhan, đủ để châm ngòi cho trận cãi vã giữa hai tài xế…
Không khó để bắt gặp những hình ảnh như thế này nhất là vào giờ cao điểm tại một số thành phố lớn trong thời đại công nghệ số phát triển như vũ bão hiện nay. Các nền tảng như Facebook, TikTok, YouTube cũng đăng tải nhiều đoạn video clip được người dân ghi lại hoặc từ camera hành trình xe ô tô. Điều đáng nói, không ít vụ việc trong số đó không dừng lại ở tranh cãi lời qua tiếng lại, mà đã vượt qua ranh giới của pháp luật, dẫn tới thương tích, thậm chí tử vong.
Ngày 20/01/2025, TAND Quận 4 (TP.HCM) mở phiên tòa xét xử sơ thẩm bị cáo B.T.K (40 tuổi) về tội “Cố ý gây thương tích”. Bị hại trong vụ án là chị Q.T.T.A (23 tuổi, ngụ Quận 1). Theo cáo trạng, ngày 09/12/2024, trên đường Khánh Hội, Quận 4, TP.HCM, chị A điều khiển xe máy vượt lên trước xe của B.T.K. Cảm thấy bị xúc phạm, K ép xe chị A vào dải phân cách, sau đó dừng xe và đánh tới tấp vào mặt chị, khiến nạn nhân ngã xuống đường. Hành vi của Khoa bị camera hành trình ghi lại.
Tại phiên tòa, bị cáo K thừa nhận hành vi như cáo trạng truy tố và bày tỏ sự ăn năn, hối hận. Bị cáo cũng cho biết, thời điểm xảy ra vụ việc, K đang chịu nhiều áp lực vì vừa ly hôn và phải một mình nuôi hai con nhỏ.
Đại diện Viện KSND Quận 4 nhận định, hành vi của bị cáo K mang tính chất côn đồ, xâm phạm đến sức khỏe của người khác được pháp luật bảo vệ, gây ảnh hưởng đến trật tự giao thông tại địa phương. Tuy nhiên, xét bị cáo phạm tội lần đầu, thuộc trường hợp ít nghiêm trọng, thành khẩn khai báo, nên đề nghị Hội đồng xét xử tuyên phạt bị cáo từ 9 - 12 tháng tù. Sau khi nghị án, Hội đồng xét xử tuyên phạt bị cáo B.T.K 01 năm tù về tội Cố ý gây thương tích.
Ngày 17/3/2025, TAND TP. Huế mở phiên tòa xét xử vụ án Giết người. Bị cáo là N.C.Q (SN 1994, trú phường An Đông, quận Thuận Hóa, TP. Huế). Nguyên nhân bắt nguồn từ một va chạm giao thông xảy ra khi Q điều khiển xe mô tô từ đường giao nước đá về xưởng làm đá thì bị Q bị anh N.V.B (SN 1996), điều khiển xe mô tô từ phía sau vượt lên, làm Q suýt bị ngã. Q điều khiển phương tiện đuổi theo B, hai bên lời qua tiếng lại dẫn đến xô xát. Trong cơn giận dữ, Q rút dao đâm B tử vong. Tại phiên tòa, sau khi xem xét chứng cứ cũng như lời khai của bị cáo tại phiên tòa, Hội đồng xét xử đã tuyên phạt bị cáo N.C.Q 9 năm tù về tội danh Giết người.
Một vụ việc có tính chất nguy hiểm cho xã hội xảy ra vào ngày 30/4/2025, nhóm thanh thiếu niên gồm N.T.S (sinh năm 2005), T.A.K (sinh năm 2007), N.T.T (sinh năm 2008) và N.T.H.K (sinh năm 2009), đều trú tại TP. Châu Đốc (An Giang), mang theo dao cùng nhiều người khác điều khiển xe máy đến TP. Hà Tiên (Kiên Giang) chơi lễ.
Khi đi qua phường An Phú (thị xã Tịnh Biên), nhóm này va chạm giao thông với C.C và C.S.N cùng 4 thanh niên khác. Vụ va chạm khiến một người trong nhóm của S bị ngã xe và bị thương. Ngay sau đó, nhóm S đã truy đuổi để trả thù. Khi đến gần UBND phường An Phú, S dùng dao đâm C.C vào lưng khiến nạn nhân gục ngã và tử vong trước khi đến bệnh viện. Nhóm này tiếp tục đuổi theo và đâm C.S.N bị thương ở vai.
Chiều 03/5/2025, Công an tỉnh An Giang đã tạm giữ hình sự N.T.S, T.A.K, N.T.T và N.T.H.K, để điều tra về hành vi Giết người và Gây rối trật tự công cộng.
