Nhóm 9X rời phố lên "cổng trời" Bình Định khởi nghiệp dược liệu
Không chọn văn phòng, không tìm về thành thị, một nhóm bạn trẻ quyết định "bỏ phố lên rừng", lập nghiệp giữa vùng đất hiểm trở An Toàn (huyện An Lão, Bình Định). Nơi tưởng chỉ có rừng già và mây ngàn ấy, giờ đang dần hình thành một hệ sinh thái dược liệu – du lịch xanh do chính họ kiến tạo.
Dấn thân giữa rừng sâu
Giữa núi rừng hoang sơ An Lão, nơi đồng bào Ba Na sinh sống bao đời, nhóm bạn trẻ 9X từ các tỉnh miền xuôi đã quyết định chọn khởi nghiệp theo một cách không giống ai: phát triển nông dược bản địa kết hợp du lịch cộng đồng.
Mai Thị Mỹ Lâm (SN 1996, quê Khánh Hòa) – thành viên sáng lập Hợp tác xã (HTX) Nông dược và Dịch vụ tổng hợp An Toàn – kể lại hành trình bắt đầu năm 2021, giữa lúc “bỏ phố về rừng” đang là xu hướng. Tuy nhiên, với Lâm và các cộng sự, đó không phải cuộc dạo chơi: “Chúng mình lên An Toàn không phải để ẩn cư mà để sống, làm việc và tạo ra giá trị từ chính vùng đất này”.
Trước khi có HTX, cả nhóm đều là sinh viên vừa tốt nghiệp ngành dược. Tình cờ trong một chuyến đi thực địa tại vùng cao An Lão, họ phát hiện tiềm năng dược liệu bản địa còn rất lớn, nhưng chưa được phát triển đúng mức. “Ngay lúc đó, chúng mình đã hình dung có thể xây dựng một vùng nguyên liệu sạch, bào chế sản phẩm và hỗ trợ người dân sống cùng rừng”, Lâm nói.
Khởi nghiệp ở nơi cách trung tâm huyện hàng chục cây số đường rừng không phải chuyện đơn giản. Không điện ổn định, không internet, điều kiện sinh hoạt thiếu thốn, nhóm phải “ăn dầm nằm dề” trong làng người Ba Na hàng tháng trời để thuyết phục người dân cho thuê đất trồng dược liệu.
“Môi trường hoàn toàn mới. Có đêm mưa bão, cả nhóm nằm co ro trong nhà sàn, bàn tính từng bao phân bón, từng khâu chế biến. Có lúc tưởng chừng phải bỏ cuộc vì bất lực”, Lâm kể.
Không chỉ thách thức về tự nhiên, nhóm còn đối mặt với rào cản văn hóa. Phải mất nhiều thời gian tiếp cận, sống cùng bà con, nhóm mới nhận được sự tin tưởng của già làng và được phép triển khai mô hình.
Không chỉ là khởi nghiệp
Sau ba năm hoạt động, HTX Nông dược và Dịch vụ tổng hợp An Toàn đã xây dựng được vùng trồng 4ha dược liệu, liên kết thêm 3ha với 32 hộ đồng bào Ba Na. Một số cây thuốc quý như đương quy, thất diệp nhất chi hoa, cây thường xuân… được bảo tồn, nhân giống và phát triển thành các sản phẩm đạt tiêu chuẩn Bộ Y tế.
Hiện nay, 5 sản phẩm từ dược liệu bản địa do HTX sản xuất đã có mặt tại khoảng 1.000 nhà thuốc trên cả nước. HTX cũng chủ động triển khai chuỗi cung ứng: cung cấp giống, vật tư nông nghiệp, hướng dẫn kỹ thuật, thu mua sản phẩm cho người dân.
Không chỉ dừng lại ở đó, nhóm còn mở rộng sang lĩnh vực du lịch cộng đồng. Họ cải tạo nhà sàn làm homestay, tổ chức các tour trekking ngắm rừng, trải nghiệm ngâm lá thuốc, ẩm thực địa phương...
Năm 2023, HTX của nhóm bạn trẻ được Sở Công Thương Bình Định lựa chọn làm mô hình điểm triển khai Chương trình mục tiêu quốc gia tại vùng núi. Dự án thương mại hai chiều của HTX giúp đưa sản phẩm bản địa ra thị trường, đồng thời mang vật tư, công nghệ về phục vụ sản xuất cho bà con dân tộc thiểu số.
Bí thư Huyện ủy An Lão – ông Nguyễn Xuân Vĩnh cho biết, địa phương luôn khuyến khích mô hình HTX có sự tham gia của người trẻ. “Sự sáng tạo, dấn thân của các bạn đã mang lại một cách tiếp cận mới với nông nghiệp, góp phần chuyển đổi tư duy sản xuất của bà con”, ông Vĩnh chia sẻ.
“Chúng tôi không chỉ trồng cây thuốc, mà đang gieo lại niềm tin – rằng khởi nghiệp nông nghiệp không đồng nghĩa với lạc hậu, ở rừng không đồng nghĩa với bỏ lại tương lai”, Mỹ Lâm chia sẻ.
Câu chuyện của nhóm bạn trẻ tại “cổng trời” An Toàn không chỉ là một mô hình kinh tế nông dược – du lịch cộng đồng. Đó là minh chứng cho thế hệ trẻ dám từ bỏ vùng an toàn để bước vào hành trình thật sự – hành trình kiến tạo và kết nối.
Giữa thâm sơn cùng cốc, họ đang xây dựng nên một tương lai xanh từ chính màu lá rừng.