Tòa án sẽ quyết định việc hoãn thi hành án tử hình trong 2 năm
Tiếp tục chương trình làm việc Kỳ họp thứ 9, sáng 20/5, các đại biểu Quốc hội đã nghe Tờ trình và Báo cáo thẩm tra dự thảo Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Bộ luật Tố tụng hình sự.
Bổ sung thẩm quyền xét xử của Tòa án khu vực
Trình bày tờ trình, Viện trưởng Viện kiểm sát nhân dân tối cao Nguyễn Huy Tiến cho biết, việc sửa bộ luật nhằm hoàn thiện cơ sở pháp lý, phù hợp với tên gọi, thẩm quyền và nhiệm vụ của các cơ quan tố tụng hình sự theo phương án tinh gọn bộ máy đã được phê duyệt, đồng thời giải quyết kịp thời các vấn đề cấp bách.
Theo ông Tiến, dự thảo bộ luật có nhiều nội dung sửa đổi, bổ sung các điều luật liên quan đến sắp xếp, tinh gọn tổ chức bộ máy các cơ quan có thẩm quyền tiến hành tố tụng và các cơ quan có liên quan.
Đáng chú ý, bộ luật sửa đổi một số vấn đề liên quan đến thẩm quyền tố tụng của hệ thống Viện kiểm sát nhân dân, Tòa án nhân dân từ 4 cấp còn 3 cấp. Theo đó, dự thảo bộ luật quy định Tòa án khu vực có thẩm quyền xét xử sơ thẩm đối với vụ án hình sự về các tội phạm mà mức cao nhất của khung hình phạt đến 20 năm tù, trừ một số trường hợp án nghiêm trọng, phức tạp thuộc thẩm quyền truy tố, xét xử của Viện kiểm sát, Tòa án cấp tỉnh.
Bổ sung thẩm quyền kháng nghị giám đốc thẩm, tái thẩm hình sự của Viện trưởng Viện kiểm sát cấp tỉnh và thẩm quyền kháng nghị giám đốc thẩm của Chánh án Tòa án cấp tỉnh đối với bản án có hiệu lực pháp luật của Tòa án khu vực.
Sửa đổi trình tự, thủ tục thi hành án tử hình theo hướng bổ sung thời hạn xem xét quyết định ân giảm và thời hạn. Trong đó, quy định Tòa án được quyết định hoãn thi hành án tử hình 2 năm khi có căn cứ. Ngoài ra, dự luật bổ sung trình tự, thủ tục điều tra, truy tố trong trường hợp bị can vắng mặt.
Ngoài ra, bộ luật bổ sung quy định điều tra viên trung cấp trở lên (của cơ quan Cảnh sát điều tra Công an cấp tỉnh), là Trưởng hoặc Phó trưởng Công an xã. Các điều tra viên này được Thủ trưởng Cơ quan Cảnh sát điều tra Công an cấp tỉnh phân công có thẩm quyền tiến hành khởi tố, điều tra vụ án hình sự về tội ít nghiêm trọng, nghiêm trọng, có mức cao nhất của khung hình phạt đến 7 năm tù xảy ra trên địa bàn cấp xã.
Bảo đảm quy định chặt chẽ
Thẩm tra dự thảo bộ luật, Chủ nhiệm Ủy ban Pháp luật và Tư pháp của Quốc hội Hoàng Thanh Tùng tán thành với việc sửa đổi, bổ sung một số điều của Bộ luật Tố tụng hình sự.
Theo ông Tùng, việc sửa đổi bộ luật cần thiết nhằm chỉ đạo, giải quyết kịp thời các vụ việc, vụ án về tội ít nghiêm trọng và tội nghiêm trọng xảy ra trên các địa bàn.
Tuy nhiên, theo Chủ nhiệm Ủy ban Pháp luật và Tư pháp, nội dung quy định cụ thể về nhiệm vụ, quyền hạn của điều tra viên là Trưởng Công an cấp xã (hoặc Phó trưởng Công an cấp xã) tại dự thảo luật có nhiều nội dung chưa phù hợp, mâu thuẫn với các nội dung khác của Bộ luật Tố tụng hình sự và mâu thuẫn ngay trong dự thảo luật, do đó sẽ phát sinh vướng mắc và không khả thi khi triển khai trên thực tế.
Cơ quan thẩm tra đề nghị cơ quan chủ trì soạn thảo rà soát kỹ lưỡng các quy định của Bộ luật Tố tụng hình sự để sửa đổi, bổ sung các nội dung liên quan đến nhiệm vụ, quyền hạn của điều tra viên thuộc cơ quan Cảnh sát điều tra Công an cấp tỉnh được bố trí là Trưởng Công an cấp xã (hoặc Phó trưởng Công an cấp xã), bảo đảm chặt chẽ, thống nhất, khả thi, đáp ứng yêu cầu giải quyết kịp thời các vụ việc, vụ án xảy ra trên địa bàn cấp xã.
Về sửa đổi trình tự, thủ tục thi hành án tử hình theo hướng bổ sung thời hạn xem xét quyết định ân giảm và thời hạn Tòa án quyết định hoãn thi hành án 2 năm khi có căn cứ, cơ quan thẩm tra đề nghị Viện kiểm sát nhân dân tối cao tiếp tục rà soát nhằm bảo đảm quy định chặt chẽ thủ tục xem xét bản án tử hình trước khi thi hành.
Ủy ban Pháp luật và Tư pháp cũng đề nghị Viện kiểm sát nhân dân tối cao bám sát nội dung tiếp thu, chỉnh lý dự thảo Bộ luật Hình sự sửa đổi (đang được trình Quốc hội xem xét, dự kiến thông qua tại Kỳ họp thứ 9) có nhiều nội dung sửa đổi liên quan đến hình phạt tử hình nhằm bảo đảm tính thống nhất của hệ thống pháp luật.