Nhiều đề xuất hỗ trợ cho nghệ nhân truyền nghề và gìn giữ văn hóa phi vật thể

Dự thảo Nghị định quy định chính sách đối với nghệ nhân, chủ thể di sản văn hóa phi vật thể (dự thảo Nghị định chính sách với nghệ nhân di sản văn hóa phi vật thể) do Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch xây dựng gồm 5 chương, 17 điều.

Sau khi được chỉnh lý, dự thảo Nghị định này đã được gộp cùng một số dự thảo nghị định khác hướng dẫn thi hành Luật Di sản văn hóa năm 2024 thành: dự thảo Nghị định Quy định các biện pháp quản lý, bảo vệ và phát huy giá trị di sản văn hóa và thiên nhiên thế giới, di sản văn hóa dưới nước, di sản văn hóa phi vật thể trong các Danh sách của UNESCO và Danh mục quốc gia về di sản văn hóa phi vật thể và chính sách đối với nghệ nhân, chủ thể di sản văn hóa phi vật thể.

Trong đó, chính sách đối với nghệ nhân, chủ thể di sản văn hóa phi vật thể được đề cập tại Chương III, từ Điều 14 đến Điều 23.

Dự thảo Nghị định đưa ra nhiều chính sách nhằm bảo đảm điều kiện thực hành, truyền dạy và tôn vinh vai trò của nghệ nhân - những chủ thể nắm giữ và gìn giữ di sản văn hóa phi vật thể. Một trong những điểm nổi bật là quy định hỗ trợ câu lạc bộ, nhóm thực hành di sản tại Điều 14. Theo đó, các nhóm, câu lạc bộ được hỗ trợ kinh phí thành lập mới để mua sắm nhạc cụ, đạo cụ, phục vụ thực hành, truyền dạy, sáng tạo di sản văn hóa phi vật thể, cũng như được hỗ trợ kinh phí hoạt động thường xuyên.

Nghệ nhân Nhân dân và Nghệ nhân Ưu tú là đối tượng được ưu tiên với chính sách trợ cấp sinh hoạt hàng tháng và nhà nước đóng bảo hiểm y tế. Đặc biệt, người thực hành, nghệ nhân có công phục hồi di sản và đưa di sản ra khỏi nguy cơ mai một được tính tiêu chí ưu tiên khi xét tặng danh hiệu vinh dự Nhà nước.

Đáng chú ý, Điều 16 dự thảo Nghị định dành riêng chính sách hỗ trợ mức cao cho nghệ nhân thuộc nhóm yếu thế như: người dân tộc thiểu số, sinh sống ở miền núi, biên giới, hải đảo, người khuyết tật, hộ nghèo, hộ cận nghèo.

Chính sách hỗ trợ còn kéo dài đến khi nghệ nhân qua đời. Điều 17 quy định, Nghệ nhân Nhân dân và Nghệ nhân Ưu tú khi mất sẽ được hỗ trợ chi phí mai táng.

Về nguyên tắc thực hiện chính sách, Điều 23 quy định hưởng một mức cao nhất nếu nghệ nhân đồng thời đủ điều kiện tại nhiều văn bản khác nhau, tránh chồng chéo và bảo đảm tính công bằng trong thực thi.

Dự thảo Nghị định chính sách với nghệ nhân di sản văn hóa phi vật thể đang được Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch hoàn thiện trước khi trình Chính phủ xem xét, ban hành.

Nguyễn Cúc