Phát triển mạng lưới đường sắt đô thị tại TP Hà Nội và TP.HCM theo chính sách đặc thù, đặc biệt
Dự thảo Nghị quyết của Quốc hội đưa ra sáu nhóm chính sách đặc thù, đặc biệt để phát triển hệ thống mạng lưới đường sắt đô thị tại TP Hà Nội và TP.HCM.
Tiếp tục chương trình làm việc Kỳ họp bất thường lần thứ 9, chiều 13/2, Quốc hội đã nghe tờ trình và báo cáo thẩm tra Nghị quyết của Quốc hội thí điểm một số cơ chế, chính sách đặc thù, đặc biệt để phát triển hệ thống mạng lưới đường sắt đô thị tại TP Hà Nội và TP.HCM.
6 nhóm chính sách đặc thù, đặc biệt
Trình bày tờ trình, Bộ trưởng Bộ Giao thông vận tải Trần Hồng Minh cho biết, dự thảo Nghị quyết đưa ra sáu nhóm chính sách đặc thù, đặc biệt. Bao gồm nhóm chính sách về huy động vốn với cơ chế Thủ tướng được quyết định bố trí kế hoạch đầu tư công trung hạn hằng năm, sử dụng nguồn tăng thu, tiết kiệm chi ngân sách trung ương hằng năm và các nguồn hợp pháp khác mà không phải theo thứ tự ưu tiên. Huy động vốn ODA, vốn vay ưu đãi mà không phải lập đề xuất.
Theo Nghị quyết, HĐND TP có trách nhiệm bố trí kế hoạch đầu tư công trung hạn, hằng năm vốn ngân sách địa phương, nguồn tăng thu, tiết kiệm chi, nguồn vốn hợp pháp khác; dự án cũng được bố trí vốn qua nhiều kỳ trung hạn.
UBND TP được bố trí vốn để triển khai trước một số công việc phục vụ dự án.
Với nhóm chính sách về trình tự, thủ tục đầu tư, dự án đường sắt đô thị sẽ không phải lập, thẩm định quyết định chủ trương đầu tư, mà được thực hiện ngay thủ tục lập, thẩm định, quyết định đầu tư.
Đáng chú ý, Nghị quyết giao quyền UBND TP được quyết định trong phân chia dự án thành các dự án thành phần, tiểu dự án, gia hạn thời gian thực hiện nhưng không làm tăng tổng mức đầu tư, chỉ định thầu các gói thầu tư vấn, xây lắp và nhà đầu tư, được ứng trước ngân sách.
Rà soát, chỉnh sửa phù hợp mô hình TOD
Để phát triển đô thị theo mô hình TOD (phát triển đô thị dựa trên giao thông công cộng) dự thảo Nghị quyết cho phép khi lập, điều chỉnh quy hoạch TOD được quyết định các chỉ tiêu khác với quy chuẩn để khai thác quỹ đất và giá trị tăng thêm từ đất; nhóm chính sách về phát triển công nghiệp đường sắt, chuyển giao công nghệ và đào tạo nhân lực; chính sách vật liệu xây và bãi đổ thải.
Thẩm tra tờ trình, Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế Vũ Hồng Thanh thống nhất với sự cần thiết ban hành nghị quyết với các cơ sở chính trị, pháp lý và thực tiễn. Hai địa phương có quy mô dân số lớn, số lượng phương tiện giao thông cá nhân tăng quá nhanh trong khi cơ sở hạ tầng chưa đáp ứng, gây nên tình trạng ùn tắc, ô nhiễm môi trường diễn biến phức tạp.
Về các chính sách đặc thù, Ủy ban Kinh đề nghị làm rõ trong trường hợp giảm hoặc bổ sung thêm dự án, thì số vốn ngân sách trung ương bổ sung được xác định thế nào để tránh khoảng trống pháp lý.
Với trình tự thủ tục đầu tư, cần thuyết minh làm rõ các loại dự án đường sắt đô thị, đường sắt đô thị theo mô hình TOD; dự án được chỉ định thầu nhằm rút ngắn thời gian thực hiện là phù hợp, nhưng cần cân nhắc thực hiện công tác chỉ định thầu để đảm bảo tính cạnh tranh, minh bạch và hiệu quả. Cùng với đó cần rà soát, chính sửa phù hợp mô hình TOD, sự cần thiết để tránh chồng chéo, mâu thuẫn.