Cần làm rõ nhà, xe công vụ tới đây sẽ quản lý thế nào?

Tờ trình về dự án Luật Quản lý, sử dụng tài sản nhà nước (sửa đổi) của Chính phủ do Bộ trưởng Bộ Tài chính Đinh Tiến Dũng trình bày cho thấy, tài sản nhà nước (TSNN) tại Việt Nam có phạm vi, quy mô rất lớn; là cơ sở vật chất để thực hiện các hoạt động quản lý nhà nước, cung cấp dịch vụ công và là nguồn lực quan trọng, bền vững có thể khai thác để phát triển kinh tế - xã hội. Nhằm khắc phục những tồn tại, hạn chế của Luật hiện hành; bảo đảm việc đầu tư, mua sắm, quản lý, sử dụng và khai thác tài sản công hiệu quả, tiết kiệm, đáp ứng yêu cầu quản lý trong tình hình mới về khai thác nguồn lực để phát triển kinh tế - xã hội, thực hành tiết kiệm, chống thất thoát, lãng phí, tham nhũng. Thể chế hóa Điều 53 Hiến pháp năm 2013, bảo đảm tính thống nhất, đồng bộ với các luật mới được QH ban hành có liên quan, tác động trực tiếp tới quản lý, sử dụng tài sản công thì xây dựng, ban hành Luật Quản lý, sử dụng tài sản nhà nước (sửa đổi) hiện nay là cần thiết.

Toàn cảnh Phiên họp  chiều 15/9

Đa số Ủy viên UBTVQH tán thành với sự cần thiết ban hành Luật để bảo đảm việc đầu tư, mua sắm, quản lý, sử dụng và khai thác tài sản công hiệu quả, tiết kiệm, đáp ứng yêu cầu quản lý trong tình hình mới về khai thác nguồn lực để phát triển kinh tế - xã hội, thực hành tiết kiệm, chống thất thoát, lãng phí, tham nhũng. 

Tuy nhiên nhiều ý kiến cho rằng, bên cạnh những quy định mới tiến bộ, Dự thảo còn lúng túng trong việc xác định khái niệm về tài sản công, một số yêu cầu về quản lý và sử dụng chưa được đề cập đầy đủ. Dự thảo luật chỉ mang tính liệt kê một số loại tài sản mà không đưa ra được định nghĩa chung nhất về các loại tài sản thuộc sở hữu toàn dân. Việc liệt kê các loại tài sản và cơ quan quản lý, sử dụng tài sản dẫn đến không đủ tính bao quát, không phù hợp với xu thế phát triển, vận động và thay đổi của nền kinh tế. Nhiều đại biểu đề nghị Chính phủ cần nghiên cứu để định nghĩa lại về tài sản công mang tính bao quát và quy định ngay các nhóm loại tài sản trong phần khái niệm để phù hợp với Hiến pháp và đảm bảo tính khả thi trong thực tiễn.

Theo Chủ nhiệm Ủy ban Pháp luật Nguyễn Khắc Định, đối với tài sản chưa có luật chuyên ngành điều chỉnh thì điều chỉnh tại luật này. Luật điều chỉnh những điều chung nhất, có tính nguyên tắc, mang tính tổng quát, các quy định cụ thể không mâu thuẫn với các luật chuyên ngành. Cả tài sản hữu hình và vô hình đều phải được đưa vào quản lý. Trưởng ban Dân nguyện của Quốc hội Nguyễn Thanh Hải nêu quan điểm quy định chi tiết sẽ là thiếu và khó, nên loại trừ những gì không thuộc tài sản công.

Phó Chủ tịch Quốc hội Uông Chu Lưu cho rằng, mục tiêu đặt ra của Luật là sử dụng tài sản công, tài sản nhà nước hiệu quả, tiết kiệm khắc phục yếu kém, bất cập lâu nay, chống tiêu cực, lãng phí, tham nhũng trong quản lý, sử dụng tài sản công. Hiện nay vẫn còn những lúng túng về phạm vi điều chỉnh của luật. Theo Phó Chủ tịch Quốc hội , theo Hiến pháp, tài sản công phạm vi rất rộng, nếu bao gồm cả tài sản vô hình, hữu hình, tài sản trí tuệ sẽ động đến nhiều luật chuyên ngành, đưa hết vào sẽ rất lớn, mất thời gian, công phu và không thể thực hiện được.

