Trao quyền cho UBND tỉnh quyết định số lượng Phó Chủ tịch cấp xã

Xác lập mô hình tổ chức hành chính hai cấp

Theo quy định của Luật Tổ chức chính quyền địa phương (sửa đổi), đơn vị hành chính của nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam sẽ được tổ chức thành hai cấp: Cấp tỉnh gồm tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương; cấp xã gồm xã, phường và đặc khu trực thuộc cấp tỉnh. Cấu trúc này nhằm đảm bảo tính hệ thống, thông suốt và phù hợp với yêu cầu cải cách bộ máy hành chính.

Tại Điều 16 của Luật, UBND cấp tỉnh được quy định rõ nhiệm vụ và quyền hạn, bao gồm: trình HĐND cùng cấp ban hành nghị quyết để triển khai các nhiệm vụ theo luật định; tổ chức thực hiện các văn bản của cơ quan nhà nước cấp trên và nghị quyết của HĐND; đảm bảo điều kiện cần thiết về cơ sở vật chất, nhân lực, nguồn lực để thi hành Hiến pháp và pháp luật tại địa phương.

UBND tỉnh đồng thời giữ vai trò tổ chức thi hành công tác quản lý hành chính nhà nước tại địa phương, bảo đảm nền hành chính thống nhất, hiện đại, hiệu lực – hiệu quả, công khai, minh bạch và phục vụ Nhân dân. Cơ quan này cũng có quyền quyết định các vấn đề về quy hoạch, kế hoạch phát triển đô thị – nông thôn, thúc đẩy liên kết vùng và triển khai quy hoạch vùng kinh tế theo thẩm quyền.

Thẩm quyền mới của UBND tỉnh

Một điểm mới đáng chú ý trong luật sửa đổi lần này là việc trao quyền cho UBND tỉnh quyết định số lượng Phó Chủ tịch UBND cấp xã. Quy định này thay thế quy định cũ tại khoản 1, điểm đ, Điều 19 Luật số 65/2025/QH15, vốn giao thẩm quyền này cho UBND cấp huyện.

Tuy nhiên, việc quyết định số lượng Phó Chủ tịch phải bảo đảm tổng số không vượt quá khung định mức do Chính phủ quy định, nhằm duy trì nguyên tắc tinh gọn, hiệu quả trong bộ máy hành chính, đồng thời vẫn đảm bảo yêu cầu thực tiễn quản lý tại từng địa phương.

Đây được xem là bước điều chỉnh hợp lý, mở rộng tính tự chủ và chủ động của cấp tỉnh trong công tác tổ chức nhân sự cơ sở, đặc biệt trong bối cảnh phân cấp, phân quyền đang được thúc đẩy mạnh mẽ.

Tăng cường quản lý nhà nước và đổi mới bộ máy hành chính

Luật sửa đổi cũng quy định UBND tỉnh có quyền ban hành Quy chế làm việc của UBND cùng cấp; ban hành quyết định và các văn bản hành chính khác liên quan đến chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn của mình; đồng thời có thẩm quyền sửa đổi, bãi bỏ, bổ sung hoặc thay thế văn bản khi xét thấy không còn phù hợp hoặc trái với quy định pháp luật.

Ngoài ra, UBND tỉnh có trách nhiệm tổ chức lại các cơ quan chuyên môn và đơn vị sự nghiệp công lập thuộc cấp mình, quy định chức năng, nhiệm vụ, tổ chức bộ máy, thực hiện quản lý biên chế công chức và số lượng người làm việc hưởng lương từ ngân sách nhà nước.

Bên cạnh đó, tỉnh cũng có quyền quyết định các chế độ, định mức chi ngân sách được HĐND giao, điều chỉnh dự toán ngân sách địa phương và các nội dung liên quan theo quy định của pháp luật về ngân sách nhà nước.

Luật Tổ chức chính quyền địa phương (sửa đổi) chính thức có hiệu lực thi hành từ ngày 16/6/2025.

Nguyễn Cúc