Xuân về với lễ hội cầu mùa
Mỗi độ xuân sang, khi đất trời giao hòa, đồng bào dân tộc Thái tỉnh Nghệ An lại tưng bừng tổ chức lễ hội cầu mùa. Đây là dịp để bà con tạ ơn trời đất, thần linh đã phù hộ cho mùa màng bội thu, đồng thời cầu mong một năm mới mưa thuận gió hòa, cuộc sống sung túc, an lành.
Bản Bộng, xã Thành Sơn, huyện Anh Sơn, Nghệ An, là nơi hội tụ đậm nét văn hóa truyền thống của đồng bào Thái. Với hơn 250 hộ dân, 100% là người Thái, bản Bộng được công nhận là đơn vị văn hóa vào năm 1997.
Đến nay, bà con vẫn gìn giữ hai lễ hội quan trọng: lễ hội cầu mùa vào ngày mùng 5 Tết Nguyên đán và lễ hội mừng lúa mới vào ngày 5/5 âm lịch. Những nghi thức của lễ hội được bảo tồn nguyên vẹn, trở thành nét đẹp văn hóa truyền thống giàu bản sắc.
Lễ hội cầu mùa – nghi thức quan trọng nhất trong năm, diễn ra từ sáng sớm mùng 5 Tết. Khi mặt trời chưa ló rạng, bà con đã tập trung tại nhà sinh hoạt cộng đồng và miếu bản để chuẩn bị lễ cúng. Theo bà Vi Thị Hương, một người dân trong bản, người Thái quan niệm rằng, mọi vật đều có linh hồn, thiên nhiên gắn bó mật thiết với đời sống con người.
Vì vậy, lễ cầu mùa không chỉ mang ý nghĩa tâm linh mà còn là dịp để cộng đồng quây quần, chia sẻ kinh nghiệm sản xuất, gắn kết tình làng nghĩa xóm.
Ông Vi Văn Lưu, người có uy tín trong bản, chia sẻ: "Vào ngày lễ, các dòng họ đều chuẩn bị mâm cỗ mang đến miếu đầu bản, nơi có cây cổ thụ rợp bóng bên dòng sông Con, để dâng lên thần núi, thần sông.
Chúng tôi cầu mong mưa thuận gió hòa, mùa màng tươi tốt, bản làng bình yên, cuộc sống đủ đầy". Lễ vật dâng cúng gồm xôi, gà, rượu, trầu cau, bánh sừng trâu cùng nhiều loại bánh đặc trưng làm từ gạo nếp.
Sau lễ cúng, người dân cùng nhau dâng hương, cầu mong những điều tốt đẹp cho bản làng và gia đình. Không khí lễ hội càng thêm sôi động với các trò chơi dân gian như bắn nỏ, kéo co, đẩy gậy, ném còn... Tất cả tạo nên một bức tranh xuân rộn ràng, ấm áp tình đoàn kết.
Theo ông Nguyễn Trọng Toàn, Trưởng phòng Văn hóa - Thông tin huyện Anh Sơn, lễ hội cầu mùa là một nét văn hóa dân gian quý giá của đồng bào Thái, thể hiện khát vọng chinh phục thiên nhiên và lòng tri ân đối với đất trời.
Nhằm bảo tồn giá trị truyền thống này, huyện Anh Sơn đã chỉ đạo xây dựng bản Bộng thành điểm du lịch cộng đồng, hướng tới việc tổ chức lễ hội ở quy mô rộng hơn để quảng bá hình ảnh quê hương, con người nơi đây.
.jpg)
Khép lại lễ hội cầu mùa, tiếng cồng chiêng, khắc luống vang vọng khắp bản, hòa quyện cùng niềm hân hoan của bà con. Đây không chỉ là nghi thức tín ngưỡng cầu mong một năm mới an lành, mà còn là biểu tượng văn hóa thiêng liêng, gắn kết con người với thiên nhiên.
Những giá trị truyền thống ấy sẽ tiếp tục được gìn giữ và lan tỏa qua nhiều thế hệ, làm rạng rỡ bản sắc văn hóa dân tộc Thái giữa mùa Xuân đất trời.