Xử lý nghiêm mọi hành vi vi phạm gây mất an ninh trật tự
Hiện chưa có thống kê chính thức và đầy đủ về số vụ bạo lực xảy ra sau va chạm giao thông tại Việt Nam. Tuy nhiên, theo ghi nhận từ các cơ quan chức năng và truyền thông, tình trạng này đang có xu hướng gia tăng và trở nên phức tạp hơn trong thời gian gần đây, đặc biệt trong cuộc sống nhiều áp lực hiện nay. Điều đáng suy ngẫm là dù cơ quan chức năng đã nhanh chóng vào cuộc và xử lý nghiêm những người có hành vi vi phạm, trong khi các cơ quan truyền thông liên tục đưa tin cảnh báo hậu quả của việc sử dụng bạo lực, hành xử thiếu văn hóa khi tham gia giao thông…, tình trạng này vẫn liên tục xảy ra.
Theo Thượng tá - TS. Đào Trung Hiếu, có nhiều yếu tố dẫn đến hành vi bạo lực sau va chạm giao thông. Thứ nhất, do tâm lý căng thẳng và áp lực cuộc sống: Cuộc sống hiện đại với nhịp sống hối hả khiến con người dễ bị căng thẳng. Khi tham gia giao thông, chỉ một va chạm nhỏ cũng có thể là "giọt nước tràn ly", khiến người ta mất kiểm soát cảm xúc. Thứ hai, do kỹ năng kiểm soát cảm xúc: Nhiều người không được trang bị kỹ năng kiểm soát cảm xúc, dẫn đến phản ứng thái quá khi gặp sự cố trên đường. Thứ ba, do văn hóa ứng xử kém: Một số người coi việc “mạnh được, yếu thua” là cách giải quyết mâu thuẫn, dẫn đến hành vi bạo lực thay vì đối thoại. Cuối cùng, do ảnh hưởng từ mạng xã hội và truyền thông: Việc lan truyền các clip ẩu đả trên mạng xã hội có thể khiến hành vi bạo lực được “bình thường hóa”, đặc biệt là đối với giới trẻ.
Từ góc độ xã hội học và tội phạm học, các chuyên gia cho biết, tâm lý dễ kích động, thói quen hành xử bằng nắm đấm, cùng sự thiếu vắng văn hóa ứng xử nơi công cộng là những nguyên nhân khiến những va chạm nhỏ trên đường trở thành “mồi lửa châm ngòi” cho hành vi phạm tội. Đáng lo ngại hơn, nhiều người dân chứng kiến sự việc nhưng thờ ơ, không can ngăn, thậm chí quay video đăng lên mạng như một cách “giải trí” bất chấp hậu quả nạn nhân phải gánh chịu. Điều này góp phần làm gia tăng tính “bình thường hóa” bạo lực trong đời sống đô thị - một dấu hiệu đáng báo động về môi trường xã hội hiện đại.
Theo luật sư Mai Tiến Dũng (Đoàn Luật sư TP. Hà Nội), bạo lực sau va chạm giao thông không chỉ là một vấn đề xã hội, mà còn là vấn đề pháp lý cần được nhìn nhận nghiêm túc. Pháp luật hiện nay đã có đầy đủ các quy định để xử lý những hành vi này, nhưng quan trọng hơn, việc nâng cao ý thức của người dân mới là giải pháp căn cơ để ngăn chặn.
Cụ thể, những trường hợp xô xát, đánh nhau sau va chạm giao thông giữa đường phố, gây náo loạn và làm ảnh hưởng đến trật tự công cộng có thể bị xử phạt hành chính đến 50 triệu đồng hoặc bị truy cứu trách nhiệm hình sự. Trong trường hợp cố ý gây thương tích mà có tỷ lệ thương tích từ 11% trở lên hoặc là dưới 11% nhưng hành vi có tính chất côn đồ thì người vi phạm sẽ bị truy cứu trách nhiệm hình sự về tội cố ý gây thương tích theo Điều 134 Bộ luật Hình sự năm 2015 với hình phạt cao nhất có thể bị phạt tù chung thân.
Các cơ quan chức năng cũng sẽ xem xét đến Tội gây rối trật tự công cộng theo Điều 318 Bộ luật Hình sự 2015. Trường hợp cơ quan chức năng xác định là có tội, người vi phạm có thể phải chịu trách nhiệm hình sự với khung hình phạt tù thấp nhất là 3 tháng, cao nhất là 2 năm tù.
Ngoài trách nhiệm hình sự, người phạm tội còn phải bồi thường thiệt hại về sức khỏe, tinh thần và vật chất cho nạn nhân theo quy định tại Điều 584 và Điều 590 Bộ luật Hình sự 2015…
Do vậy, để hạn chế tình trạng bạo lực sau va chạm giao thông, bản thân mỗi người cần nâng cao ý thức chấp hành pháp luật, bình tĩnh, ứng xử có văn hóa để giải quyết khi xảy ra va chạm; các cơ quan chức năng cần tuyên truyền sâu rộng để nâng cao nhận thức, hình thành ý thức tuân thủ pháp luật và ứng xử văn hóa khi tham gia giao thông cho người dân, kiên quyết xử lý nghiêm minh các trường hợp vi phạm để răn đe, ngăn ngừa vi phạm…