Cần giải pháp cấp bách để xử lý ô nhiễm không khí

Đây là yêu cầu của Phó Thủ tướng Trần Hồng Hà tại cuộc họp trực tiếp kết hợp trực tuyến toàn quốc bàn các giải pháp toàn diện và cấp bách để xử lý ô nhiễm không khí tại các địa phương, đặc biệt là Hà Nội và TP Hồ Chí Minh, diễn ra sáng 27/3, tại Trụ sở Chính phủ.

Tại cuộc họp, Thứ trưởng Bộ Nông nghiệp và Môi trường Lê Công Thành cho biết, ô nhiễm không khí tại các đô thị lớn là vấn đề đã hình thành trong nhiều năm gần đây, tập trung 2 khu vực kinh tế trọng điểm phía Bắc (xung quanh “vùng Thủ đô” Hà Nội) và phía Nam (xung quanh khu vực TP Hồ Chí Minh).

Thành phần ô nhiễm chủ yếu đã được xác định là bụi đường, bụi PM10 và bụi mịn PM2.5, xảy ra vào các tháng mùa đông - xuân (từ tháng 10 đến tháng 4 năm sau).

Nguồn gây ô nhiễm không khí lớn nhất tại các đô thị là từ hoạt động giao thông, bao gồm bụi đường; khí thải từ phương tiện giao thông cũ, nát; xe tải chạy dầu DO cũ; xe chở vật liệu xây dựng (đặc biệt là tại Hà Nội).

Bên cạnh đó là hoạt động sản xuất công nghiệp (chủ yếu là vật liệu xây dựng, xi măng, nhà máy nhiệt điện, sản xuất sắt thép); công trình xây dựng không che chắn, không có biện pháp ngăn bụi phát tán; hoạt động đốt rác, rơm rạ ngoài trời.

Bộ Nông nghiệp và Môi trường cũng đưa ra một số giải pháp để hạn chế những nguyên nhân trên.

Tại cuộc họp, các đại diện từ các thành phố như Đà Nẵng và Hải Phòng đã chia sẻ kinh nghiệm về việc xây dựng hệ thống quan trắc, quy hoạch dự án không khuyến khích đầu tư gây ô nhiễm và chuyển đổi xanh trong giao thông công cộng.

Đồng thời, các Bộ Xây dựng, Tài chính, Công Thương và Công an đề xuất xây dựng các tiêu chuẩn kỹ thuật, chế tài xử phạt nghiêm khắc và công cụ kinh tế để kiểm soát nguồn ô nhiễm.

Kết luận cuộc họp, Phó Thủ tướng Trần Hồng Hà nhấn mạnh, để có những giải pháp hiệu quả, cần có sự phối hợp chặt chẽ giữa các bộ ngành và địa phương trong việc đánh giá toàn diện tình hình ô nhiễm không khí theo tiêu chuẩn quốc tế.

Qua đó, sẽ thu thập được dữ liệu khoa học, làm cơ sở cho việc xây dựng lộ trình cụ thể, đưa chất lượng không khí sớm về mức an toàn cho sức khỏe cộng đồng.

Các biện pháp này không chỉ góp phần cải thiện môi trường sống mà còn tạo điều kiện phát triển bền vững cho các đô thị trọng điểm của cả nước.

Phó Thủ tướng yêu cầu Bộ Nông nghiệp và Môi trường làm trung tâm chủ trì, phối hợp với các bộ ngành và địa phương để đánh giá toàn diện bức tranh ô nhiễm không khí theo tiêu chuẩn quốc tế.

Chính quyền các cấp, từ trung ương đến địa phương, được giao nhiệm vụ cụ thể: triển khai hệ thống giám sát tự động các nguồn khí thải, xác định nguồn ô nhiễm, và đảm bảo dữ liệu khoa học để xây dựng kế hoạch hành động cụ thể.

Các bộ như Xây dựng, Tài chính, Công Thương và Công an phải lập ngay tiêu chuẩn kỹ thuật, cơ chế kiểm tra và chế tài xử phạt nghiêm khắc đối với các vi phạm gây ô nhiễm, đồng thời sử dụng các công cụ kinh tế như thuế và phí để kiểm soát nguồn ô nhiễm.

PV