Lỗ hổng trong thu gom, xử lý nước mắm hết hạn

Vụ việc nhiều chai nước mắm ghi nguồn gốc tại Thanh Hóa bị vứt bỏ bên đường khiến dư luận hết sức lo lắng. Cơ quan chức năng tỉnh Quảng Nam xác định, ông N.H.T. (ngụ TP Tam Kỳ, Quảng Nam) đã thuê 2 người là N.P.T.V. và V.V.N. dọn dẹp kho, đưa nước mắm hết hạn đi đổ tại bãi rác với số tiền 400.000 đồng.

Tuy nhiên, hai người này không đổ đúng nơi quy định mà đem tới khu vực đường gần kênh thuỷ lợi Phú Ninh vứt bỏ. Ông T. cũng thừa nhận, đã mua nước mắm của Công ty CP chế biến thuỷ sản Thanh Hoá, do hết hạn sử dụng nên thuê người vứt bỏ.

Công an tỉnh Thanh Hóa xác định các sản phẩm trên được sản xuất tại Công ty Cổ phần chế biến thủy sản Thanh Hóa có địa chỉ Văn phòng tại 149 Lê Lai, phường Đông Sơn, TP.Thanh Hóa; cơ sở sản xuất của Công ty được xây dựng tại xã Hòa Lộc, huyện Hậu Lộc, tỉnh Thanh Hóa do ông Lê Hùng Quang, sinh năm 1979 trú tại huyện Nông Cống, Thanh Hóa làm Giám đốc.

Theo trình bày của ông Quang, năm 2023, Công ty của ông triển khai kế hoạch mở rộng thị trường vào các tỉnh phía Nam, trong đó có tỉnh Quảng Nam. Quá trình khảo sát, ông Quang đã ký hợp đồng cung ứng khoảng 2.000 chai nước mắm cho cơ sở kinh doanh nước mắm Phương Nhi tại Quảng Nam với giá trị khoảng 40 triệu đồng.

Tuy nhiên, do tiêu thụ chậm, đầu năm 2024, chủ cơ sở này đề nghị trả lại hàng. Công ty của ông Quang đã đồng ý nhận lại một phần sản phẩm và hoàn trả khoảng 20 triệu đồng cho cơ sở kinh doanh nước mắm Phương Nhi. Phần còn lại, theo ông Quang, công ty không được thông báo và không biết cơ sở vẫn lưu kho một số hàng hoá tại địa phương.

Đầu năm 2025, chủ cơ sở kinh doanh nước mắm Phương Nhi ở Quảng Nam tiếp tục liên hệ với ông Quang để hỏi về khoản tiền còn lại, nhưng không đề cập đến số hàng còn tồn.

Đến khi xảy ra vụ việc tối 18/6, người dân thôn Phước Lộc (xã Tam Thái, huyện Phú Ninh, tỉnh Quảng Nam) phát hiện cả ngàn chai nước mắm mang nhãn hiệu “Chắt cá cơm”, “Cá cơm vàng”, “Thơm ngon tinh khiết” do Công ty ông sản xuất bị vứt bỏ bên đường thì ông Quang mới biết cơ sở Phương Nhi vẫn còn giữ lại một số lượng lớn sản phẩm. Sau khi biết thông tin trên, ông Quang đã nhiều lần gọi điện liên hệ để làm rõ sự việc, song chủ cơ sở không nghe máy.

Tiến hành kiểm tra tại Công ty Cổ phần chế biến thủy sản Thanh Hóa, ông Lê Hùng Quang chủ cơ sở đã cung cấp đầy đủ hồ sơ pháp lý, bao gồm: Giấy chứng nhận đăng ký doanh nghiệp do Sở Kế hoạch và Đầu tư tỉnh Thanh Hóa cấp; Giấy chứng nhận hệ thống quản lý an toàn thực phẩm số 080/FSMS do Cục Quản lý chất lượng Nông lâm thủy sản cấp.

Qua khảo sát tại nhà máy sản xuất nước mắm tại xã Hòa Lộc, huyện Hậu Lộc, cơ sở gồm 4 khu vực chính: Khu nhà điều hành, khu sang chiết - đóng gói, khu bể muối mắm và khu vực kho lưu trữ. Hiện chỉ còn 5/72 bể muối đang hoạt động, phần còn lại để trống. Khu vực sản xuất được đánh giá là ngăn nắp, sạch sẽ.

Tại khu vực phía sau nhà máy có khoảng 70 chai nước mắm đóng gói trong khay bìa carton, được đánh dấu rõ ràng “Hàng hết hạn sử dụng chờ xử lý”. Theo ông Quang cho biết đây là hàng thu hồi từ đại lý hoặc hàng trưng bày hết hạn, đang được tập kết để bàn giao cho đơn vị có chức năng xử lý theo đúng quy định pháp luật.

Được biết, từ tháng 4/2025 đến nay, công ty đã tạm dừng sản xuất nước mắm để nghiên cứu định hướng kinh doanh mới. Không có thêm lô nước mắm nào được sản xuất kể từ thời điểm đó.

