Đề xuất trách nhiệm của TANDTC trong tổ chức thực hiện Luật các Tổ chức tín dụng

Nội dung dự thảo Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật các Tổ chức tín dụng tập trung vào việc bổ sung các điều khoản mới sau Điều 198 của Luật hiện hành, trong đó đáng chú ý là các đề xuất liên quan đến quyền thu giữ tài sản bảo đảm, hạn chế kê biên tài sản bảo đảm của khoản nợ xấu trong thi hành án dân sự, cũng như quy định về hoàn trả tài sản bảo đảm trong các vụ án hình sự hoặc vi phạm hành chính.

Một trong những nội dung quan trọng của dự thảo là việc bổ sung Điều 198a nhằm thực hiện chính sách thu giữ tài sản bảo đảm của tổ chức tín dụng, tổ chức mua bán và xử lý nợ.

Có hai phương án được đưa ra: phương án thứ nhất đề xuất quy định rõ ràng về quyền thu giữ tài sản bảo đảm của các tổ chức này, đồng thời đặt ra nguyên tắc rằng việc thu giữ không được vi phạm các điều cấm của pháp luật hay trái đạo đức xã hội.

Điều kiện để thực hiện quyền thu giữ cũng được quy định cụ thể, bao gồm việc xử lý tài sản bảo đảm theo quy định pháp luật dân sự, có thỏa thuận rõ ràng trong hợp đồng về quyền thu giữ, biện pháp bảo đảm có hiệu lực đối kháng với bên thứ ba, tài sản không thuộc diện tranh chấp hoặc bị áp dụng các biện pháp cưỡng chế thi hành án, và tổ chức tín dụng đã hoàn thành nghĩa vụ công khai thông tin về việc thu giữ.

Dự thảo cũng quy định rõ thủ tục thu giữ đối với bất động sản và trách nhiệm của chính quyền địa phương, cơ quan có thẩm quyền nơi diễn ra quá trình thu giữ.

Phương án thứ hai của Điều 198a là giữ nguyên quy định hiện hành và giao Chính phủ hướng dẫn chi tiết.

Ngoài ra, dự thảo cũng đề xuất bổ sung Điều 198b nhằm thực hiện chính sách liên quan đến thi hành án dân sự đối với tài sản bảo đảm của khoản nợ xấu.

Theo phương án thứ nhất, tài sản bảo đảm của khoản nợ xấu sẽ không bị kê biên để thực hiện nghĩa vụ khác trong thi hành án dân sự, trừ các trường hợp đặc biệt như thi hành án liên quan đến cấp dưỡng, bồi thường thiệt hại về tính mạng, sức khỏe hoặc khi có sự đồng ý bằng văn bản của tổ chức tín dụng, chi nhánh ngân hàng nước ngoài, tổ chức mua bán và xử lý nợ xấu. Phương án thứ hai giữ nguyên quy định hiện hành và giao Chính phủ hướng dẫn chi tiết.

Một nội dung quan trọng khác là bổ sung Điều 198c nhằm xử lý tài sản bảo đảm của khoản nợ xấu trong các vụ án hình sự.

Theo đề xuất, sau khi cơ quan tiến hành tố tụng hoàn tất việc xác định chứng cứ và xác nhận không ảnh hưởng đến quá trình xử lý vụ án, tài sản bảo đảm sẽ được hoàn trả theo đề nghị của tổ chức tín dụng, chi nhánh ngân hàng nước ngoài hoặc tổ chức mua bán, xử lý nợ xấu.

Phương án thứ nhất mở rộng phạm vi áp dụng đối với tang vật, phương tiện vi phạm hành chính là tài sản bảo đảm của khoản nợ xấu, theo đó, cơ quan có thẩm quyền phải hoàn trả tài sản này khi có đề nghị của bên nhận bảo đảm. Trong khi đó, phương án thứ hai giữ nguyên quy định hiện hành và giao Chính phủ quy định chi tiết.

Dự thảo Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật các Tổ chức tín dụng lần này hướng đến việc tăng cường cơ chế xử lý nợ xấu, bảo vệ quyền lợi hợp pháp của các tổ chức tín dụng, đồng thời đảm bảo tính minh bạch, công khai và không làm ảnh hưởng đến các quyền lợi hợp pháp của bên liên quan.

Các phương án được đưa ra thể hiện sự cân nhắc kỹ lưỡng giữa việc trao quyền chủ động cho các tổ chức tín dụng trong thu giữ và xử lý tài sản bảo đảm với yêu cầu tuân thủ chặt chẽ quy định pháp luật, tránh xung đột với các quyền lợi hợp pháp khác trong xã hội.

Cũng tại dự thảo Luật, Ngân hàng Nhà nước đề xuất TANDTC có trách nhiệm hướng dẫn áp dụng thống nhất pháp luật về giải quyết tranh chấp về xử lý nợ xấu, tài sản bảo đảm của khoản nợ xấu quy định tại Luật các Tổ chức tín dụng.

Nguyễn Cúc