Vì sao UBND TP. Phú Mỹ không thực hiện bản án đã có hiệu lực?

Đất khai hoang sử dụng gần 50 năm vẫn chưa được công nhận

Ông Nguyễn Ngọc Ninh (sinh năm 1967, trú tại TP. Phú Mỹ, tỉnh Bà Rịa – Vũng Tàu) cho biết: Vào năm 1977, gia đình ông đã khai hoang và sử dụng ổn định khoảng 155.431m² đất thuộc thửa số 227, tờ bản đồ số 11, phường Phú Mỹ (khi đó thuộc thị xã Phú Mỹ, nay là TP. Phú Mỹ). Đến năm 1986, ông Nguyễn Phi Hùng (cha ông Ninh, sinh năm 1943) chuyển giao toàn bộ diện tích đất trên cho ông Ninh trực tiếp quản lý, canh tác và sử dụng liên tục cho đến nay. Trong suốt quá trình sử dụng, gia đình ông Ninh đã thực hiện đầy đủ nghĩa vụ thuế đối với Nhà nước.

Năm 1992, ông Ninh đề nghị cấp sổ thuế và đến năm 1994, được UBND xã Mỹ Xuân (thuộc huyện Châu Thành, tỉnh Đồng Nai cũ) cấp sổ kê khai thuế nông nghiệp. Cùng năm, UBND tỉnh Bà Rịa – Vũng Tàu ban hành quyết định thành lập Rừng phòng hộ, giao cho Ban Quản lý Dự án 595 (nay là Ban Quản lý Rừng phòng hộ tỉnh BR-VT) làm chủ đầu tư. Tuy nhiên, tại thời điểm đó, gia đình ông Ninh vẫn đang sử dụng diện tích đất nêu trên để canh tác, nuôi trồng thủy sản và toàn bộ hạ tầng sản xuất như bờ bao, cây cối, ao đầm đều do gia đình ông đầu tư, cải tạo.

Do điều kiện kinh tế khó khăn, ông Ninh và vợ đã chuyển nhượng diện tích đất trên cho bà Nguyễn Nam Phương bằng giấy viết tay. Sau đó, bà Phương tiến hành các thủ tục xin cấp GCN. Tuy nhiên, trong quá trình đo đạc vào cuối năm 2018, Văn phòng Đăng ký đất đai Chi nhánh TX. Phú Mỹ cho rằng khu đất thuộc phạm vi rừng phòng hộ nên không đủ điều kiện cấp GCN.

Ông Ninh phản đối và cho rằng việc Ban Quản lý rừng phòng hộ khẳng định phần đất ông đang sử dụng thuộc phạm vi rừng phòng hộ đã xâm phạm nghiêm trọng quyền và lợi ích hợp pháp của gia đình ông và người nhận chuyển nhượng. Do đó, ông yêu cầu các cơ quan chức năng công nhận quyền sử dụng hợp pháp đối với khu đất và cấp GCN theo quy định pháp luật.

Ngày 30/12/2020, ông Ninh nộp đơn đề nghị UBND phường Mỹ Xuân tổ chức hòa giải tranh chấp đất đai với Ban Quản lý rừng phòng hộ tỉnh BR-VT. Phiên hòa giải ngày 11/01/2021 không thành, ông Ninh khởi kiện ra Tòa án Nhân dân (TAND) TX. Phú Mỹ. Vụ án được thụ lý theo số 33/2021/TLST-DS ngày 24/02/2021 và đưa ra xét xử công khai vào ngày 28/9/2022.

Tại phiên tòa, nhiều người dân sinh sống, khai phá và sử dụng đất cùng thời điểm với gia đình ông Ninh đã xác nhận việc ông Ninh và cha ông khai hoang, sử dụng ổn định đất từ năm 1977 để sản xuất nông nghiệp và nuôi trồng thủy sản. Nhân chứng như bà Nguyễn Thị Tuyết, ông Huỳnh Ký và ông Phạm Trị đều xác nhận rõ nguồn gốc đất và quá trình sử dụng hợp pháp của gia đình ông Ninh.

Tòa án Nhân dân TX. Phú Mỹ nhận định: Diện tích 150.859,4m² đất tranh chấp có nguồn gốc do ông Nguyễn Phi Hùng và ông Nguyễn Ngọc Ninh khai phá, sử dụng ổn định từ năm 1977, không vi phạm pháp luật đất đai. Các quyết định hành chính của UBND tỉnh BR-VT (Quyết định số 973/QĐ-UBT ngày 7/6/1994, số 2670/QĐ-UB ngày 11/4/2002 và số 1009/QĐ-UBND ngày 6/5/2011) đều được ban hành sau thời điểm người dân đã sử dụng đất lâu dài, liên tục. Việc ban hành các quyết định này không đi kèm với kiểm tra thực địa, không xác định ranh giới quy hoạch rõ ràng và cũng không có chính sách bồi thường, hỗ trợ theo luật định.