Cơ quan chức năng nhận định, việc bao bì nước mắm bị vứt bỏ không phải do công ty sản xuất mà nhiều khả năng do đối tác phân phối không tiêu thụ được và tự ý xử lý không đúng quy định. Hiện Công an tỉnh Thanh Hóa đang tiếp tục phối hợp với các cơ quan liên quan để làm rõ trách nhiệm của các bên.

Qua vụ việc, có thể thấy đây là hậu quả của việc hợp tác kinh doanh thiếu chặt chẽ, minh bạch giữa doanh nghiệp sản xuất và đại lý phân phối. Ông Quang và công ty khẳng định không có hành vi vứt bỏ sản phẩm ra môi trường và sẽ phối hợp chặt chẽ với cơ quan chức năng để làm rõ trách nhiệm các bên liên quan.

Sự việc cho thấy lỗ hổng trong quá trình hợp tác kinh doanh giữa đơn vị sản xuất, phân phối và quá trình thu hồi, xử lý sản phẩm hết hạn sử dụng.Việc sử dụng nước mắm hết hạn sử dụng có thể dẫn đến nhiều hệ lụy nghiêm trọng cho sức khỏe và an toàn thực phẩm.

Nước mắm hết hạn có thể bị biến đổi về mặt hóa học và sinh học, dẫn đến sự phát triển của vi khuẩn, nấm mốc hoặc độc tố. Việc tiêu thụ nước mắm này có thể gây ra các triệu chứng ngộ độc như buồn nôn, tiêu chảy, đau bụng và sốt.

Khi hết hạn nước mắm có thể mất đi hương vị và chất lượng, làm giảm giá trị ẩm thực của món ăn. Điều này có thể ảnh hưởng đến trải nghiệm ăn uống và sự hài lòng của người tiêu dùng.

Việc tiêu thụ thường xuyên các sản phẩm hết hạn có thể dẫn đến những tác động tiêu cực lâu dài đến sức khỏe, bao gồm các vấn đề về tiêu hóa, dị ứng thực phẩm hoặc thậm chí là các bệnh nghiêm trọng hơn nếu có sự hiện diện của vi khuẩn hoặc độc tố.

Nếu người tiêu dùng phát hiện ra rằng họ đã sử dụng nước mắm hết hạn và gặp phải vấn đề sức khỏe, điều này có thể dẫn đến mất niềm tin vào thương hiệu, ảnh hưởng đến doanh thu và uy tín của nhà sản xuất.

Việc xử lý nước mắm hết hạn không đúng cách cũng có thể gây ô nhiễm môi trường. Nếu nước mắm bị vứt bỏ không đúng cách, nó có thể làm ô nhiễm nguồn nước hoặc đất. Ngộ độc thực phẩm từ nước mắm hết hạn có thể dẫn đến việc điều trị y tế, gây tốn kém cho người tiêu dùng và hệ thống y tế.

Quy trình xử lý nước mắm hết hạn sử dụng cần được thực hiện một cách cẩn thận để đảm bảo an toàn cho sức khỏe con người và môi trường. Đơn vị sản xuất, phân phối phải kiểm tra ngày hết hạn của nước mắm để xác định sản phẩm nào cần xử lý.

Phân loại nước mắm hết hạn sử dụng theo loại (nước mắm nguyên chất, nước mắm pha chế, nước mắm công nghiệp...) và tình trạng (còn nguyên vỏ, đã mở nắp, bị hư hỏng...)

Khi phát hiện nước mắm hết hạn phải đưa ra khỏi khu vực sản phẩm an toàn để tránh nhầm lẫn. Ghi chú rõ ràng để nhận diện sản phẩm hết hạn và không sử dụng. Tập hợp nước mắm hết hạn sử dụng vào một khu vực riêng biệt. Đánh giá tình trạng của nước mắm (có mùi hôi, màu sắc bất thường...) để quyết định phương pháp xử lý phù hợp.

Nếu nước mắm đã hỏng hoặc không thể sử dụng, tiến hành tiêu hủy theo quy định. Đơn vị phải có hệ thống bể chứa chất thải lỏng hoặc đưa đến các cơ sở xử lý chất thải nguy hại.

Nếu nước mắm còn nguyên vẹn và chưa hư hỏng nặng, có thể xem xét các phương pháp xử lý sinh học để biến đổi thành các sản phẩm khác hoặc sử dụng trong các quy trình tái chế.

Đơn vị phân phối và sản xuất phải lưu lại các thông tin về số lượng, loại nước mắm đã xử lý, ngày tháng xử lý và phương pháp xử lý. Thông báo cho các cơ quan chức năng hoặc bộ phận liên quan về việc xử lý nước mắm hết hạn sử dụng.

Cơ quan chức năng và chủ sử dụng lao động tại các địa phương phải tổ chức các buổi đào tạo để nhân viên hiểu rõ quy trình xử lý nước mắm hết hạn và tầm quan trọng của việc đảm bảo an toàn thực phẩm. Khuyến khích mọi người tiêu dùng chú ý đến hạn sử dụng của sản phẩm để tránh lãng phí và bảo vệ sức khỏe.

Thanh Phương