Đại biểu cho rằng nhiều nội dung quan trọng trong Dự thảo luật chưa được quy định cụ thể, có tới 21 điều giao Chính phủ quy định chi tiết; còn nhiều quy định về chế độ quản lý, sử dụng tài sản công được dẫn chiếu theo các luật chuyên ngành khác. Đại biểu đề nghị Chính phủ cần nghiên cứu để quy định chi tiết tối đa các điều, khoản trong Dự thảo luật, hạn chế các điều giao cho Chính phủ quy định chi tiết. Trường hợp giao cho Chính phủ quy định chi tiết cần chỉ rõ nội dung cụ thể được giao và yêu cầu Chính phủ xây dựng dự thảo Nghị định trình kèm Dự thảo luật.

Theo Bộ trưởng Tài chính Đinh Tiến Dũng, nếu nghiên cứu xây dựng thành một Bộ luật sẽ bao trùm tất cả các loại tài sản tài chính và tài sản công, có hành lang pháp lý tập trung và tính đồng bộ cao hơn nhưng như vậy phải nghiên cứu kỹ hơn và kết cấu lại. Trong phạm vi của một dự luật, không thể "quét" hết các loại tài sản, do đó Luật quản lý, tài sản nhà nước sửa đổi vẫn mang tính chất là một luật khung, còn nhiều nội dung giao Chính phủ quy định. 

Chủ nhiệm Ủy ban Tư pháp Lê Thị Nga đề nghị Chính phủ cần có báo cáo tổng kết, phản ánh đầy đủ ý kiến của các cơ quan, tổ chức, đơn vị đang quản lý tài sản công. Việc tổng kết, theo Chủ nhiệm Lê Thị Nga, cần tiến hành theo 2 loại: một là sử dụng nhà công vụ, tình hình thực tế đang đặt ra vấn đề gì và sẽ xử lý như thế nào. Hai là, xe công, tính đến ngày 31.7.2016, khối cơ quan nhà nước hiện đang sử dụng 16.653 ô tô; khối đơn vị sự nghiệp quản lý, sử dụng 16.194 chiếc; khối các tổ chức quản lý sử dụng 4.566 chiếc; khối các Ban quản lý dự án sử dụng 224 chiếc. Tuy nhiên, tình trạng quá niên hạn, sử dụng sai mục đích ô tô công vẫn còn. Bên cạnh đó, còn xuất hiện tình trạng không cho mua xe mới nhưng dùng xe cũ thì chi phí để sửa chữa lại cực lớn. Xu hướng lâu nay đang được nhiều Chính phủ áp dụng là khoán xe công, nhưng ở Việt Nam chưa có sự đổi mới mạnh mẽ về vấn đề này. Điều 33, dự thảo Luật cũng mới chỉ quy định việc khoán kinh phí sử dụng tài sản được áp dụng đối với phương tiện đi lại phục vụ công tác, điện thoại tại nhà riêng, điện thoại di động và các tài sản khác còn xác định mức khoán cụ thể sẽ do Bộ Tài chính quy định. Thực tế lâu nay cho thấy, việc thực hiện khoán điện thoại rất tốt, tâm lý dùng điện thoại “chùa” hầu như không còn, điện thoại di động khoán đưa vào một số lượng tiền thì thấy mọi cá nhân sử dụng rất tiết kiệm. Từ những phân tích này, Chủ nhiệm Lê Thị Nga đề nghị, Chính phủ và Bộ trưởng Bộ Tài chính cần nói rõ hơn đối với nhà công vụ và xe công vụ, thực trạng vừa qua vướng gì? Chúng ta đưa lên nhiều chính sách nhưng vẫn chưa thực hiện được thì định hướng tới đây và xu hướng dứt khoát sẽ như thế nào?

Đồng quan điểm này Trưởng Ban Dân nguyện Nguyễn Thanh Hải cho rằng, việc sửa chữa xe cũ thì chi trả cho vấn đề này so với chi phí mua sắm mới sẽ như thế nào? Điều này cần phải được làm rõ, bà Hải đề nghị. 

Ngọc Mai