Kiến nghị đình chỉ cấp mã số vùng trồng sâm Ngọc Linh vì chưa đủ điều kiện

Nguyên nhân kiến nghị dừng mã số vùng trồng này là do vùng trồng không đạt chuẩn, hồ sơ thiếu nghiêm trọng, nhiều chỉ tiêu bắt buộc không được đáp ứng.

Cụ thể, trong báo cáo số 01 ngày 11/6/2025 gửi Chi cục trưởng Chi cục Nông nghiệp tỉnh Kon Tum, đoàn kiểm tra do ông Bùi Đức Trung, Phó Chi cục trưởng, làm trưởng đoàn nêu rõ:

Qua kiểm tra thực địa tại thôn Đăk Kinh 1, xã Ngọk Lây vào ngày 10/6/2025, với sự tham gia của đại diện UBND huyện Tu Mơ Rông, Hạt Kiểm lâm, UBND xã Ngọk Lây và Phòng Nông nghiệp & Môi trường, đoàn phát hiện nhiều điểm không phù hợp với hồ sơ đã cấp trước đó.

Cụ thể, đối chiếu với 09 chỉ tiêu kiểm tra bắt buộc theo biểu mẫu, có 02 chỉ tiêu không đạt, trong đó đáng chú ý là chỉ tiêu về nguồn gốc giống cây trồng và yêu cầu về an toàn thực phẩm.

Doanh nghiệp không cung cấp được hồ sơ chứng minh nguồn gốc giống khi đề nghị cấp mã số. Đến thời điểm hậu kiểm mới xuất trình bản tự công bố sản phẩm lưu hành, tuy nhiên đường dẫn tra cứu trên hệ thống không hoạt động.

Bên cạnh đó, đoàn kiểm tra xác nhận doanh nghiệp chưa có minh chứng cho bất kỳ tiêu chuẩn chất lượng nào như GAP, VietGAP hay GlobalG.A.P, những chứng nhận bắt buộc để đảm bảo vùng trồng đạt an toàn thực phẩm.

Ngoài ra, danh sách người sản xuất được tập huấn về kiến thức an toàn thực phẩm và hồ sơ sức khỏe định kỳ cũng không được cung cấp, trong khi đây là điều kiện bắt buộc theo quy định.

Hồ sơ truy xuất vùng trồng cũng bị đánh giá chưa đầy đủ, khi thiếu bản đồ tọa độ, nhật ký canh tác không được cập nhật liên tục và thiếu thông tin chi tiết về chu kỳ thu hoạch.

Với những sai phạm trên, đoàn kiểm tra đã kiến nghị Chi cục Nông nghiệp tỉnh Kon Tum đình chỉ hiệu lực giấy xác nhận mã số vùng trồng số 01 ngày 30/5/2025 đã cấp cho Công ty Cổ phần Rượu Sâm Ngọc Linh Kon Tum.

Đồng thời, yêu cầu doanh nghiệp phải khắc phục toàn bộ hồ sơ còn thiếu và cập nhật thông tin mới nếu có nhu cầu xin cấp lại. Trong đó, doanh nghiệp phải bổ sung chứng nhận an toàn thực phẩm, minh chứng nguồn giống rõ ràng, nộp danh sách người sản xuất được tập huấn, và bổ sung nhật ký canh tác từ năm 2024 đến nay.

Đoàn cũng đề nghị Chi cục báo cáo lên Cục Trồng trọt và Bảo vệ thực vật để làm rõ quy định liên quan đến mô hình trồng sâm trong nhà màng, hình thức doanh nghiệp đang áp dụng nhưng chưa có đánh giá khoa học chính thức về hiệu quả sinh trưởng của sâm Ngọc Linh trong điều kiện này.

Như Báo Công lý đã thông tin, ngày 14/5/2025, Chi cục Nông nghiệp tỉnh Kon Tum có văn bản gửi Phòng Nông nghiệp & Môi trường huyện Tu Mơ Rông cho biết hồ sơ đề nghị cấp mã số vùng trồng cho Công ty Cổ phần Rượu Sâm Ngọc Linh Kon Tum “chưa đủ cơ sở cấp mã”.

Lý do là vùng trồng của công ty không đáp ứng các điều kiện sinh thái đặc hữu như: độ cao từ 1.800m trở lên, nằm trong rừng nguyên sinh có độ tán che 70–90%, nhiệt độ từ 14–18°C và không có minh chứng khoa học về việc trồng sâm trong nhà màng.

Tuy nhiên, đến ngày 29/5/2025, chính Chi cục Nông nghiệp tỉnh Kon Tum lại ký xác nhận cấp mã số vùng trồng lần đầu cho doanh nghiệp này với diện tích vùng trồng 2,1 ha, sản lượng dự kiến lên tới 3 tấn.

Trước sự việc "bất thường trên", UBND tỉnh Kon Tum đã yêu cầu yêu cầu Sở NN&MT làm rõ toàn bộ hồ sơ, quy trình, điều kiện vùng trồng và đặc biệt nhấn mạnh: “Nếu phát hiện sai phạm, phải tạm dừng hiệu lực giấy xác nhận đã cấp cho Công ty cổ phần rượu sâm Ngọc Linh Kon Tum”.

Văn Hà