Tăng tốc chuyển đổi, hiệp lực thúc đẩy phát triển nền công nghiệp Việt Nam tự chủ - hùng cường

Chia sẻ tại hội thảo, ông Lương Minh Huân, Viện trưởng Viện Phát triển doanh nghiệp (thuộc VCCI), cho biết hiện nay các DN chưa định hướng rõ ràng khi tham gia vào chuỗi giá trị toàn cầu. Thiếu sự chuẩn bị và mục tiêu rõ ràng khi tham gia vào chuỗi giá trị toàn cầu đang là thực trạng phổ biến của nhiều DN Việt Nam hiện nay.

Cụ thể, kết quả khảo sát do VCCI tiến hành cho thấy, 64,7% DN Việt chưa có sự chuẩn bị gì khi tham gia vào chuỗi cung ứng toàn cầu; 15,3% DN có chiến lược, định hướng tham gia chuỗi giá trị toàn cầu tổng thể trong dài hạn; 10,2% DN đã xây dựng kế hoạch tham gia chuỗi cung ứng toàn cầu trong trung hạn; 5,4% DN đã đề ra giải pháp hành động trong ngắn hạn và chỉ có 4,4% DN đã triển khai các hành động cụ thể.

Khảo sát của VCCI cũng cho thấy, 53,54% DN Việt không xác định mục tiêu khi tham gia vào chuỗi giá trị toàn cầu.

Về khó khăn, thách thức của các doanh nghiệp Việt Nam khi tham gia chuỗi cung ứng toàn cầu, ông Lương Minh Huân cho rằng, doanh nghiệp Việt Nam gặp khó khăn hơn khi đáp ứng các yêu cầu về thời gian giao hàng và tiêu chuẩn, kỹ thuật.

Cụ thể, có đến hơn 60% doanh nghiệp Việt Nam gặp khó khăn và rất khó khăn về thời gian giao hàng đúng hạn; hơn 70% gặp khó khăn và rất khó khăn về khối lượng đơn hàng và hơn 80% doanh nghiệp gặp khó khăn và rất khó khăn liên quan đến tiêu chuẩn, kỹ thuật khi tham gia chuỗi giá trị toàn cầu.

Nguyên nhân khiến doanh nghiệp Việt Nam đối mặt với khó khăn khi tham gia chuỗi giá trị toàn cầu được ông Lương Minh Huân lý giải do thiếu chính sách hỗ trợ hiệu quả; thiếu kinh phí. Bên cạnh đó, thiếu sự kết nối trong chuỗi và các biện pháp xúc tiến thương mại; khó khăn trong thay đổi tập quán kinh doanh truyền thống...

Trình bày tham luận tại toạ đàm, ông Chu Việt Cường, Giám đốc Trung tâm Hỗ trợ Phát triển Công nghiệp, Cục Công nghiệp - Bộ Công Thương cũng cho rằng ngành công nghiệp trong nước vẫn đang đối mặt với nhiều thách thức như: năng lực sản xuất trong nước còn phân tán, thiếu tính hệ thống; tỷ lệ nội địa hoá trong nhiều ngành còn thấp.

Mặt khác, các doanh nghiệp trong nước vẫn phụ thuộc nhiều vào nhập khẩu máy móc, nguyên vật liệu; khó khăn trong tiếp cận công nghệ nguồn và liên kết với các doanh nghiệp FDI lớn; thiếu hụt nguồn nhân lực chất lượng cao và hệ thống đào tạo chuyên ngành phù hợp.

Để tăng cường định vị doanh nghiệp Việt Nam trong chuỗi giá trị toàn cầu, ông Chu Việt Cường cho rằng trong thời gian tới, cần xây dựng năng lực công nghiệp tự chủ và chuỗi cung ứng bền vững, tập trung vào ba trụ cột chính.

Trong đó, đối với trụ cột công nghệ và đổi mới sáng tạo, ông đề nghị khuyến khích doanh nghiệp đầu tư nghiên cứu và phát triển, nâng cấp thiết bị – quy trình – chất lượng sản phẩm.

Với liên kết ngành và phát triển cụm công nghiệp, cần tăng cường kết nối giữa doanh nghiệp đầu chuỗi với doanh nghiệp sản xuất tại các vùng cũng như giữa doanh nghiệp và các viện, trường. Song song đó, cần tập trung vào trụ cột thứ ba là nhân lực và kỹ thuật chất lượng cao để hỗ trợ tự động hoá, số hóa và vận hành chuỗi hiệu quả.

Dương Dũng