Vụ CIT kiện đòi nợ: Hé lộ giao dịch giả cách từ những con số đã 'tất toán' hơn 10 năm

Giao dịch vay hay công cụ hợp thức hóa tài chính?

Dự kiến, ngày mai - 27/6, TAND TP Đà Nẵng sẽ mở lại phiên tòa xét xử theo trình tự phúc thẩm vụ kiện dân sự giữa Công ty Cổ phần Đầu tư Xây dựng và Du lịch CIT (trụ sở tại TP. Huế) và bà Nguyễn Thị Thanh Giang (trú tại quận Hải Châu, TP. Đà Nẵng) liên quan đến khoản tiền 7,5 tỷ đồng tưởng chừng đơn giản, nhưng quá trình xét xử lại xuất hiện nhiều mâu thuẫn trong chính các tài liệu do nguyên đơn cung cấp. Những bất nhất này cho thấy dấu hiệu bất thường trong cách quản lý và vận hành dòng tiền nội bộ của Công ty CIT.

Vụ kiện được TAND quận Hải Châu xét xử sơ thẩm và tuyên bác toàn bộ yêu cầu đòi 7,5 tỷ đồng của nguyên đơn. Công ty CIT sau đó kháng cáo, vụ án được TAND TP. Đà Nẵng thụ lý theo trình tự phúc thẩm.

Tại phiên tòa phúc thẩm, nhiều mâu thuẫn và bất thường trong quan hệ tài chính giữa hai bên đã được phơi bày.

Theo hồ sơ, khoản tiền được Công ty CIT cho là bà Giang vay gồm 3,5 tỷ đồng có lãi suất vào ngày 1/11/2010 và 4 tỷ đồng không lãi suất vào ngày 12/1/2011, thể hiện qua hai phiếu chi tiền mặt có chữ ký. Nhưng tại tòa, phía bị đơn phủ nhận hoàn toàn việc nhận tiền, khẳng định đó chỉ là "giao dịch giấy tờ", không có thật, nhằm hợp thức hóa số liệu tài chính nội bộ.

Đáng nói, các báo cáo tài chính từ năm 2010 đến 2014 do Cục Thuế tỉnh Thừa Thiên Huế cung cấp, cũng là tài liệu mà nguyên đơn thừa nhận là chính xác… đều không còn ghi nhận bất kỳ khoản nợ nào liên quan đến bà Giang. Dòng tiền đã được hạch toán rõ ràng từ nhiều năm trước. Nếu đây là khoản nợ thật, thì điều khó hiểu là tại sao nó lại “biến mất” khỏi mọi báo cáo tài chính được xác nhận trong suốt nhiều năm liền?

Sau khi nộp đơn kháng cáo, Công ty CIT bất ngờ trình một bộ báo cáo tài chính mới, lập vào năm 2025- thời điểm công ty đã trải qua thanh tra thuế và bị cơ quan điều tra thu giữ tài liệu liên quan đến một vụ án hình sự khác của lãnh đạo. Điều đáng chú ý là trong bộ báo cáo này, khoản nợ 7,5 tỷ đồng vốn từng “biến mất” khỏi các báo cáo trước đó lại bất ngờ xuất hiện trở lại.

Tại phiên phúc thẩm, HĐXX và Viện kiểm sát liên tục truy vấn về sự mâu thuẫn giữa các bộ báo cáo, về việc liệu các tài liệu bổ sung có nhằm thay đổi bản chất sự việc, hợp thức hóa lại một “giao dịch giả cách” từng được xử lý nội bộ.

Chứng cứ mâu thuẫn, khoản vay dần biến mất khỏi sổ sách

Tại phiên phúc thẩm, đại diện bị đơn đã chỉ rõ 3 điểm bất thường trong hồ sơ khởi kiện. Thứ nhất, thời điểm ký hợp đồng, bà Giang không có thu nhập độc lập, đang sinh con và sống chung như vợ chồng với ông Phạm Văn Hải – lãnh đạo Công ty CIT. Nếu mục đích là “lo việc gia đình”, thì chính ông Hải mới là người phải đứng tên vay, không phải bà Giang.

Thứ hai, toàn bộ chứng cứ giao dịch đều là phiếu chi tiền mặt, không có chuyển khoản, không có đối chiếu công nợ, không có thư yêu cầu thanh toán nào được gửi trong hơn một thập kỷ qua.

Thứ ba, Công ty CIT không có chức năng cho vay, nhưng lại lập hợp đồng có lãi suất theo ngân hàng, cho thấy không phải là hợp đồng thương mại thực sự, mà là cách để xử lý nội bộ dòng tiền không thể kê khai.

Tại tòa, Hội đồng xét xử đã đặt hàng loạt câu hỏi về tính chân thực của những khoản tiền mà nguyên đơn cho là “vay nợ”. Đặc biệt, một điểm then chốt được HĐXX yêu cầu làm rõ là việc chính nguyên đơn từng thừa nhận khoản tiền được ông Phạm Văn Hải lấy từ Ban Quản lý dự án Nam Giang để nộp vào Công ty CIT nhằm trả nợ cho bà Nguyễn Thị Thanh Giang. Thế nhưng, tại phiên phúc thẩm, nguyên đơn lại khẳng định đây là “tiền riêng” của ông Hải. Điều này hoàn toàn không có bất kỳ tài liệu kế toán nào chứng minh.

Không chỉ vậy, phía Công ty CIT cũng không thể lý giải hợp lý vì sao tại phiên sơ thẩm đã nộp bốn bản báo cáo tài chính, đến nay lại xuất hiện thêm một bản mới được lập sau hàng loạt biến cố nội bộ công ty với nội dung trái ngược.

Từ diễn biến tại tòa, đại diện Viện kiểm sát nhân dân TP. Đà Nẵng đã thẳng thắn chỉ ra bản chất của vụ việc: Đây không phải là một giao dịch vay thật sự. Các hợp đồng được lập ra mang tính giả cách, hoàn toàn không phát sinh giao nhận tiền thực tế. Bà Giang ký hợp đồng trong bối cảnh có quan hệ tình cảm với ông Hải, không có bất kỳ chứng cứ nào cho thấy bà từng nhận tiền hoặc bị yêu cầu trả nợ trong hơn 10 năm qua.

Việc công ty CIT không đối chiếu công nợ, không yêu cầu trả nợ trong suốt thời gian dài nhưng lại bất ngờ khởi kiện sau khi bị thanh tra, điều tra càng cho thấy nhiều dấu hiệu bất thường. Đại diện VKS nhận định, có đủ căn cứ cả về pháp lý lẫn thực tiễn để xác định đây là hợp đồng giả cách, nhằm hợp thức hóa dòng tiền nội bộ. Do đó, đề nghị HĐXX bác toàn bộ kháng cáo của nguyên đơn, giữ nguyên bản án sơ thẩm.

Sau phiên xử trước và nghị án, Hội đồng xét xử TAND TP. Đà Nẵng xét thấy vẫn còn nhiều điểm chưa được làm rõ, đặc biệt là về dòng tiền và tính hợp pháp của báo cáo tài chính được chỉnh sửa. Vì vậy, Tòa quyết định tạm dừng phiên xử để tiếp tục thu thập, xác minh thêm chứng cứ.

Báo Công lý sẽ tiếp tục thông tin về diễn biến và kết quả phiên toà ngày mai (27/6).

Trang Trần