Căn cứ vào các chứng cứ, TAND TX. Phú Mỹ tại Bản án số 30/2022/DS-ST ngày 28/9/2022 đã công nhận toàn bộ diện tích đất 150.859,4 m² thuộc thửa 227 và một phần các thửa 499, 498, 497, 496, 495, 494, 493, 492, 491, 490, 489, 488, 228, 454 tờ bản đồ số 11; một phần các thửa 16, 17 tờ bản đồ số 10; một phần thửa số 03 tờ bản đồ số 19; thửa 153, 155; một phần các thửa 02, 169, 58, 152 tờ bản đồ số 18 tọa lạc tại phường Mỹ Xuân, thị xã Phú Mỹ, tỉnh Bà Rịa – Vũng Tàu thuộc quyền sử dụng hợp pháp của ông Nguyễn Ngọc Ninh (diện tích đất bao gồm các điểm đánh số từ 1 đến 71 thể hiện tại Sơ đồ vị trí do Trung tâm kỹ thuật Tài nguyên và Môi trường tỉnh BR-VT lập ngày 09/8/2022 kèm theo Bản án).

Đồng thời TAND TX. Phú Mỹ cũng ghi nhận việc ông Ninh tự nguyện chuyển giao quyền sử dụng đất cho bà Nguyễn Nam Phương. Bà Phương được quyền liên hệ với cơ quan có thẩm quyền để xin cấp GCN theo quy định Luật Đất đai năm 2013.

Không đồng tình với bản án sơ thẩm, Ban Quản lý rừng phòng hộ tỉnh BR-VT kháng cáo. Tuy nhiên, TAND tỉnh Bà Rịa – Vũng Tàu tại Bản án phúc thẩm số 03/2023/DS-PT ngày 11/01/2023 đã bác đơn kháng cáo và giữ nguyên bản án sơ thẩm.

Chính quyền TP. Phú Mỹ “ngâm” việc cấp sổ đỏ đến bao giờ?

Dù bản án dân sự đã có hiệu lực pháp luật từ đầu năm 2023, công nhận quyền sử dụng hợp pháp đối với hơn 150.000m² đất tại phường Mỹ Xuân, TP. Phú Mỹ, tỉnh Bà Rịa – Vũng Tàu, và ghi nhận việc ông Nguyễn Ngọc Ninh tự nguyện chuyển nhượng quyền sử dụng đất cho bà Nguyễn Nam Phương, thế nhưng đến nay UBND TP. Phú Mỹ vẫn chưa hoàn tất việc cấp GCN theo quy định pháp luật.

Được biết, quá trình cấp GCN đã được thực hiện đầy đủ qua ba cấp. Cụ thể, UBND phường Mỹ Xuân đã hoàn thành việc rà soát hồ sơ pháp lý và công khai niêm yết theo đúng trình tự thủ tục. Sau đó, Chi nhánh Văn phòng Đăng ký đất đai TP. Phú Mỹ đã tiếp nhận và chuyển thông tin địa chính đến cơ quan thuế. Ngày 21/01/2025, Chi cục Thuế TP. Phú Mỹ đã ban hành thông báo thuế thu nhập cá nhân và lệ phí trước bạ đối với diện tích 142.447,1m² (đã loại trừ phần đất thu hồi làm đường và được Nhà nước đền bù đầy đủ)

Đến ngày 20/02/2025, bà Nguyễn Nam Phương đã hoàn thành nghĩa vụ tài chính, nộp đầy đủ các khoản thuế, phí vào ngân sách Nhà nước. Theo trình bày của bà, GCN đã được in xong, chuyển sang Phòng Tài nguyên và Môi trường để trình UBND TP. Phú Mỹ ký cấp. Thế nhưng, từ đó đến nay, UBND TP. Phú Mỹ vẫn không thực hiện việc ký cấp sổ, dù không có lý do chính đáng.

“Chúng tôi đã tuân thủ đầy đủ pháp luật, hoàn thành nghĩa vụ tài chính, được tòa án công nhận quyền sử dụng đất. Nhưng chính quyền TP. Phú Mỹ lại cố tình trì hoãn, đưa ra các lý do thiếu thực tế, gây khó dễ cho người dân”, bà Phương bức xúc phản ánh.

Luật sư Vũ Anh Thanh (Đoàn Luật sư TP. HCM) cho rằng, hành vi không thực hiện bản án của UBND TP. Phú Mỹ là vi phạm. Cụ thể, theo Điều 26 Nghị định số 71/2016/NĐ-CP, trong trường hợp người có trách nhiệm thi hành án hành chính không chấp hành hoặc chấp hành không đầy đủ nội dung bản án, gây hậu quả nghiêm trọng, có thể bị buộc thôi việc.

Đáng chú ý, đây không phải là trường hợp đầu tiên. Trước đó, tại bản án số 37/2020/DS-ST ngày 10/12/2020, một số hộ dân cùng khu vực cũng bị trì hoãn cấp sổ đỏ một cách bất hợp lý. Phải đến khi Bộ Tư pháp và Cơ quan thi hành án có văn bản yêu cầu, UBND TP. Phú Mỹ mới chịu thực hiện cấp GCN vào năm 2024.

“Từng có tiền lệ, từng bị nhắc nhở, nhưng nay chính quyền địa phương lại tiếp tục né tránh trách nhiệm, kéo dài thủ tục, thì không thể coi là sơ suất kỹ thuật hay quá tải hành chính. Đây là biểu hiện rõ ràng của việc cố tình trì hoãn, làm trái quy định pháp luật và xâm phạm nghiêm trọng quyền lợi hợp pháp của người dân”, bà Phương bức xúc.

Gia Khánh